Şimdiye Kadarki En Güçlü Uzay Teleskobu, Uzaylı Yaşamını Tespit Edebilir
Şimdiye Kadarki En Güçlü Uzay Teleskobu, Uzaylı Yaşamını Tespit Edebilir

Geçen aralık ayında fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu (JWST), aletlerini yavaş yavaş çalıştırıyor, güneş kalkanını açıyor ve şu anda operasyona hazırlanmak için aynalarını hizalama sürecinde.

Şimdiye kadar yapılmış en güçlü uzay teleskobu, birkaç ay içinde gözlerini yıldızlara dikecek. Gökbilimciler, JWST'nin gördüklerinin, tıpkı Hubble Uzay Teleskobu'nun onlarca yıl önce yaptığı gibi, Evrenimizi anlama şeklimizi değiştireceğini umuyorlar.

JWST'nin, Hubble'ın sağlayamadığı bir yeteneği, uzak yıldızların yörüngesindeki gezegenleri doğrudan görüntüleme ve belki, yaşam belirtilerini tespit etme fırsatıdır.

Biyoimzaları uzaktan tespit etme olasılığı son yıllarda üzerine sıkça çalışılan bir konu olmuştur. Kendi Güneş Sistemimizde, Venüs'ün atmosferindeki son fosfin keşfi, kimyasalın mikrobiyal bir yaşam formu tarafından yaratılmış olabileceği yönündeki spekülasyonları ateşledi.

Benzer şekilde, uzmanlar, enerji için fotosentezi kullanan bitki yaşamının, klorofil görünür ışığı emdiği, ancak kızılötesinde parlak bir şekilde ortaya çıktığı ve yeşilliklerle kaplı gezegenlere belirgin bir 'kırmızı kenar' vereceği için kızılötesi dalga boylarında tespit edilebileceğini öne sürdüler.

Uzak bir gezegenin tek piksellik bir fotoğrafı, teleskop merceğine ulaşan ışığın dalga boylarında depolanan bilgilere dayanarak, biyolojik yaşamın orada olup olmadığını bize söylemeye yetecek kadar bilgi içerebilir.

Peki ya akıllı yaşam? JWST, bizimkine benzer medeniyetleri tespit edebilir mi? Onları nasıl arayacağız? En iyi cevaplar, insanlığın Dünya'daki varlığının uzaydan nasıl göründüğünü anlamaktan gelir.

Geceleri atık ısı (endüstriden ve evlerden vb.) ve yapay ışık salıyoruz, ama belki de en önemlisi, atmosferimizi başka türlü mevcut olmayacak bileşiklerle dolduran kimyasallar üretiyoruz.

Bu yapay atmosferik bileşenler, bizi kendi güçlü teleskoplarıyla galaksiyi tarayan uzak bir uzaylı türüne ipucu veren şey olabilir.

Yakın tarihli bir makale ötegezegenlerin atmosferlerinde endüstriyel kirleticileri aramak için JWST kullanma olasılığını inceledi. İnceleme, özellikle Dünya'da endüstriyel olarak soğutucu ve temizlik maddesi olarak üretilen kloroflorokarbonlara (CFC'ler) odaklandı.

1987'de uluslararası bir yasak CFC'lerin seviyesini daha az zararlı seviyelere düşürmeye yardımcı olmadan önce, CFC'ler, 1980'lerde Dünya'nın ozon tabakasında büyük bir delik oluşturdular.

Bu "atmosferde uzun süre kalma süresi olan güçlü sera ajanları", galaksinin başka bir yerinde bulunursa, neredeyse kesin olarak, yaygın sanayileşme yeteneğine sahip bir uygarlığın sonucu olduğunu düşünebiliriz.

Başka bir deyişle, insanlığın en kötü yan ürünlerinden bazıları bizi tespit edilebilir kılan şeyler olabilir. Ve bu, kendi gezegenlerinin atmosferine aynı umursamazlıkla zarar veren başka türler bulabileceğimiz anlamına geliyor.

JWST'nin CFC bulma yeteneklerinde bazı sınırlamalar vardır. Bir gezegenin yıldızı çok parlaksa, sinyali boğacaktır. Bu nedenle teleskop, loş, uzun ömürlü kırmızı cüceler olan M sınıfı yıldızlara bakarak en fazla başarıya sahip olacaktır.

Yakın bir örnek, 40 ışık yılı uzaklıktaki kırmızı bir cüce olan TRAPPIST-1'dir ve yaşanabilir bölgesinde yörüngede dönen birkaç Dünya boyutunda gezegen buldu. JWST, TRAPPIST-1'in gezegenlerindeki CFC'leri görebilecekti çünkü sönük yıldız, Güneş'imiz gibi parlak bir yıldızın (G-tipi bir yıldız) yapacağı şekilde CFC imzasını boğmayacak.

Tersine, TRAPPIST-1'deki JWST benzeri bir teleskop, Dünya'nın CFC'lerini göremezdi çünkü Güneşimiz çok parlak.

Ne yazık ki, M sınıfı yıldızlar genellikle yaşam için elverişli değildir, çünkü gençken kararsızdırlar ve yakındaki gezegenlerde doğmakta olan herhangi bir yaşamı yok edebilecek güçlü güneş patlamaları yayarlar. Bununla birlikte, yaşlandıkça sakinleşmeye eğilimlidirler, bu yüzden bu imkânsız değildir. Bu sadece beklentilerimizi biraz yumuşatmamız gerektiği anlamına geliyor.

Her şeye bakma kabiliyetine sahip olduğumuz gerçeği oyunun kurallarını değiştirir.

Makalenin sonucuna göre, "JWST'nin aktif hale gelmesi ile birlikte insanlık SETI'de [Dünya Dışı Zeka Arayışı] önemli bir dönüm noktasına çok yakın olabilir."

Bu makale ilk olarak Universe Today tarafından yayınlandı.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum