Yavaş Dönen Yeni Tip Pulsar, Beklentilere ve Açıklamalara Meydan Okuyor
Yavaş Dönen Yeni Tip Pulsar, Beklentilere ve Açıklamalara Meydan Okuyor

Davranışları o kadar sıra dışı olan bir pulsar bulundu ki, muhtemelen yeni bir nötron yıldızı sınıfının ilki olduğu düşünülüyor. 76 saniyelik periyodu ve beklenmedik konumu, gök bilimcilere bunun uzun süredir teorize edilmiş, ancak daha önce hiç görülmemiş bir tür nötron yıldızı olan ultra uzun periyotlu magnetarların ilk örneği olabileceğini düşündürüyor.

Nötron yıldızları, Güneş'in 10 ila 25 katı kütleye sahip yıldızlardaki süpernova patlamaları tarafından geride bırakılır. Başlangıçta son derece sıcaktırlar, üzerlerine madde toplamadıkça yeni enerji üretmezler ve bu nedenle yavaş yavaş soğurlar. Sonuç olarak, galaksinin nötron yıldızlarıyla dolu olduğu düşünülürken, yalnızca ısılarının çoğunu tutabilecek kadar genç olanları görebiliriz. Pulsarlar, dönerken gökyüzünü süpüren radyo dalgası ışınları yayan bir nötron yıldızı sınıfıdır.

Nature Astronomy, PSR J0901-4046 adlı bir pulsarın keşfedildiğini ve onu daha önce görülen hiçbir şeye benzemeyen çeşitli yeni özelliklere sahip olduğunu bildiriyor, ancak ayrıntılar kesinleşmekten çok uzak.

Pulsarlar saniyede binlerce kez dönmeye başlarlar ve onlarca saniyelik dönüş periyotları tamamlanana kadar yavaşlarlar. 75.9 saniyede PSR J0901-4046'nın periyodu, anormal bir beyaz cüce pulsar bir yana, önceki rekorun üç katından fazladır.

Ancak bu, olağandışı özelliklerinin yalnızca başlangıcıdır. Radyo ışını Dünya'yı her geçtiğinde aynı darbeler üretmek yerine, şekil ve yoğunluğa göre yedi farklı darbe türü gösterdi. En yaygın olanları, yazarların “bölünmüş tepe” olarak adlandırdıklarıdır, ardından “yarı-periyodik” ve “kısmen sıfırlayıcı” olarak tanımlananlardır.

PSR J0901-4046'nın bir başka tuhaf özelliği de, Samanyolu'nun Vela-X1 bölgesinde, nötron yıldızı “mezarlığı” olarak bilinen bir bölgede bulunmasıdır. Oradaki bu tür yıldızların, büyük yıldız oluşumu orada uzun zaman önce durduğundan, yaymayı bırakacak kadar yaşlı oldukları düşünülüyor.

Makale, PSR J0901-4046'nın 5,3 milyon yaşında olduğu ve pulsar standartlarına göre eski olduğu, ancak istisnai olarak olmadığı sonucuna varıyor. 

Makale, "Sonuçta, PSR J0901-4046'daki yarı-periyodikliğe neyin neden olduğu net değil" diyor. "Küresel manyeto-elastik eksenel (burulma) salınımlar cazip bir açıklamadır, ancak periyodikliklerimizin kalıcılığı, tekrarlanan tetiklemeler ve/veya çok uzun sönümleme süreleri gerektirecektir."

Olası bir hipotez, PSR J0901-4046'nın, son derece güçlü manyetik alanları ile işaretlenmiş, nadir bir pulsar türü olan bir magnetar olduğudur. Bununla birlikte, ölçülen özelliklerinin çoğu, diğer magnetarlara, bazı magnetar olmayan pulsarlardan daha az benziyor. Örneğin bilinen diğer magnetarların aksine X-Işınları yaydığı tespit edilmemiştir.

Daha önce bir eski, ultra uzun dönemli magnetar sınıfının var olabileceği öne sürülmüştü ve PSR J0901-4046 bulduğumuz ilk örnek olabilir.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır. 

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum