NASA’nın Goddard Uzay Çalışmaları Enstitüsü’ndeki bilim insanlarının gözlemleri ve modellemelerine göre, aşağıdaki görselde görüldüğü gibi kara-okyanus örüntülerine sahip olan Venüs’teki fırtına bulutları, gezegeni güçlü Güneş ışınlarından koruyup yaşama elverişli hale getirmiş olabilir.
Geophysical Research Letters dergisinde yayınlanan makaledeki bulgular, Dünya’daki gelecek iklim değişimlerini tahmin etmekte kullanılan modele benzer bir çalışmayla elde edildi. Bu çalışmadaki araştırmacı ve makalenin başyazarı Michael Way, “Dünya’daki iklim değişikliğini modellemek için kullandığımız bu araçlar, aynı şekilde diğer gezegenlere hem geçmiş hem gelecek iklim biçimlerini belirlemek için de uyarlanabilir ”, diyor.
Venüs bugün cehennem gibi bir yer. Dünya’nınkinin 90 katı kalınlığında mahvedici bir karbondioksit atmosferine sahip. Neredeyse hiç su buharı yok. Yüzeyinde sıcaklık da 462 santigrat derece.
Bilim adamlarının teorilerine göre Venüs, Dünya’nınki gibi bir içeriğe sahipti, fakat farklı bir evrimsel süreç izledi. NASA’nın Venüs’e 1980’de gerçekleşen Pioneer görevi, ilk olarak Venüs’ün bir zamanlar okyanuslara sahip olabileceğini önermişti. Ancak, Venüs, Güneş’e Dünya’nın olduğundan daha yakın ve daha fazla ışına maruz kalıyor. Sonuç olarak, gezegenin bir zamanlar var olan okyanusları buharlaştı, su-buhar molekülleri ultraviyole radyasyon tarafından parçalandı ve hidrojen uzaya salındı. Yüzeyde hiç su kalmamasıyla, karbondioksit atmosferi ele geçirdi ve şimdiki halinden sorumlu olan sera etkisini oluşturdu.
Modellemeye göre bir zamanlar Venüs
Önceki çalışmalar, bir gezegenin kendi etrafında ne kadar hızla dönmesinin, yaşanabilir bir iklime sahip olup olmamasında önemli bir rolü olduğunu gösteriyor. Venüs’teki bir gün, Dünya’daki 117 güne eşit. Venüs’ün şimdiki kalın atmosferinin sebebi de bu yavaş rotasyonuyla ilişkilendiriliyor. Ancak daha yeni çalışmalar, Dünya’nın şimdiki atmosferi gibi ince atmosferlerin de aynı sonucu oluşturabileceğini gösteriyor. Bu demek oluyor ki, Dünya’nınki gibi atmosfere sahip olan eski Venüs, bugünkü gibi bir rotasyona sahipti.
Gezenin iklimini etkileyen bir diğer faktör ise yüzey yapısı. Takımın bulgularına göre, özellikle tropik bölgelerde, Venüs, Dünya’nınkinden daha fazla karaya sahipmiş. Bu durum, okyanuslardan buharlaşan su miktarını kısıtlayıp su buharından kaynaklı sera etkisine neden oluyor. Bu tarz bir yüzey bir gezegeni yaşanabilir yapmak için ideal. Görünen o ki, yaşam oluşumunu destekleyen ve gelen güneş ışınlarını azaltan yeterli miktarda su ve kara varmış.
Way ve takım arkadaşları aşağıdaki koşullar ile yaşanabilir olduğunu düşündükleri Venüs’ü modellediler:
Dünya’nınkine benzer bir atmosfer
Şimdikiyle aynı uzunlukta bir Venüs günü
Pioneer uzay aracının elde ettiği sıvı okyanus bilgileri
NASA’nın 1990’lardaki Magellan görevinden elde edilen radar ölçümleriyle Venüs’ün topografik bilgileri
Düzlüklerin suyla doldurulup daha yüksek yerlerin Venüs kıtaları olarak bırakılması
Tabii o zamanlar %30 daha sönük olan bir Güneş (ki Venüs o zaman gene Dünya’dan %40 daha fazla ışına maruz kalıyor)
Makalenin yazarlarından Anthony Del Genio’nun söylediğine göre, Venüs’ün yavaş dönüşü yüzeyi ısıtıyor ve yağmur üreten kalın bir bulut tabakası oluşturuyor. Bu bulutlar bir şemsiye gibi davranıp solar ısınmaya karşı yüzeye siper oluyorlar. Bu da Venüs’ün o zamanki iklim sıcaklıklığının, Dünya’nın şimdiki sıcaklığından yalnız bir iki derece daha soğuk olmasına neden oluyor.
Sonuç olarak bu bulgular, NASA’nın dış gezegenler ve astrobiyoloji araştırmaları gibi birçok gelecek görevlerinde ve yaşanabilir gezegen araştırmalarında önemli derecede yararlı olacaklardır.
Kaynaklar
https://www.nasa.gov/feature/goddard/2016/nasa-climate-modeling-suggests-venus-may-have-been-habitable
https://www.sciencedaily.com/releases/2016/08/160811120405.htm
Görsel Kaynaklar: NASA
Kapak Görseli: Günümüzde Venüs
0 yorum