Anestezi uygulandıktan sonra, komadan veya derin uykudan çıkarken beyin tam olarak nasıl yeniden başlar?
Üç saat boyunca anestezi uygulanmış 30 sağlıklı yetişkinden oluşan bir grup ve bir kontrol grubu olarak 30 sağlıklı yetişkinden oluşan bir ekip kullanılarak yapılan bir çalışma, beynin kendini tekrar bilince nasıl sürüklediğine dair bazı anlayışlar ortaya koyuyor.
Beynin aynı anda değil, her seferinde bir bölümünü açarak kendini yeniden başlattığı ortaya çıktı. Prefrontal korteks tarafından ele alınan soyut problem çözme yetenekleri, en hızlı şekilde geri gelen işlevler olarak karşımıza çıkıyor. Tepki süresini ve dikkati yönetenler de dahil olmak üzere diğer beyin bölgelerinin aktif hale gelmesi daha uzun sürüyor.
Pennsylvania Üniversitesi'nden anestezi uzmanı Max Kelz, "Başlangıçta şaşırtıcı olsa da daha yüksek bilişin erken iyileşmesi gerektiği evrimsel açıdan mantıklı" diyor. "Örneğin, biri bir tehdide uyanıyorsa, prefrontal korteks gibi yapılar durumu kategorize etmek ve bir eylem planı oluşturmak için önemli olurdu."
Beyinde neler olduğunu ölçmek için elektroensefalografi (EEG) taramaları ve bilişsel testler dahil olmak üzere çeşitli yöntemler kullanıldı. Bu testler tepki hızını, hafızayı ve diğer becerileri ölçtü.
EEG okumalarını analiz eden araştırmacılar, problem çözme, hafıza ve motor kontrol gibi işlevlerin bulunduğu beynin ön bölgelerinin, beyin iyileşmeye başladığında çok hızlı bir şekilde aktif hale geldiğini kaydetti.
Kontrol grubuyla yapılan bir karşılaştırma, anestezi uygulananların tamamen iyileşmesinin yaklaşık üç saat sürdüğünü gösterdi.
Ekip ayrıca deneyden sonraki günlerde grup katılımcılarını uyku programlarını takip etti. Anestezi uygulananlarda uyku düzeni olumsuz yönde etkilenmedi.
Washington Üniversitesi'nden anestezi uzmanı Michael Avidan, "Bu, sağlıklı insan beyninin derin anesteziye uzun süre maruz kalsa bile duruma hızlıca uyum sağlayabileceğini gösteriyor" dedi. "Klinik olarak, bu, anestezi sonrasında iyileşme sırasında günler hatta haftalarca gördüğümüz bazı biliş bozukluklarının, anestezik ilaçların beyin üzerindeki kalıcı etkilerinden başka faktörlere atfedilebileceğini ima ediyor."
Pek çok cerrahi işlem, beyindeki bilinci kapatmanın etkili ve kontrollü bir yolu olan anestezi olmadan mümkün olmazdı.
Yaygın ve güvenli bir şekilde nasıl kullanılacağını bulmuş olsak bile, anesteziklerin tam olarak nasıl çalıştığını tam olarak hala anlamıyoruz. Beynin bu ilaçlarla nasıl başa çıktığı hakkında pek çok fikir var, ancak henüz somut bir kanıt yok.
Son bulgular, yalnızca tedavilere ve hasta bakımına yardımcı olmakla kalmıyor aynı zamanda bilim ainsanlarına beynin bu büyük bozulmaya nasıl tepki verdiğini daha iyi anlamalarını sağlar.
Michigan Üniversitesi'nden anestezi uzmanı George Mashour, "Beynin bilinçsizlik durumlarından nasıl kurtulduğu klinik olarak önemlidir, ancak aynı zamanda bize bilincin sinirsel temeli hakkında fikir verir" dedi.
Araştırma eLife'da yayınlandı.
0 yorum