Samanyolu'nun merkezinde, Sagittarius A* olarak bilinen süper kütleli bir kara delik bulunur. Güneş’in 4 milyon katından daha ağırdır. Bu devin oldukça yakınında yörüngede dönen bir avuç yıldız vardır ve şimdi onların en derin, en net görüntülerine ulaşıldı. Birkaç ay boyunca toplanan bu görüntüler, Sagittarius A* çevresindeki yıldızların hareketlerinin yeni görünümlerini ortaya çıkardı ve hatta bir tanesini tamamen yeni tespit etti.
Bu yıldızlara S yıldızları denir. S yıldızlarının vahşi, uzun yörüngeleri vardır ve Sgr A* etrafında dönüşlerini tamamlamaları 14 ila 18 yıl sürer. Astronomy & Astrophysics dergisinde iki makalede yayınlanan ekibin gözlemleri, bir kara deliğin etrafında dönen bir yıldızın şimdiye kadar en yakın ve en hızlı şekilde gözlemlendiğini ortaya çıkardı. Mart ve Temmuz 2021 arasında gözlemlenen yıldız S29, Sgr A*'dan sadece 13 milyar kilometre uzaklıkta, Güneş-Dünya mesafesinin yaklaşık 90 katıydı. Saniyede 8.740 kilometre gibi inanılmaz bir hızla hareket ediyordu.
Ayrıca, şimdi S300 olarak bilinen, önceden bilinmeyen bir yıldız da belirlendi. Bu yıldızların hareketini incelemek, süper kütleli kara deliğin özelliklerini araştırmak için mükemmel bir adımdır. Astronomların kütle ve mesafe tahminlerini iyileştirmesine olanak tanır.
Max Planck Dünya Dışı Fizik Enstitüsü'nün (MPE) yöneticisi olan ortak yazar Reinhard Genzel bir açıklamada "Samanyolu'nun merkezindeki kara delik hakkında daha fazla şey öğrenmek istiyoruz, Sagittarius A* tam olarak ne kadar büyük? Döner mi? Etrafındaki yıldızlar tam olarak Einstein'ın genel görelilik teorisinden beklediğimiz gibi mi davranıyor?. Bu soruları yanıtlamanın en iyi yolu, süper kütleli kara deliğe yakın yörüngelerdeki yıldızları takip etmektir. Ve burada bunu her zamankinden daha yüksek bir hassasiyetle yapabileceğimizi gösteriyoruz." dedi.
Bu gözlemlerde ekip, S62 gibi önceden bilinen birkaç yıldızın hareketini doğruladı, S300 gibi yenilerini de keşfetti. Yörüngeler ayrıca, Güneş'in 4,3 milyon katı olan kara deliğin kütlesinin ve 27.000 ışık yılı uzaklıktaki Dünya'dan uzaklığının en kesin ölçümlerine yardımcı oldu.
Sagittarius A* çevresindeki en yakın yıldızlardan bazılarının birkaç ay içindeki hareketi
Sagittarius A* üzerindeki çalışmalarıyla 2020 yılında Nobel kazanan Genzel, "Sagittarius A* çevresinde yakın yörüngelerdeki yıldızları takip etmek, Dünya'ya en yakın büyük kara deliğin etrafındaki yer çekimi alanını tam olarak araştırmamıza, Genel Göreliliği test etmemize ve kara deliğin özelliklerini belirlememize olanak tanıyor" dedi.
GRAVITY işbirliği olarak bilinen ekip, galaktik merkezin bu en derin görüntülerini elde etmek için Avrupa Güney Gözlemevi'nin Çok Büyük Teleskop İnterferometresini kullandı ve daha önce mümkün olandan 20 kat daha derine yakınlaştırmalarına izin veren yeni bir analiz tekniği geliştirdi. İnanılmaz olsa da, Şili merkezli Extremely Large Telescope (ELT) birkaç yıl içinde çevrimiçi olduğunda, işbirliği GRAVITY+ olacak ve daha ayrıntılı analizler sunacak.
Kaynak:
0 yorum