Muazzam Buz Çığları Mars'taki Tuhaf Krater Sırtlarını Açıklayabilir mi?

Mars Kuzey Kutbu'nda, genellikle buzul hareketinin ardından oluşan moren benzeri sırtlar (kum ve kaya birikintileri) ile karakterize edilen iki çarpma krateri vardır. Bazı bilim adamları, bu Mars kraterlerinde görülen doğrusal yapılardan yavaş hareket eden CO2 buzullarının sorumlu olabileceğini öne sürüyorlar. Ancak, diğerleri çok daha dinamik bir köken tarafına çekilmiştir: devasa buz çığları.

Bu alternatif teoriyi test etmek için, Rusya Bilimler Akademisi'nden Sergey Krasilnikov liderliğindeki bir araştırma ekibi, kraterlerin yamaçlarından aşağı doğru varsayımsal felaket niteliğindeki malzeme dalgalanmalarını simüle etmek için NASA'dan gelen açık kaynaklı verileri kullandı. Modellerinde, yamaçların tepesindeki su buzu birikintileri (masifler denilen), muazzam ağırlık ve basınç altında bükülüp saniyede 80 metreye (262 fit) varan seri bir yokuş aşağı hıza neden oluyor. Bu dalgalanmanın, enkazı kenarlarına iterek gözlenen sırtları oluşturabileceğini öne sürüyorlar.

Bu çığların yalnızca hızlı hareket ettiği tespit edilmedi, aynı zamanda geniş kapsamlıydılar. Bir kraterde dalgalanma yaklaşık 15 kilometreye (9.32 mil) kadar uzanırken, diğer kraterde 12 kilometreye (7.46 mil) yükseldi. Bu olayların bir Dünya benzeri, buzul dalgalanması ve yüksek hızlı buz-su-taş çamur akışı 17 kilometrelik (10.6 mil) bir alanda yıkıma neden olan 2002 Kolka Buzulu felaketiydi.

Planetary and Space Science dergisinde yayınlanan çalışma, moren benzeri sırtların oluştuğu zamana dayalı olarak, yavaş hareket eden CO2 buzul modelini sorguluyor. Krasilnkov Eos'a verdiği demeçte, CO2 buzullarının yalnızca Mars'ın düşük eksen eğikliği olduğunda meydana geldiği düşünülüyor, ki bu son 10 milyon yılda gerçekleşmedi. Ancak, krater sırtları muhtemelen son birkaç milyon yıl içinde oluştu.

Yazarlar bu dönemin, kritik bir noktaya ulaşabilecek ve kraterin Mars enlemlerinde bir çığa yol açabilecek su buzu masiflerinin birikmesiyle tutarlı olduğunu not etti. Simülasyonlara ve hesaplamalara göre, buz masifleri 100 metre (328 fit) ile 150 metre (492 fit) arasında bir yüksekliğe sahip olabilir ve sırasıyla 1,1 ve 2,42 kilometrekarelik (0,42 ve 0,93 mil kare)  bir buz parçasının habercisi olabilir.

Bu Mars krater sırtlarının nasıl oluştuğuna dair tartışmalar muhtemelen devam edecek olsa da, son çalışma kesinlikle buz çığlarının bayrağını dalgalandırıyor.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.