Bilim İnsanları Uyardı: Dünya’nın 1,5°C Isınması Sonucu, Neredeyse Hiçbir Mercan Resifi Güvende Olmayacak
Bilim İnsanları Uyardı: Dünya’nın 1,5°C Isınması Sonucu, Neredeyse Hiçbir Mercan Resifi Güvende Olmayacak

Mercan resifleri uzun zamandır küresel ısınmanın en erken ve en önemli ekolojik kayıplarından biri olarak görülüyor.

PLOS Climate dergisinde yayınlanan yeni araştırma, diğerlerinden daha fazla tür barındırdığı düşünülen bu tropikal ekosistemlerin geleceğinin muhtemelen beklenenden daha kötü olduğunu gösteriyor.

İklim değişikliği, dünya çapında daha sık deniz ısı dalgalarına neden oluyor. Mercanlar belirli bir sıcaklık aralığında yaşamaya uyum sağlamışlardır, bu nedenle okyanus sıcaklıkları uzun süre çok yüksek olduğunda mercanlar, dokularında yaşayan ve onları fotosentez yoluyla besleyen renkli algleri kaybederek sonunda ölebilir.

Tropik bölgelerde, kitlesel ölümler, iklimin ısınmasıyla birlikte nadir olmaktan çıkıp düzenli bir olaya dönüştü. Daha sık görülen sıcak hava dalgaları, mercanları kurtarmamız gereken sürenin kısaldığı anlamına geliyor.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, 2018 tarihli bir raporda, 1,5°C'lik küresel ısınmanın dünyadaki mercan resiflerinin yüzde 70 ila 90'ının yok olmasına neden olacağını öngördü.

Bir kilometre arayla mercan resifleri arasındaki sıcaklık farklarını inceleyebilen modellerle, araştırma ekibi, sera gazı emisyonlarını sınırlamak için sert önlemler alınmadan dünyanın 2030'ların başında ulaşacağı tahmin edilen 1,5°C'lik ısınmada, resifler kendilerini toparlayamayacakları kadar sık ​​olan sıcak hava dalgalarına maruz kalacak.

Bu, mercan resiflerine bağımlı binlerce türün yanı sıra, geçim kaynakları ve gıda arzı mercan kayalığı biyoçeşitliliğinden yararlanan yaklaşık bir milyar insan için felaket anlamına geliyor.

Bir sıcak hava dalgasının termal stresi, tüm kuzey Büyük Set Resifi veya Maldivler gibi takımadalarda mercanları etkileyebilir. 2015-16'daki bir deniz ısı dalgası, Pasifik, Atlantik ve Hint Okyanuslarının her birinde yaygın bir mercan resifi yıkımına neden oldu.

Mercanlar, bir resif oluşturan bir kalsiyum karbonat iskeleti salgılayarak binlerce koloni oluşturan küçük polip benzeri hayvanlardır. Mercanlar yavaş büyür, bu nedenle iyileşmeleri uzun zaman alabilir ve kirlilik ve aşırı avlanma nedeniyle bu tamamen imkânsız bir hale gelebilir. Bazı türler daha hızlı büyür ve daha hızlı iyileşme yeteneğine sahiptir.

Bilim insanları, bazı resif yollarındaki yerel koşulların, çevredeki alanlar sıcakken bile gelecekte mercanlar için uygun sıcaklıklar sağlayacağını umuyor. Bu koşullar, daha soğuk suyun yüzeye çıkarıldığı yükselme veya güçlü okyanus akıntıları nedeniyle mümkün olabilir. Resif yöneticileri, mercanlara daha fazla hayatta kalma şansı sunan bu sözde sığınaklara öncelik verebilir.

Bununla birlikte, bu sığınakları bulmak zordur, çünkü bunlar muhtemelen küçükler ve okyanus sıcaklıklarında zaman içinde meydana gelen değişiklikleri modelleyen iklim projeksiyonlarının kesinliği çok kaba olma eğilimindedir.

Ekip, sığınağın gelecekte nerede kalıcı olabileceğini bulmak için uydu gözlemlerinden elde edilen geçmiş verilerle ölçeklerini küçülterek iklim modeli projeksiyonlarının çözünürlüğünü artırdı.

1986'dan 2019'a kadar dünya resiflerinin yüzde 84'ünün yeterli termal sığınak sunduğunu gördük. Bu, mercanların ağartma olayları arasında iyileşmek için yeterli zamana sahip olduğu anlamına geliyordu.

1,5°C'lik küresel ısınmanın sanayi öncesi seviyelerin üzerinde olmasıyla, bu sığınakların yalnızca yüzde 0,2'si kaldı. 2°C'lik ısınmada, mercan resifleri için onları sıcaktan koruyan sığınaklar artık olmayacak.

Başka bir çalışmanın ön bulguları, 1,5°C'lik küresel ısınmanın mercan resifleri üzerindeki yıkıcı etkilerini doğruluyor gibi görünüyor. Bu araştırma, ABD'deki bilim insanları tarafından farklı bir yöntem, ancak aynı iklim modelleri ve mekansal çözünürlükler kullanılarak bağımsız olarak gerçekleştirildi.

1,5°C'lik küresel ısınma, dünya liderlerinin 2015'te Paris anlaşmasını imzalarken korumaya çalıştıkları alt sınırdır. Fakat zamanla bu hedef daha da ulaşılamaz hale geliyor.

Mercan resifleri için küresel ısınmanın güvenli bir sınırı yoktur. Küresel ortalama sıcaklığın artış hızı göz önüne alındığında, denizlerdeki ısı dalgalarının o kadar sık ​​hale gelmesi muhtemel ki, dünyadaki mercan resiflerinin çoğu düzenli olarak dayanılmaz ısı stresi yaşayacak. Çoğu resif, bu on yılda en az bir kez böyle olay yaşadı.

Isı dalgaları küresel olmadığı için tüm bölgeler aynı anda strese girmez. Bazı mercan türleri, büyüme biçimleri veya dokularındaki alg türleri nedeniyle aşırı sıcaklıklarla diğerlerine göre daha fazla başa çıkabilir.

Yine de bu çalışmada tahmin edilen ısı dalgalarının büyüklüğü ve sıklığı, muhtemelen dirençli mercan türlerini bile etkileyecek ve dünyanın resif biyoçeşitliliğinin çoğu yok olacak. Geleceğin mercan resifleri, bugün bildiğimiz renkli ve çeşitli ekosistemlerden çok farklı görünecek.

İklim değişikliği zaten küresel olarak mercan resiflerini bozuyor. Artık kalan son sıcaklık sığınaklarını korumanın yeterli olmayacağını biliyoruz. Bugünden itibaren sera gazı emisyonlarını azaltmak, geriye kalanları kurtarmak için en iyi yol olarak görünüyor.

Ümit ÖZKAN
Trakya Üniversitesi - Software Developer Hakkımda Yazısı

0 yorum