Ay'ın Ötesinden Geriye Bakmak: Uzaydan Görüntüler Dünya'yı Görme Şeklimizi Nasıl Değiştirdi?

NASA'nın Orion uzay aracı tarafından çekilen bir fotoğraf, bize ana gezegenimiz hakkında yeni bir bakış açısı kazandırdı.

Fotoğraf, astronotların 2025'te planlanan Ay’a dönüşüne hazırlık olarak mürettebatsız bir aracı Ay etrafında bir yolculuğa gönderip geri getiren Artemis I görevi sırasında çekildi.

Her gün uydulardan ve Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan Dünya'nın fotoğraflarını alıyoruz. Ancak kendimizi Ay'ın diğer tarafından görmede farklı bir şey var.

Bu görüntü, Dünya'nın diğer ikonik dış görüntüleriyle nasıl kıyaslanıyor?

 

Dünya'nın Doğuşu (Earthrise)

Aralık 1968'de, üç astronot, Apollo 11'in inişine hazırlık olarak sistemleri test etmek için Ay'ın yörüngesinde dönüyordu. Ay ufkunda Dünya'nın yükseldiğini gördüklerinde, bunun özel bir şey olduğunu anladılar. Mürettebat, bunu zamanında yakalamak için renkli film bulmaya çabaladı.

Mürettebatın Dünya'nın yükselişini gözlemlediği andaki Apollo 8 uçuş transkriptinden alıntı. NASA

 

Fotoğrafçı Galen Rowell, ortaya çıkan görüntüyü "şimdiye kadar çekilmiş en etkili çevre fotoğrafı" olarak nitelendirdi.

Altı yıl önce, biyolog Rachel Carson'ın Sessiz Bahar adlı kitabı, insan endüstrilerinin karasal ekosistemlere nasıl zarar verdiğine dikkat çekti. Kitap, çevre hareketini ateşledi ve Dünya'nın Doğuşu'nun karşılaması için zemin hazırladı.

Dünya'nın Doğuşu. NASA

 

Uzay Gemisi Dünya'nın yazarı ve sürdürülebilir kalkınmanın kurucularından biri olan ekonomist Barbara Ward şöyle dedi:

“Her şeyden önce, astronotların gözünden, küçük ve güzel gezegenimizin ayın çorak ufukları üzerindeki hayret verici 'dünyanın doğuşunu' gören nesiliz. Gerçekten de, eğer bu yoğun, tutkulu, kararlı tartışma ve arayış çağı olmasaydı, bu nesildeki bizler bir tür psikolojik canavar olurduk.”

Dünya'nın Doğuşu'nu, gezegenin servetinin daha adil bir şekilde dağıtılmasını sağlayacak bir "ahlaki topluluğun" temelinin bir parçası olarak gördü.

 

Mavi Bilye (Blue Marble)

Son Apollo görevi 1972'de gerçekleşti. Astronotlar, Ay'a giderken ona bir cam bilye görünümü veren Güneş tarafından aydınlatılan tüm Dünya'yı fotoğrafladılar. Tarihin en çok çoğaltılan fotoğraflarından biri.

Mavi Bilye. NASA

 

Dünya'nın Doğuşu gibi, bu görüntü de çevre hareketinin bir amblemi haline geldi. Küresel ölçekte yönetim gerektiren bir gezegeni gösterdi.

Mavi Bilye genellikle, 1960'larda ve 70'lerde James Lovelock ve Lynn Margulis tarafından geliştirilen, Gaia hipotezini göstermek için kullanılır. Hipotez, Dünya'nın bir denge durumunu sürdürmek için hareket eden karmaşık bir kendi kendini düzenleyen sistem olduğunu öne sürer. Teori bugün yaygın olarak kabul görmese de, hassas dengede bir biyosfer olarak Dünya'nın çevresine bütüncül bir yaklaşım için bir katalizör sağladı.

Bununla birlikte, tek bir bütün Dünya izlenimi, dengeyi bozmaktan ve çevresel dengesizlik yaratmaktan tüm ulusların veya toplulukların eşit derecede sorumlu olmadığı gerçeğini gizlemektedir.

 

Soluk Mavi Nokta (Pale Blue Dot)

Dünya'ya en uzak bakışımız 1990’da Voyager 1 uzay aracından gelir. Vizyon sahibi gök bilimci Carl Sagan'ın isteği üzerine kamerasını son kez 6 milyar kilometre ötedeki Dünya'ya çevirdi.

Soluk Mavi Nokta, Kevin M. Gill tarafından modern görüntü işleme teknikleri kullanılarak güncellendi, 2020. NASA

 

Mavi Bilye kırılgan bir Dünya'yı çağrıştırsıysa, Soluk Mavi Nokta da Dünya'nın evrendeki önemsizliğini vurguladı.

Sagan, görüntü yorumuna insani bir boyut ekledi:

“O noktayı tekrar düşünün. Orası burası. Orası ev. Bu biziz. Üzerinde sevdiğiniz herkes, tanıdığınız herkes, adını duyduğunuz herkes, var olan her insan hayatını yaşadı.”

 

Sagan, bu mesafeden görünmeyen Dünya'nın çevresine odaklanmak yerine, kozmos bağlamında bakıldığında insan nefretinin, şiddetin ve savaşın beyhudeliğine değindi.

 

Teneke kutu, gri kaya, mavi bilye

Şimdi, Mavi Bilye'nin çekilmesinden 50 yıl sonra Ay'a dönüşün eşiğinde, Orion görüntüsü bize farklı bir şey sunuyor.

Akademisyenler, Dünya'nın Doğuşu, Mavi Bilye ve Soluk Mavi Nokta'da fotoğrafçının yokluğuna dikkat çekti. Bu, böyle bir fotoğrafın çekilmesini sağlayan sosyal ve politik bağlamı dışarıda bırakarak, nesnel bir bakış izlenimi verir.

Burada, fotoğrafı neyin ve kimin çektiğini biliyoruz. NASA logosu tam merkezde. Apollo 11 görevi sırasında ay yüzeyine dikilen ABD bayrağı kadar net bir sembol.

Dünya’ya ve yerine yeni bir bakış. NASA

 

Görüntüdeki en büyük cisim, doğal dünya üzerindeki hakimiyeti simgeleyen, insan teknolojisinin bir parçasıdır. Uzay aracı, uzaktaki Ay ve Dünya'dan daha büyük görsel statüye sahip bir gök cismi olarak çerçevelenmiştir. Mesaj: jeopolitik güç artık Dünya'nın merkezinde değil, onu terk etme yeteneğinde.

Elon Musk, 2018'de güneş yörüngesine fırlatılan kırmızı Tesla spor arabasının arka plan olarak Dünya ile fotoğraflarında aynı mesajı gönderdi.

Ancak Orion görüntüsünde de çevrenin yeni bir vizyonu var. Tüm Dünya'dan daha fazlası: bize tüm Dünya-Ay sistemini tek bir varlık olarak gösteriyor ve her ikisinin de benzer ağırlıkları var.

İnsan etki alanının bu genişlemesi, Dünya'yı yalıtılmış ve yalnız olarak düşünmeyi bıraktığımız kozmik bilinçteki başka bir değişimi temsil eder.

Aynı zamanda çevre etiği alanını genişletir. Dünya ile Ay arasındaki trafik arttıkça, insan faaliyetlerinin ay ve ay ile dünya arasındaki (cislunar) ortam üzerinde etkileri olacaktır. Artık Dünya'dan daha fazlasından sorumluyuz.

 

Kozmostaki yerimiz

Dışarıdan gelen görüntüler, Dünya'nın durumu hakkında güçlü yorumlar oldu.

Ancak bir resim, Dünya'nın çevresini ve ona bağlı yaşamı yönetmede temel bir değişiklik getirebilseydi, şimdiye kadar gerçekleşmiş olurdu. Orion görüntüsü, bir bakış açısı değişikliğinin, insanın uzayla olan ilişkileri hakkındaki düşünceyi nasıl yeniden çerçeveleyebileceğini gösteriyor.

Bu, Dünya'nın kapalı bir uzay gemisi olmadığını, kozmos ile dinamik bir değişim içinde olduğunu kabul etmekle ilgili.

 

Alice Gorman, Arkeoloji ve Uzay Çalışmaları Doçenti, Flinders Üniversitesi

Bu makale The Conversation'da yayınlanmıştır.