İçme Suyundaki Lityum, Otizm İçin Potansiyel Risk Faktörü Olarak Belirlendi
İçme Suyundaki Lityum, Otizm İçin Potansiyel Risk Faktörü Olarak Belirlendi

Bilim insanları, Danimarka'nın su kaynağındaki lityum seviyeleri ile çocukların daha sonra otizm teşhisi alma şansı arasında bir bağlantı belirlediler.

52.706 çocuk üzerinde yapılan çalışma, lityumun doğrudan otizme neden olduğunu kanıtlamak için yeterli olmasa da, olasılık daha fazla araştırmaya değer.

Doğal olarak oluşan bir element ve duygudurum bozukluklarını tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan bir ilaç olan lityum, daha önce yenidoğanlarda düşükler ve kardiyak malformasyonlarla ilişkilendirilmişti. Bu, otizm spektrum bozukluğu (ASD) ile ilk kez bir ilişki kurulmuştur.

Araştırmacılar, "Danimarka çapındaki bu nüfus temelli vaka kontrol çalışmasında, çalışma ekibi, annenin hamilelik sırasında içme suyunda daha yüksek seviyelerde lityuma maruz kalmasının, yavrularda OSB riskinde orta düzeyde bir artışla ilişkili olduğunu buldu" diye yazıyor.

Lityum tipik olarak yeraltındaki minerallerin ayrışmasıyla içme suyuna girer. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, Danimarka'nın içme suyundaki metal seviyeleri orta ila düşük arasında seyreder.

Araştırmacılar, 2000 ve 2013 yılları arasında doğan ve otizm spektrum bozukluğu tanısı olan veya olmayan çocukları belirlemek için hasta veritabanlarını ve nüfus kayıt bilgilerini kullandılar ve 151 farklı kamu su şebekesinde eşlendi (ülke nüfusunun yaklaşık yarısının su kaynağını temsil ediyor).

Sudaki lityum konsantrasyonları, her çeyrek için belirlenen doğum öncesi lityum maruziyeti ile 4 eşit parçaya bölündü. İkinci ve üçüncü çeyrekteki seviyeler, en düşük çeyreğe kıyasla yüzde 24 ila 26 daha yüksek otizm teşhisi riski ile ilişkilendirildi. En yüksek çeyrekte, bu risk seviyesi yüzde 46 daha yüksekti.

Araştırmaya otizm teşhisi konan 8.842 katılımcıdan 2.850'si, içme suyundaki lityum seviyelerinin en yüksek çeyrekte olduğu bölgelerden gelirken, 1.718'i en düşük çeyrekte yer aldı.

Araştırmacılar otizmin bireysel alt tiplerine baktıklarında da benzer bir ilişki ortaya çıktı. Lityum ve otizm arasındaki bağlantı, kentsel alanlarda yaşayan insanlar için kırsal alanlara ve küçük kasabalara kıyasla biraz daha güçlüydü. Ekip, bazı sosyoekonomik faktörler ve hava kirliliği için kontroller ekledi.

Los Angeles California Üniversitesi'nden nörolog ve epidemiyolog Beate Ritz, "Gelecekte, lityum pillerin kullanımı ve yeraltı sularını kirletme potansiyeline sahip çöplüklerde atılması nedeniyle sudaki antropojenik lityum kaynakları daha yaygın hale gelebilir" diyor.

Lityumun plasentayı ve fetal kan-beyin bariyerini geçebildiği biliniyor ve gelişmekte olan beyindeki belirli sinyalleri ve yolları etkileyebilme olasılığına dair araştırmalar zaten var.

Ritz, "Gelişmekte olan insan beynini etkileyebilecek içme suyu kirleticileri, yoğun bir incelemeyi hak ediyor" diyor.

Araştırma JAMA Pediatri'de yayınlandı.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum