Yaygın Bir Vitamin Akciğerlerinizi Hava Kirliliğinden Korumaya Yardımcı Olabilir

Sydney Teknoloji Üniversitesi’nden (UTS) bir ekibin liderliğinde yürütülen araştırmada, erkek fareler ve laboratuvarda yetiştirilen insan dokuları üzerinde bir dizi deney yapıldı. Deneylerde, ince partikül maddeye maruz kalan dokular üzerinde C vitamininin etkileri incelendi ve vitaminin, hava kirliliğinin akciğerlerde yol açtığı temel hücresel hasarın bir kısmına karşı koruma sağladığı görüldü.

Özellikle C vitamini, hücrelerin mitokondri adı verilen “enerji santrallerinin” kaybını azalttı, zararlı iltihaplanmayı düşürdü ve hücrelerin oksidatif stresin etkileriyle zarar görmesini engelledi. Oksidatif stres; dengesiz ve reaktif moleküllerin yol açtığı saldırılar sonucu ortaya çıkar ve çok sayıda hücresel bozukluğa neden olur.

C vitamini bilinen bir antioksidan olduğu için, araştırmacılar bu vitaminin hava kirleticilere karşı koruyucu etkilerini test etmek istemiştir.

UTS lisansüstü öğrencisi Xu Bai ve çalışma arkadaşları yayımladıkları makalede, “Antioksidan C vitamini takviyesi, düşük düzeyli PM2.5 maruziyetinin olumsuz etkilerini azaltmada etkili olmuştur ve bu durum yüksek risk altındaki bireylere önerilebilir,” diye yazmaktadır.

Araştırma sonuçları umut verici olsa da, laboratuvar ortamında yetiştirilen dokular ve fare modelleri yerine, ulaşılabilir dozlarda C vitamininin yaşayan insanları da gerçekten koruyup korumadığını belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Laboratuvarda kullanılan kirlilik düzeyleri ve C vitamini dozları dikkatle ayarlanmış olsa da, bunlar her zaman gerçek hayattaki maruziyeti yansıtmayabilir.

UTS’den moleküler biyolog Brian Oliver, “Bu çalışma, sizin için izin verilen en yüksek C vitamini dozunu almanın potansiyel olarak fayda sağlayabileceğini düşündürüyor,” diyor.

“Ancak doğru türde takviyeyi, doğru seviyelerde aldığınızdan emin olmak ve reçetesiz satılan bir takviyedeki başka bir bileşeni yanlışlıkla aşırı dozda almamak için mutlaka bir doktora danışmanız gerekir.”

PM2.5 kirleticileri genellikle trafik yoğunluğu, orman yangınları ve toz fırtınaları sonucu ortaya çıkar. Son yıllarda bu kadar küçük partiküllerin sağlığımıza ne kadar zarar verebildiğini daha iyi anlamaya başladık.

C vitaminiyle ilgili bulguların yanı sıra, bu çalışma düşük seviyelerdeki hava kirliliğinin bile hücresel düzeyde ciddi bozulmalara yol açabildiğini göstermektedir. Farelerin maruz bırakıldığı PM2.5 düzeyleri, gelişmiş dünyanın büyük bölümünde ölçülen seviyelerle uyumludur.

İdeal olan, hepimizin soluduğu havanın kalitesini iyileştirmek için çabaların artırılmasıdır. Ancak bu süreçte, biraz daha fazla C vitamini almak, ince partikül maddenin etkilerine karşı potansiyel bir koruma yolu olabilir.

Oliver, “Bu çalışmayla, yüz milyonlarca insanı etkileyen küresel bir sorun için düşük maliyetli önleyici bir tedaviye ilk kez umut sunuyoruz,” diyor.

“Artık biliyoruz ki hava kirliliğinin güvenli bir seviyesi yoktur; akciğerlerde iltihaplanmaya yol açar ve özellikle orman yangınları söz konusu olduğunda, çok sayıda solunum yolu hastalığına ve kronik rahatsızlığa neden olur.”

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.