Bazı Yıldızların Genç Kalmak İçin Tuhaf Bir Yeteneği Var Gibi Görünüyor
Bazı Yıldızların Genç Kalmak İçin Tuhaf Bir Yeteneği Var Gibi Görünüyor

Yıldızların, insanların sadece hayalini kurabilecekleri bir yaşlanma karşıtı numarası var gibi görünüyor.

Gökbilimciler, yıldızın etrafında yeterince hızlı dönen doğru büyüklükteki gezegenin varlığının yıldızın yaşlanma sürecini yavaşlattığını keşfettiler. Spesifik olarak, yakın yörüngede dönen bir gaz devi, yıldızın manyetik alanının frenleme etkisinden kaynaklanan kademeli dönüş kaybına karşı koyarak açısal momentumunu yıldızın dönüşüne aktarabilir.

Ötegezegenlerin ev sahibi yıldızlarının dönüşü üzerindeki etkisini incelemek biraz zor. Bir yıldıza ve bir gezegene bakıyorsanız, dönüş hızının gezegenden etkilenip etkilenmediğini temelde bilemezsiniz.

Bununla birlikte, Evrendeki birçok yıldız, çoklu yıldız sistemlerinde meydana gelir. Çift yıldızlar genellikle aynı bulutsuda, aynı toz ve gaz kümesinden doğan yıldız ikizleridir. Bu nedenle, özellikleri genellikle çok benzerdir. Benzer bir renge, boyuta, parlaklığa ve dönüşe sahiptirler.

Bu nedenle, gezegenlerin yıldızların dönüşü ve etkinliği üzerindeki etkisini daha yakından incelemek için, Almanya'daki Leibniz Potsdam Astrofizik Enstitüsü'nden (AIP) Nikoleta Ilic liderliğindeki bir gökbilimciler ekibi, yıldızlar için bir çalışma yürüttü.

Bir yıldızın yörüngede dış gezegenlere sahip olduğu ve diğerlerinin olmadığı ikili yıldız sistemlerini aradılar. Daha sonra gezegensiz yıldızı, diğer yıldızın yörüngesinde dönen gezegen tarafından potansiyel olarak meydana getirilen değişiklikleri aramak için bir kontrol olarak kullandılar.

Ancak tek başına bir yıldız sistemi, bir model oluşturmak için yeterli olmaz; Ekip, çalışmalarında 34 ikili yıldızı yakından inceledi.

Ilic, "Tıpta, etkilerin gerçek mi yoksa bir tür aykırı değer mi olduğunu bilmek için bir çalışmaya kayıtlı çok sayıda hastaya ihtiyacınız var" diyor. "Aynı şey astronomi için de geçerli olabilir ve bu çalışma bize, bu sıcak Jüpiterlerin gerçekten yörüngelerinde dönen yıldızları olduklarından daha genç tuttuğu konusunda güven veriyor."

Sıcak Jüpiterler gariplerdir. Jüpiter gibi gaz devleridir, ancak ev sahibi yıldızlarına inanılmaz derecede yakın takılırlar - yörünge periyotları günler hatta saatlerdir. Bu yakınlıkta yıldız tarafından aşırı ısıtılırlar.

Ilic ve meslektaşları, NASA'nın Chandra gözlemevi tarafından elde edilen 34 ikili sistem üzerinde X-ışını verilerini incelediler. Daha hızlı dönen yıldızlar, daha yavaş dönen yıldızlardan daha fazla X-ışını aktivitesi sergiledikleri için, ikili çiftlerinde iki yıldız arasında belirgin bir dönüş hızı farkı bulabildiler.

Elbette, daha hızlı olan yıldızlar, sıcak Jüpiter'e sahip olanlardı; yıldızlarından daha uzak bir yörüngede dönen devlerin gözlemlenebilir bir etkisi olmadı.

Yıldız dönüşü zamanla kademeli olarak yavaşladığından, genç yıldızlar benzer özelliklere sahip yaşlı yıldızlardan daha hızlı dönme eğilimindedir. Bu, sıcak Jüpiterlerin yıldızlar için bir tür kırışıklık kremi gibi olduğunu gösteriyor. Yıldız ve ötegezegen arasındaki etkileşim, ötegezegenden yıldıza, yıldızın dönüşünü hızlandıran bir dönüş aktarımıyla sonuçlanır.

Araştırma, Royal Astronomical Society'nin Aylık Bildirimlerinde yayınlandı.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum