Fukang Meteoriti - Dünya Dışından Harika Bir Taş

2000 yılında, Çin'in Fukang Dağları yakınlarında yürüyen bir yürüyüşçü, olağanüstü bir şeye rastladı. Şimdi Fukang meteoriti olarak bilinen şey, petek benzeri kristallerle dolu inanılmaz bir taşlı demir meteorit taşı. Artık dünyanın en ünlü meteoriti, ancak onu özel yapan nedir?

 

Pallasit meteoritler

Fukang meteoriti, pallasitler (eskiden litosideritler olarak adlandırılırdı) olarak bilinen nadir bir meteorit sınıfına aittir. Silikat mineral olivin kristallerinin sabitlendiği nikel-demir metal ağları ile karakterize edilirler. Pallasitler kesilip parlatıldıklarında, yeşil renkte olma eğiliminde olan yarı saydam kristallerin etkileyici dizilişini gösterirler, ancak bazen Dünya'dayken aşınmadan kaynaklanan belirgin sarı, kahverengi veya altın tonlarına sahiptirler.

Bu meteoritler ilk olarak, 1772'de Krasnojarsk pallasitini ilk tanımlayan Alman doktor ve doğa bilimci Peter Simon Pallas tarafından adlandırılmıştır. Bu tuhaf demir kütlesi, o yüzyılın başlarında Sibirya'da bir demirci tarafından bulunmuş ve analiz için St. Petersburg'a götürülmüştü.

Pallasitler, çarpıcı ve sıra dışı görünümleri nedeniyle, ilk tanınan ve kabul edilen dünya dışı maddelerden biri olarak kabul edilirler. Yaklaşık 4,5 milyar yıl önce oluştukları şekliyle Güneş Sistemimizin derinliklerine benzersiz ve önemli bir bakış sağlarlar. Taşların farklılaşmış asteroitlerde (termal süreçlerin neden olduğu değişimler nedeniyle çekirdek ve manto olmak üzere iki kısma ayrılan asteroitler) oluştuğu düşünülmektedir.

The Cambridge Encyclopedia of Meteorites kitabının yazarı O. Richard Norton'a göre, pallasitler "yağ ve su gibi karışmaz bir emülsiyon olarak düşünülebilir." Farklılaşma sırasında, fraksiyonlama yoluyla oluşturulan kristaller, cismin iki ana mineralini ayırarak olivin mineralinin asteroidin derinliklerinde birikmesini sağlar. Bu aynı zamanda bu meteoritlerin neden bu kadar sıra dışı olduğunu da açıklayabilir - pallasitler Dünya'daki bilinen tüm meteoritlerin yüzde 0,2'sinden daha azını oluşturur.

 

Fukang Meteoriti'nin hikayesi

Meteoriti bulan yürüyüşçü, onu daha önce görmüştü, ancak 1003 kilogramlık numuneden dışarı çıkıyormuş gibi görünen tuhaf kristaller ve metalleri merak etmeye başladı. Sonunda analiz için bir taş örneği göndermeye karar verdi. O zamandan beri meteorit, olağanüstü "mozaik cam" görünümünün kapsamını ortaya çıkaran çok sayıda dilime ayrıldı. Artık gezegendeki en çok aranan ve değerli meteoritlerden biri.

Şubat 2005'te, orijinal örneğin büyük bir kısmı Tucson Gem and Mineral Show'da sergilendi. 2008 yılında, yaklaşık 420 kilogram ağırlığındaki büyük bir meteorit parçası New York'ta açık artırmaya çıkarıldı ve 2 milyon dolardan fazla getirmesi bekleniyordu. Ancak, alıcılar bunun yerine seçici gözlerini fosilleşmiş dinozor dışkısına çevirmeye karar verdiler. Ardından, 2021'de Christie's, Fukang meteoritinin daha küçük bir parçasını 30.000 dolara sattığını duyurdu.

Bu fiyatlar çoğumuza yabancı gelebilir, ancak bu gök taşlarının yaşı ve ihtişamı göz önüne alındığında neden cazip olduklarını anlamak kolaydır.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.