Bilinen En Uzak ve Parlak Kütleçekimsel Merceklenmiş Galaksi Keşfedildi

BG1429+1202'yi bulmak, bu nesneye bakış hattı boyunca büyük eliptik bir galaksinin bir çeşit mercek gibi davranması, parlaklığı arttırması ve gözlemlenen görüntüyü çarpıtması gibi “yardımları" ile mümkün oldu.

Astrophysical Journal Letters'da yayınlanan sonuçlar, Sloan Digital Sky Survey (SDSS)'den bir buçuk milyon galaksi spektrumunun analizine dayanan BELLS GALLERY projesinin bir parçasıdır.

Kütleçekimsel merceklenmeye uğramış BG1429+1202 sistemi. Bu görsel, muazzam büyüklükteki bir galaksinin (kırmızı renkte) kütleçekimsel merceklemesinin, çok uzak bir galaksinin (mavimsi renkte) ışığı üzerine etki edip nasıl dört ayrı görüntü oluşturabildiğini ve toplam akı miktarını arttırdığını göstermektedir ^[1].

Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi tarafından öngörülen kütleçekimsel mercekleme fenomeni, ışığın çok büyük bir nesne yanından geçerken onun tarafından saptırılması durumunda oluşur. Uzaktaki bir gözlemci için, eliptik galaksinin kütlesi ışığa büyük bir mercekmiş gibi davranır ve kaynağın daha parlak bir görüntüsünü üretir. Böylece BG1429+1202’nin algılanamayacak kadar soluk görünmesinin önüne geçmektedir.

IAC-ULL'deki doktora öğrencisi ve makalenin ilk yazarı Rui Marques Chaves, “Çok yüksek görünür parlaklık ve doğal olarak yüksek parlaklık gücüyle bu fenomen, galaksilerin bilinen birkaç özelliğinden biridir.” Bu sistemi incelemek için, Observatorio del Roque de los Muchachos'daki (Garafía, La Palma) iki teleskop kullanıldı: Gran Telescopio CANARIAS (GTC) ve William Herschel Telescope (WHT).

Sistem 5,400 milyon ışık yılı uzaklıktaki devasa bir elips galaksiden oluşuyor ve arkasında, bizden 11,400 milyon ışık yılı uzaklıkta Lyman alfa ışıması yapan BG1429+1202 bulunuyor. Kütleçekimsel mercekleme yapan galaksi, arkasında bulunan uzaktaki galaksinin dört farklı görüntüsünü üretmekte ve görüş hattı boyunca elde edilmesi gereken gerçek akısını dokuz kat büyütmektedir.

BG1429+1202’nin kütleçekimsel merceklenme animasyonu ^[2].

BG1429+1202'nin istisnai bir özelliği, diğer benzer durumdaki kütleçekimsel merceklemeye uğramış galaksilerin aksine, ultraviyole aralığında en parlaklardan biri olan Lyman alfa emisyon çizgisindeki yüksek parlaklık gücüdür.

Sloan Digital Sky Survey’den alınan görüntüler ve spektrumlara dayanan kütleçekimsel merceklemeye ilişkin yapılan çok sayıda önceki çalışmaya rağmen, BG1429+1202 şu ana kadar fark edilmemişti. Bu yüzden BG1429+1202’nin bulunması, büyük astrofiziksel veri setlerinin tekrar tekrar gözden geçirilmesi gerektiğinin altını çizmiş oldu.

Kaynak
https://phys.org/news/2017-01-brightest-distant-galaxies.html

İlgili Makale
http://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/834/2/L18/meta;jsessionid=D4EB1F7FB98F4915678171692EB970DF.ip-10-40-1-105

Görsel Kaynaklar
[1] Gabriel Pérez (IAC), GTC, Isaac Newton Group, and the DECaLS project.
[2] Video: Yiping Shu (NAOC) and Gabi Perez (SMM/IAC).

Kapak Görseli
http://pre10.deviantart.net/f429/th/pre/i/2017/003/b/a/gravitational_lens_system_by_darksapiens-dau3a9b.png