Gökbilimciler Uranüs'ün Tuhaf Ekseninin Nedenini Bulmuş Olabilirler

Neptün’ün kendine özgü bir sürü tuhaflığı var.

Bunlardan birini gözden kaçırmak imkânsız: Dönme ekseni son derece çarpık. Dönüşünü yörünge düzleminden 98 derecelik büyük bir eğim ile yapıyor.

Ve hepsinden öte, saat yönünde dönüyor. Bu, Güneş Sistemindeki diğer gezegenlerin çoğunun ters yönü anlamına geliyor.

Yeni bir çalışma, bu garip davranış için makul bir açıklama buldu: Gezegenden uzaklaşan ve Uranüs'ün kendi tarafına çekilmesine neden olan bir uydu. Ve büyük bir uydu olmasına bile gerek yok. Kendi Ay'ımızın kütlesinin yarısı kadar bir şey bunu yapabilirdi.

Bu fikir, Fransa'daki Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden astronom Melaine Saillenfest tarafından yönetilen bir makalede ortaya kondu. Henüz hakemli olmayan bu makale, Astronomy & Astrophysics dergisine kabul edildi ve ön baskı kaynağı arXiv'de kullanıma sunuldu.

Bilim insanları, Uranüs ile çarpışan devasa bir nesne gibi bu garip davranışı açıklamak için modeller geliştirdiler, ancak daha makul olan açıklama bir grup daha küçük nesne.

Bununla birlikte, bu hipotez, açıklaması daha da zor olan sorunları gündeme getiriyor.

İki gezegen son derece benzer kütlelere, yarıçaplara, dönüş hızlarına, atmosfer dinamiklerine ve tuhaf manyetik alanlara sahiptir. Bu benzerlikler, iki gezegenin birlikte doğmuş olabileceğini gösteriyor.

Bu, bilim insanlarını, Güneş Sistemi tarihinin başlarında dev bir halka sistemi veya dev bir uydu nedeniyle gerçekleşmiş olabilecek bir yalpalama gibi başka açıklamalar aramaya yöneltti.

Ama sonra, birkaç yıl önce, Saillenfest ve meslektaşları Jüpiter hakkında ilginç bir şey buldular. Uyduları sayesinde, gaz devinin eğimi, birkaç milyar yıl içinde şu anki yüzde 3'ten yüzde 37'ye kadar artabilir.

Daha sonra Satürn'e baktılar ve mevcut 26,7 derecelik eğiminin, en büyük uydusu Titan'ın hızlı dışa göçünün bir sonucu olabileceğini buldular. Bu, gezegenin dönüş hızı üzerinde neredeyse hiçbir etkisi olmadan gerçekleşebilirdi.

Uyduların göç etmesi alışılmadık bir durum değil. Kendi Ay'ımız şu anda Dünya'dan yılda yaklaşık 4 santimetre (1,6 inç) uzaklaşıyor. Karşılıklı bir ağırlık merkezi etrafında dönen cisimler birbirlerine, dönüşlerinin yavaşlamasına neden olan bir gelgit kuvveti uygular. Buna karşılık, bu yerçekiminin tutuşunu gevşetir, böylece iki cisim arasındaki mesafe artar.

Uranüs'e geri dönen ekip, varsayımsal uydunun kütlesi de dâhil olmak üzere bir dizi parametreyle simülasyonlar gerçekleştirdi. Ve minimum kütlesi Dünya'nın Ay'ının yarısı kadar olan bir uydunun, Uranüs'ü 90 dereceye doğru eğebileceğini buldular.

Bununla birlikte, simülasyonlarda, Ganymede ile karşılaştırılabilir bir boyuta sahip daha büyük bir uydunun, bugün Uranüs'te gördüğümüz eğime ve dönüşe neden olması daha olasıydı.

Uranüs'ün bu senaryoyu oluşturmak için yeterince büyük ve yeterince yüksek bir göç hızında bir uyduya ev sahipliği yapıp yapamayacağı açık değil ve araştırmacılar, bunu gözlemlerle göstermenin zor olacağını söylüyor.