Satürn'ün Halkaları, Ekinoks Yaklaşırken “Tekerlek Telleri” Kazanıyor

NASA'nın 1980'lerdeki Voyager görevi, Satürn'ün halkalarının, halkaların içinde çevredeki maddeden daha koyu veya daha açık lekeli alanlar olan geçici "tekerlek telleri" (spokes) edindiğini keşfetti. Tekerlek telleri yalnızca belirli bir dönemde, bir ekinokstan hemen önceki ve sonraki yıllarda meydana geliyor. Satürn'ün kuzey yarım küresi için sonbahar ekinoksu 6 Mayıs 2025'te geliyor ve şimdi ilk tekerlek telleri ortaya çıktı.

Satürn'ün son ekinoksu 2009'daydı. O sırada, halkalı gezegen Cassini uzay aracı tarafından yörüngede dönülüyordu. Görev, NASA, Avrupa Uzay Ajansı ve İtalyan Uzay Ajansı arasındaki ortak bir çalışmaydı ve insanlığın Satürn anlayışında devrim yarattı. Ancak bu tekerlek tellerinin arkasındaki mekanizma, bu kadar başarılı bir görevden bile kaçmayı başardı.

Hubble Dış Gezegen Atmosferleri Mirası (OPAL) programının başkanı NASA kıdemli gezegen bilimcisi Amy Simon, bir açıklamada, "Cassini görevinin yıllarca süren mükemmel gözlemlerine rağmen, tekerlek teli sezonunun kesin başlangıcı ve süresi, kasırga mevsimindeki ilk fırtınayı tahmin etmek gibi, hala tahmin edilemez." dedi.

Satürn'ün 2018, 2019 ve 2020'de gezegenin kuzey yarım küre yazında çekilmiş Hubble Uzay Teleskobu görüntüleri.

 

Ekip, suçlunun Satürn'ün değişken manyetik alanı olduğuna inanıyor. Güneş rüzgarı olarak Güneş'ten salınan yüklü parçacıklar, gezegenin manyetik alanlarıyla sürekli olarak etkileşime girer. Ancak bir gezegen Güneş'in yörüngesinde dönerken, manyetik alanların ve güneş rüzgarının göreli konumları değişir. Ekinokslar civarında, Satürn'ün etrafındaki ortamın belirli bir şekilde elektrik yüklü hale gelmesi mümkündür. Bu, buzlu halkalardaki en küçük parçacıkların elektrikle yüklenmesine ve halkalardaki daha büyük parçacıkların ve kayaların üzerinde havaya kalkmasına yol açacaktır.

Aydınlatmaya ve görüş açılarına bağlı olarak, şekiller çevredeki halkalardan daha koyu veya daha açık görünebilir. Bu etkinin Satürn'ün muhteşem sisteminden çok daha az öne çıkan diğer dev gezegenlerin halkalarında da olup olmadığı bilinmiyor. Satürn'ün halkaları ve diğer gezegenler OPAL'in bir parçası olarak izlenecek. Ekip, tekerlek tellerine tam olarak neyin neden olduğunu açıklamak ve gerçekte ne olduklarını göstermek için daha fazla ipucu ortaya çıkarmayı umuyor.

Simon, "Dış güneş sistemi gezegenleri hakkında bir veri arşivi oluşturan Hubble'ın OPAL programı sayesinde, bu sezon Satürn'ün tekerlek tellerini incelemek için her zamankinden daha uzun zaman ayıracağız." dedi.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.