Bazılarımız Kısmen Neandertaliz ve Bu Aldığımız İlaçların Etkisini Değiştirebilir
Bazılarımız Kısmen Neandertaliz ve Bu Aldığımız İlaçların Etkisini Değiştirebilir

Kan inceltici ilaçlar kullanılırken her dozun dikkatli bir şekilde hesaplanması gerekir. İlaç etkisiz kalabilir veya kontrol edilemeyen kanama riskine neden olabilir.

Yakın tarihli bir araştırmaya göre, en yakın kuzenlerimizden biri olan Neandertal ile belirli genleri paylaşanlarımız, bu ilaç dengeleme konusunda daha fazla zorlanıyorlar.

Araştırmacıların, varfarin, ibuprofen ve kolesterol düşürücü statinler gibi ilaçları parçalamaktan sorumlu enzimlerdeki varyantların bu kadar eski kökenlere sahip olduğunu keşfetmeleri, hepimizin neden aynı ilaçlara aynı şekilde tepki vermediğimizi açıklamaya yardımcı olabilir.

Araştırmanın yöneticisi İsveç Karolinska Enstitüsü'nden evrimsel genetikçi Hugo Zeberg, "Bu, Neandertallerle karışımın klinik araştırmalara doğrudan etkisi olduğu bir durum. Terapötik dozlar Neandertal gen varyantının taşıyıcıları için toksik olabilir" diyor.

Genetik dizilimdeki ilerlemeler, on binlerce yıl boyunca dünyanın her köşesini dolaşan atalarımızın, yol boyunca önceki göçmen gruplarıyla ailelerini birleştirmek için ne sıklıkla durakladığını ortaya çıkardı.

Bu iç içe geçmeden aktarılan genlerin mirası henüz tam olarak netleştirilemedi, ancak yıldan yıla araştırmacılar, uzun süredir kayıp olan popülasyonlarda gelişen genlerin kendi biyolojimizdeki farklılıklara nasıl katkıda bulunabileceğine dair ipuçlarını ortaya çıkarıyor.

Çoğu durumda, bu varyasyonlar oldukça önemsiz olabilir. Ancak atalardan kalma bir enzim veya protein kanalı formunun sağlığımızı etkileme şekli söz konusu olduğunda, evrimi hakkında mümkün olduğunca çok şey bilmek önemli olabilir.

CYP2C9, enflamasyondan epilepsiye kadar her şeyi tedavi etmek için yaygın olarak kullandığımız çok çeşitli ilaçları parçalamakla görevli karaciğerdeki bir enzim ailesi olan sitokrom P450'yi kodlayan bir gendir.

Tabii ki, yapıdaki bu varyasyonlardan bazıları, ilaçları metabolize etmede diğerlerinden daha iyi bir iş çıkarır, yani size miras kalan CYP2C9 versiyonu, ilaç dozunuzun vücudunuzda ne kadar süre kalacağını belirleyebilir.

Aslında, CYP2C9*2 adı verilen bir tür, daha yaygın olan CYP2C9*1 gen varyantından yüzde 70 daha az aktiftir, yani CYP2C9*2 taşıyıcıları bazı ilaçları daha yavaş metabolize edebilir.

CYP2C9*2, özellikle aynı ailedeki bireylerde, CYP2C8*3 olarak sınıflandırılan diğer varyantlarla oldukça sık ortaya çıkıyor gibi görünüyor. On binlerce DNA bazıyla ayrılmış olmaları gerçeği olmasaydı, bu çok garip olmazdı.

Araştırmacılar, P450 sitokromunu kodlayan iki sitokrom gen varyantını içeren DNA uzantısının, iki genin on binlerce yıl önce aile soylarımızın bir karışımıyla aktarıldığı Neandertal versiyonuna yeterince yakın olduğunu buldular.

Araştırmacılar, bu bulgunun, bireylere varfarin veya statinler gibi ilaçlarla tedavi uyguladığımızda büyük bir fark yaratmayabileceğini belirtiyorlar. Uzmanlar, dozajların makul sınırlar içinde tutulduğundan emin olmak için sık kan testleri uygulayarak hassas ilaçları nasıl işlediğimizi zaten yakından takip ediyor.

Bu kadar önemli enzimlerdeki varyasyonların kökenlerini takip etmek, bize bugün gördüğümüz sağlık çeşitliliğini anlamamıza yardımcı olacak bir bağlam belirlemekle birlikte, içinde geliştikleri ortamı daha iyi anlamamızı sağlayabilir.

Bu araştırma The Pharmacogenomik Dergisi'nde yayınlandı.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum