Ünlü Göktaşı, Mars'ın Yaşanabilirliğinin Düşünüldüğünden Çok Daha Sonra Olabileceğini Öne Sürdü
Ünlü Göktaşı, Mars'ın Yaşanabilirliğinin Düşünüldüğünden Çok Daha Sonra Olabileceğini Öne Sürdü

Mars'tan fırlayan Göktaşı NWA 7034, bilimsel olarak dünyanın en değerli kayaları arasında yer alıyor. NWA 7034'te tek bir şok kristalinin keşfi, Mars'ın daha önce öne sürülen zamanından daha sonra da ağır asteroid bombardımanına maruz kaldığını ortaya çıkardı ve muhtemelen orada yaşamın sürdürülebileceği pencereyi daralttı.

Mars'tan gelen meteorlar, asteroit kuşağından kaynaklanan göktaşlarına kıyasla nadirdir, çünkü yalnızca büyük bir etki onları Kızıl Gezegenin yüzeyinden uzaya fırlatabilir. Bu nadirlik de onları değerli kılıyor. NWA 7034'ün 320 gram boyutu ve rengi, Black Beauty (Kara Güzellik) lakabını almasına neden oldu. Perseverance gezicisi, Mars örneklerini toplamaya devam ediyor olabilir, ancak bu örneklere 2031'e kadar ulaşılması planlanmıyor. Bu yüzden şimdilik elle tutulabilir tek şey nadir Mars meteorları.

NWA 7034, Mars'ın çeşitli bölgelerinden gelen, tek bir noktada biriken ve birbirine bastırılan malzemelerden oluşmaktadır. Science Advances'teki yeni bir makale, Black Beauty'nin zirkon olarak bilinen ve Mars'ın başlangıcına tarihlenen çeşitli kristallerinin incelenmesini ve kristallerin aralarında güçlü bir etki olduğuna dair kanıt göstermesini bulmayı anlatıyor.

NWA 7034 göktaşında Kalsiyum, Silikon ve Magnezyum Dağılımı. Farklı renkli nesneler, kırık kaya ve mineral parçalarını temsil ederek, bu önemli göktaşının Mars'ın çeşitli bölgelerinden gelen birçok farklı bileşenden nasıl oluştuğunu ortaya koyuyor.

 

Kara Güzellik, Mars'ın ön-gezegen diskinden yoğunlaşmasından kısa bir süre sonra, 4.48 ila 4.43 milyar yıl önce oluşmuş birçok zirkon içerir. 2019'da yapılan bir araştırma, bunların bir kısmını örnekledi. Araştırma sonrasında hiçbirinin oluşum sonrası büyük bir etkiye maruz kaldığına dair işaretler göstermediği sonucuna vardı.

Curtin Üniversitesi'nden Dr. Aaron Cavosie, Black Beauty'deki zirkonların heterojen olduğunu düşündüğünü söyledi ve ekledi, “Daha büyük bir örneğe ihtiyacımız vardı. Bu zirkonlardan biri komşusundan farklı bir geçmişe sahip olabilir.” Çalışılan zirkonları neredeyse ikiye katladıktan sonra, Cavosie ve baş yazar doktora öğrencisi Morgan Cox, Dünya'da en büyük darbelerden kurtulan kristallerde görülen "ikizlenme" olarak bilinen şok hasarı belirtisi gösteren bir tane buldu. Bu, dinazorları sona erdirenlerden bile daha büyüktü.

 

NWA 7034'ün şoklanmış zirkonu içeren dilimi.

 

Cox yaptığı açıklamada, "Bu parça gerçekten Kızıl Gezegenden bir kerelik bir hediye." dedi. Söz konusu kristal, uranyum/kurşun oranları kullanılarak 4.45 milyar yıl öncesine tarihlendirildi, bu da etkinin bundan sonra meydana gelmiş olması gerektiğini kanıtladı, ancak Cavosie bundan sonrasını bilmenin bir yolu olmadığını söyledi.

İkizleşmeye neden olacak kadar büyük etkilerin yaşanabilir koşulları yok etmiş olabileceği düşünülüyor. Eğer önceden Mars'ta yaşam olsaydı, daha sonra yeniden sıfırdan başlaması gerekebilirdi. Bu büyüklükteki tek seferlik bir etki önemli olmayabilir, ancak Ay'ınkine benzer devam eden bir bombardımanın göstergesiyse, o sırada yaşam beklentileri korkunç olurdu.

Cavosie, "Yaşanabilirlik penceresinin önceden düşünülenden daha sonra meydana gelmiş olabileceği olasılığını vurguluyor, belki de 3,9 ila 3,7 milyar yıl önce Mars'ta sıvı su olduğuna dair kanıtlarla çakışıyor." dedi.

Mars yüzeyinde toplanan kırık kaya ve mineral parçalarından oluşan regolit breşini jeologlara gösteren Marslı göktaşı NWA 7034'ün elektron taraması görüntüsü.

 

Cavosie, konuyla ilgili önemli belirsizliğin devam ettiğini kabul etti. Kanıtların ışığında, kraterin altında, yüzeyden çok hayata daha uygun olabilecek bir hidrotermal bölge yarattığını, bu tür etkilerin, "İki ucu keskin bir kılıç" olabileceğini söyledi.

Bununla birlikte, bu tek parça, Mars'taki eski yaşam umutlarını ve eğer hiçbir zaman bulamazsak, yokluğunun olası nedenleri yeniden düşünmeye zorlayacaktır. 

Daha büyük bir örnek anlayışımızı genişletecektir. Ne yazık ki, Cavosie beklenmesi gerekebileceğini söyledi, çünkü bu tür şokları tespit etmek için gereken ekipman şu anda Mars gezicilerine yerleştirilemeyecek kadar büyük. Bu da bizi nadir meteoritlere bağımlı hale getiriyor.

 

Kaynak:

https://www.iflscience.com/space/famous-meteorite-suggests-mars-habitability-may-have-occurred-much-later-than-thought/



Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum