Samanyolu'nun Gizemli Manyetik İplikçiklerinin Şaşırtıcı Derecede Uzak Akrabaları Var
Diğer galaksilerdeki daha eski ve daha büyük manyetik yapılar, bizimkiyle dikkate değer benzerlikler paylaşıyor.

Bu yılın başlarında gök bilimciler, galaksimiz Samanyolu'nun çekirdeğini çevreleyen yaklaşık 1000 manyetik iplikçik keşfettiklerini duyurdular. Bu yapılardan bazıları kırk yıldır biliniyor, ancak bilim insanları onlar için tatmin edici bir açıklama bulamadılar - çok daha fazlasının keşfi daha fazla fikir sağladı, ancak çözüm sunmadı. Şimdi, gök bilimciler daha uzaklarda benzer yapılar buldular ve iki olası açıklama olduğunu düşünüyorlar.

Manyetik alanlar uzayda o kadar şaşırtıcı değildir - aslında oldukça yaygındırlar. Ancak, bu manyetik iplikçikler gerçekten tuhaf. Onları tespit etmenin yolu radyo dalgalarıdır, ancak normal teleskoplarla görülebilselerdi, mercek saçla kaplı gibi görünürlerdi.

Teleskopları daha uzaklara çıkararak, ekip, bizden bir milyar ışık yılı uzaktaki bir galaksi kümesinin çevresinde de iplikçiklerin var olduğunu keşfetti. Bu bölge, birkaç aktif radyo galaksisi de dahil olmak üzere binlerce galaksiye ev sahipliği yapmakta. Bunlar, Samanyolu'nun merkezinde görülenlerden hem çok daha büyük hem de çok daha eski olan manyetik iplikçikler için mükemmel gelişme alanı gibi görünüyor.

Northwestern Üniversitesi'nden Farhad Yusef-Zadeh, bir açıklamada, "Kendi Galaktik Merkezimizdeki iplikçikler hakkında çok şey biliyoruz ve şimdi dış galaksilerdeki iplikçikler, yeni bir galaksi dışı iplikçik popülasyonu olarak ortaya çıkmaya başlıyor." dedi. "Her iki iplikçik popülasyonunun altında yatan fiziksel mekanizmalar, çok farklı ortamlara rağmen benzer. Cisimler aynı ailenin parçası, ancak Samanyolu'nun dışındaki iplikçikler daha eski, uzak kuzenler - yani (zaman ve mekan açısından) çok uzak kuzenler."

Samanyolu'ndaki ve başka yerlerdeki konum, galaksilerin merkezinde yer alan süper kütleli kara deliklerle ve bir beslenme çılgınlığı geçirdikten sonra saldıkları madde jetleriyle bir bağlantı olduğunu düşündürüyor.

Samanyolu'ndaki iplikçikler yaklaşık 150 ışık yılı uzunluğundadır ve süper kütleli kara deliğimiz Sagittarius A*'nın yakınında yükselirler; ancak galaksi kümesinde 100 ila 10.000 daha uzundurlar ve bazıları 700.000 ışık yılına ulaşır. Bu, Samanyolu'nun tamamından dört ila beş kat daha büyük. Oluşmaları elektrik yüklü parçacıkların çok uzun zamanını almış olmalı.

Zadeh, "Tüm bu yıllar boyunca kendi Galaktik Merkezimizdeki iplikçikleri inceledikten sonra, bu olağanüstü güzel yapıları görmek beni son derece heyecanlandırdı." dedi. "Bu iplikçikleri evrenin başka bir yerinde bulduğumuzdan, bu, evrensel bir şeyin gerçekleştiğine işaret ediyor."

Galaksi dışı iplikçikler, kara delik jetinin yönüne göre yaklaşık 90 derecede bulunuyor gibi görünüyorlar, bu, Samanyolu'nda görülmeyen bir özellik. Ancak bizim yerel iplikçiklerimiz ile aynı uzunluk-genişlik oranına sahipler ve aynı mekanizmalarla enerji taşıyorlar.

Bir açıklama, bir galaksinin dönmesiyle üretilen elektrik yüklü parçacıkların galaktik rüzgarının, bir gaz bulutu gibi beklenmedik bir yapıyla etkileşime girmesidir. Bu, arkasında kuyruklu yıldız benzeri bir kuyruğu olan bir cisim oluşturur: manyetik iplikçikler için gayet uygun. Diğer açıklama, çalkantılı bir ortamın zayıf bir manyetik alana sahip girdaplar oluşturduğu ve bundan ipliksi bir yapının ortaya çıktığı simülasyonlardan geliyor.

Neler olup bittiğini tam olarak anlamak için daha fazla gözlem gerekecek, ancak bu yapıların şimdiye kadar uzay ve zamanda var olmaları dikkat çekici.

Zadeh, "Galaksimizin dışındaki tüm bu iplikçikler çok eski." diye ekledi. "Neredeyse evrenimizin farklı bir dönemindenler ve yine de Samanyolu sakinlerine iplikçiklerin oluşumu için ortak bir köken olduğuna dair işaret ediyorlar. Bence bu olağanüstü."

Çalışma The Astrophysical Journal Letters'da yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum