Dünya'nın Buzullarının Derinlerinde Bir Güneş 'Tsunamisinin' İşaretleri Keşfedildi

Araştırmacılar, Grönland ve Antarktika'daki buzun derinliklerinde, 9.000 yıldan fazla bir süre önce Dünya'nın atmosferine çarpan bir güneş 'tsunamisinin' belirtilerini buldular.

Bu eski süper fırtına, Güneş'ten gelen bir sıcak plazma ve manyetizma dalgası tarafından tetiklendi ve yakın tarihte kaydettiklerimize oranla önemli ölçüde daha büyük.

Bulgular, Güneş'in bir sonraki fırtınayı ne zaman oluşturacağını tahmin etme konusunda bize yardımcı olabilir.

Dünya'da güneş fırtınaları birkaç yılda bir, Güneş'in etkinliğinin zirvede olduğu zamanlarda meydana gelir, ancak bu eski süper fırtına tamamen farklı bir ölçekte ve güneş döngüsünün sessiz bir aşamasında ortaya çıkmış gibi görünüyor.

Bilim insanları, bu büyüklükte bir güneş fırtınası için tamamen hazırlıksız olduğumuz konusunda uyardılar. Uzmanlar, bu nadir ancak feci olayları nasıl tahmin edeceklerini hâlâ çözemediler ve bugün kurduğumuz altyapı, jeomanyetik serpintilere karşı son derece savunmasız.

Bu süper fırtınalardan biri yarın vuracak olursa, yörüngedeki uyduları ve astronotları, hava trafik kontrolünü, elektrik şebekelerini ve denizaltı kablolarını etkileyerek seyahat sınırlarını, elektrik kesintilerini ve aylarca sürebilecek küresel internet kesintilerini tetikleyebilir.

1859'da çok daha az altyapıya sahipken yaşanan Carrington Olayı o kadar şiddetli bir güneş fırtınasıydı ki, Avrupa ve Kuzey Amerika'daki telgraf sistemlerini çökertti ve aynı zamanda Avustralya'dan Hawaii'ye, Çin'den Meksika'ya kadar tüm dünyada auroraları tetikledi.

Bir güneş patlaması veya bir koronal kütle atımı, genellikle bir güneş fırtınasını tetikleyen şeydir. Güneş kabaca bir milyar ton enerjik parçacığı uzaya püskürttüğünde meydana gelir ve eğer bu püskürtme yeterince büyükse, bu parçacıklar 15 saat kadar kısa bir sürede Dünya'nın atmosferine çarpabilir.

Reaksiyon, karbon-14, berilyum-10 ve klor-36 gibi birkaç radyoaktif nüklid üretir.

Buzda donmuş ve tortuda sıkışmış bu farklı izotopların izleri, Dünya'daki aşırı güneş olaylarının tarihini aydınlatmamıza yardımcı olabilir, böylece ne sıklıkta meydana geldiklerini daha iyi anlayabiliriz.

Grönland ve Antarktika'dan analiz edilen son buz çekirdekleri, Dünya'nın uzak geçmişinde şimdiye kadar tespit edilen en büyük berilyum-10 ve klor-36 zirvelerinden bazılarını ortaya çıkardı.

Kanıtlar, günümüzden yaklaşık 9.125 yıl önce aşırı bir güneş fırtınası olduğunu kuvvetle gösteriyor.

İsveç'teki Lund Üniversitesi'nden jeolog Raimund Muscheler, "Bu, zaman alan ve pahalı bir analitik çalışmadır" diyor. "Bu nedenle, şimdiye kadar bilinmeyen dev bir güneş fırtınasına işaret eden böyle bir zirve bulduğumuzda hoş bir şekilde şaşırdık."

Klor-36'nın berilyum-10 izotoplarına oranına bakıldığında, bu olay 774 yılına tarihlenen bugüne kadar kaydedilen en büyük güneş fırtınasından bile daha büyük olabilir.

Makalenin yazarlarına göre, bu tarih öncesi fırtınaların her ikisi de 1950'lerden beri gördüğümüz her şeyden çok daha büyüktü ve "toplumumuz için şimdiye kadar hafife alınmış bir tehdit anlamına geliyordu."

Muscheler, "Bu muazzam fırtınalar şu anda risk değerlendirmelerine yeterince dahil edilmiyor" diyor. "Bu olayların günümüz teknolojisi için ne anlama gelebileceğini ve kendimizi nasıl koruyabileceğimizi analiz etmek son derece önemlidir."

Aksi takdirde, Güneş bizi tamamen hazırlıksız yakalayabilir.

Çalışma Nature Communications'da yayınlandı.