Yangınlar, Kontrollü Şekilde Ayarlanmışlarsa Ormanların Karbonu Tutmasına Yardımcı Olabilirler
Yangınlar, Kontrollü Şekilde Ayarlanmışlarsa Ormanların Karbonu Tutmasına Yardımcı Olabilirler

Giderek yaygınlaşan ve tehlikeli orman yangınları, iklim değişikliğinin korkutucu bir unsuru. Türkiye, Sibirya ve ABD, 2021'de yoğun orman yangını mevsimleri gördü, karbon emisyon seviyeleri rekorlar kırdı ve büyük tahliyelere neden oldu.

ABD Tarım Bakanlığı'na (USDA) göre, ABD'nin kuru bölgelerinin yangın mevsimi yaklaşık dört ay sürerdi ve genellikle yaz ile sonbaharın başlarında başlardı. Ancak son yıllarda bu sezon neredeyse altı aya uzadı ve bu yıl beklenenden daha erken başladı. Orman yangınları Kaliforniya ve Oregon dahil olmak üzere birçok eyalette 7 milyon dönümlük bir alanı kapladı.

Daha fazla yangın, atmosfere daha fazla karbondioksit salınması anlamına gelir. Örneğin, 2020'nin başından Eylül 2020'ye kadar Kaliforniya yangınları, eyaletin fosil yakıtlardan kaynaklanan yıllık emisyonlarının yaklaşık dörtte biri olan 90 milyon metrik tondan fazla karbondioksit yarattı.

Yükselen emisyonlar, iklim krizine olumsuz etkide bulunur ve daha büyük orman yangınlarına neden olabilecek daha kötü bir kuraklık döngüsü yaratır. Dünya çapında artan orman yangını, karbon yutağı veya emisyon tamponu görevi gören bölgeleri etkiledi. Genellikle dünyanın "akciğerleri" olarak adlandırılan Amazon ormanlarında, ormansızlaşma ve artan kuraklıktan kaynaklanan yangınlar, ormanı bir karbon yutağı yerine karbon yayan bir alan haline getirdi.

Brezilya'daki Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nün kıdemli iklim değişikliği araştırmacısı Luciana Gatti, Guardian'a “Ormansızlaşmanın yüzde 30 veya daha fazla olduğu yerler, ormansızlaşmanın yüzde 20'den düşük olduğu yerlere göre 10 kat daha fazla karbon emisyonu gösteriyor” dedi.

Daha fazla ağaç dikmek ve geniş yağmur ormanlarını korumak, genellikle yüksek emisyon seviyelerinin tecrit edilmesi için bir çözüm olarak lanse ediliyor. Ancak Nature Geoscience dergisinde yayınlanan bir araştırma, bazı kontrollü yangınların, karbon emisyonlarını dengelemeye nasıl yardımcı olduğunu özetliyor.

Kontrol dışı, yoğun orman yangınları orman erozyonuna neden olur ve organik maddeleri ve faydalı toprak mantarlarını ve bakterilerini yakar. Araştırmacılar, seyrek, daha soğuk yanan kontrollü yangınların, karbon bakımından zengin kömür oluşturarak toprağı değiştirdiğini buldular. Çalışma ayrıca kontrollü bir yanığın bazı ortamlarda daha fazla çim büyümesini nasıl teşvik ettiğini de özetledi. Bir alanda daha fazla çim yetişiyorsa, daha fazla kök biokütlesi vardır, bu da o toprakta daha fazla karbon depolaması anlamına gelir.

Araştırmacılar, çalışmada, "Ateş hem SOM'un fizikokimyasal özelliklerini hem de çevresel bozulma faktörlerini etkileyerek SOM'un [toprak organik maddesi] stabilitesini değiştirir" dedi.

Yeni araştırmaya göre, kontrollü yanıklar savanlar, otlaklar ve ılıman ormanlardaki karbon emisyonlarını en iyi şekilde kilitliyor. Cambridge Üniversitesi Bitki Bilimleri Bölümü'nde yardımcı doçent olan yazar Adam Pellegrini, daha küçük yangınların bu ortamlarda toprak karbonunu dengeleyebileceğini ve artırabileceğini açıkladı. Bir basın açıklamasında, "Dünyadaki doğal ekosistemlerdeki yangınların çoğu kontrollü yangınlar, bu yüzden bunu bir fırsat olarak görmeliyiz" dedi. "İnsanlar bu süreci manipüle edebiliyor, bu yüzden topraktaki karbon depolamasını en üst düzeye çıkarmak için onu nasıl manipüle edeceğimizi öğrenmeliyiz”

Kontrollü yakma teknikleri, Kuzey Amerika'nın yangına meyilli bölgeleri de dahil olmak üzere Yerli kabile ulusları tarafından kullanılmıştır. Yerleşimciler gelip Kuzey Kaliforniya'yı kolonileştirmeden önce, bölgedeki kabileler, araziyi felaket alevlerinden korumak için düşük yoğunluklu kontrollü yanıklar yaratıyorlardı. Bazı kabile ülkeleri, Batı Kıyısındaki nehirlerdeki sağlıklı somon popülasyonlarını desteklemek için su sıcaklığının düşürülmesine yardımcı olmak için de kontrollü yangınları kullandı.

Kontrollü yakma politikaları Kaliforniya'daki dev sekoya ağaçlarının kurtarılmasına yardımcı olduktan sonra, eyalet valisi Gavin Newsom geçtiğimiz Ekim ayında orman yönetimi uygulamasını teşvik etmek için yasayı imzaladı. Kontrollü yangınlar, büyük yıkıcı yangınlara “yakıt” görevi gören orman zeminindeki döküntülerini temizler.

Pelligrini yayında "Yangın genellikle kötü bir şey olarak görülüyor" dedi. "Bu yeni çalışmanın, düzgün bir şekilde yönetildiğinde hem biyolojik çeşitliliği korumak hem de karbon depolamak için yangının da iyi olabileceğini göstereceğini umuyoruz."

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum