Yıldızların Çocuklarını Çıplak Gözle Görmek Mümkün Mü?

Her yıldız bir ömre sahiptir. Doğarlar, yaşarlar ve ölürler. Bir yıldızın ölümü, başka yıldızların doğumunu tetikler. Yıldızlar, füzyon tepkimeleri sayesinde enerjilerini üreterek yaşamlarını sürdürürler. Füzyon tepkimelerinin gerçekleşmesiyle, yıldızlar sahip olduğu hidrojenleri tüketerek helyum, lityum, karbon, oksijen ve diğer periyodik cetveldeki elementlerin oluşumunu sağlarlar.

Füzyon tepkimeleri devam ettikçe, hidrojenleri yavaş yavaş tükenir ve hidrojen bittiğinde helyum atomu ile daha ağır elementler oluşur. Üçlü alfa süreci olarak adlandırılan bu süreç, yakıt depolarını tüketmiş olan yıldızlarda görülür. Hidrojen atomları biten ve yalnızca helyum atomları kaldığında yıldız, sahip olduğu çekimine dayalı sıkıştırma basıncını yavaş yavaş kaybeder ve merkezi büzülmeye başlar. Helyum tüketimden sonra gitgide daha ağır elementleri tüketmeye başlayan yıldızın sıcaklığı ve basıncı aşırı derecede yükselmeye başlar. Yıldız genişledikçe daha parlak olur ve yavaş yavaş bir kızıl deve dönüşür. Yıldız, o kadar devasa bir enerjiyle doludur ki bu onun patlamasına (süpernova) ve ölümüne neden olur.

Yıldızın patlamasının ardından, barındırdığı tüm elementler toz ve bulut halinde uzaya yayılır ve bu element yığınları nebula bulutsularını oluşturur ve devasa yıldızdan geriye kalan ise sadece çekirdeğidir. Füzyon tepkimesinin olmadığı aşırı sıcak haldeki çekirdek, milyonlarca yıl sonra soğuyarak bir siyah cüceye dönüşür.^[1]

^{Süpernova Sonrasında Oluşan Bir Nebula*}

Süpernova sonrası, toz halindeki elementlerden oluşan nebula bulutsusu içerisinde bulunan hidrojenin yoğunluğunun artmasıyla, füzyon tepkimeleri gerçekleşir ve kendi enerjisini üreterek bir yıldızın doğumuna neden olur. Füzyon tepkimelerinin gerçekleşmesiyle yıldız büyümeye başlar ve ölümüne kadar ki olan sürece ulaşana dek bu durum devam eder. Doğumları bu şekilde gerçekleşen yıldızların, ilk oluşumları ise büyük patlamanın ardından oluşan bulutsularda ki füzyon tepkimelerinin gerçekleşmesiyle meydana gelmiştir.

Yıldızların ölümüne neden olan süpernova o kadar şiddetli bir patlamaya neden olur ki, toz halindeki elementler uzayda hızla seyahat etmeye başlarlar ve bu seyahatleri sırasında tıpkı etrafa serpilen tohumlar gibi diğer yıldızların, gezegenlerin ve yaşamın oluşumunu tetiklerler. 

Her canlı ya da cansız bir varlığın kaynağına indiğimizde, bir zamanlar devasa bir yıldızda oluşan elementlerin izine rastlamaktayız ve bir insan vücudunu detaylıca incelediğimizde, her biri milyonlarca yıl önce ölmüş bir yıldızda meydana gelmiş elementleri içerdiğini görmekteyiz. Tüm bu elementler yaşamın birer kaynağıdır.

İnsan Vücudundaki Elementlerin Bir Kısmının Dağılımı**

Ünlü astro-fizikçi Carl Sagan; DNA’mızdaki nitrojen, dişlerimizdeki kalsiyum, kanımızdaki demir, elmalı turtamızdaki karbonların hepsi ölmüş yıldızlardan geldi, bizler yıldızlardan yapılmayız.” ^[2]

Yıldızların çocuklarını çıplak gözle görmek mümkün mü? Evet, mümkün. Etrafımıza bakmamız yeterli. Bizler yıldızların çocuklarıyız.

“Evrenin kendini tanımasının bir yolu biziz. Varlığımızın bir kısmı, buradan geldiğimizi biliyor. Geri dönmek zorundayız. Ve yapabiliriz, çünkü kozmik içerimizdedir.”
-Carl Sagan ^[2]

 

Görsel Kaynak

*https://goo.gl/vFXytm

**https://online.science.psu.edu/sites/default/files/chem101/Chem101ElementalBodyLg.jpg

Kapak Görseli

https://www.pixelstalk.net/wp-content/uploads/2016/08/Earth-Milky-Way-Galaxy-Space-Wallpaper.jpg

Kaynaklar

[1]https://www.livescience.com/32828-humans-really-made-stars.html

[2]http://www.goodreads.com/quotes/tag/cosmos

Video Kaynak

https://www.youtube.com/watch?v=PM9CQDlQI0A&t=166s