Genç bir ikili yıldız sisteminin gözlemleri, gök bilimcileri gezegenlerin nasıl oluşabileceğine dair yeni anlayışlara yönlendirdi. İki veya daha fazla yıldıza sahip bir sistemde, gezegen diskleri, yıldızların birleşik etkileriyle döngüsel olarak sallanır ve bu dramatik değişikliklerin, bu yıldızların etrafındaki dünyaların oluşumunu etkilemesi muhtemeldir. Güneş büyüklüğündeki yıldızların neredeyse yarısının çiftler halinde olduğu düşünüldüğünde, bu sistemleri anlamak çok önemlidir.
Nature dergisinde yayınlanan çalışmanın başlangıç noktası, ikili yıldız sistemi NGC 1333-IRAS2A'nın gözlemleridir. İki yıldız bir gaz ve toz diski ile çevrilidir. Danimarka, Tayvan ve ABD'den araştırmacılar, bu sistemin hem geçmişini hem de geleceğini incelemek için simülasyonları kullandılar.
Bilgisayar modeli, son gözlemler olan zaman içindeki anlık görüntüye dayanarak, diskteki hareketin sürekli bir model izlemediğini gösterdi. Her birkaç bin yılda bir, birkaç on yıl süren kısa süreler için, ikili yıldızların, taban çizgilerine geri dönmeden önce 100 kata kadar daha parlak hale geldiği görülüyor.
Niela Bohr Enstitüsü'nden ortak yazar Dr. Rajika L. Kuruwita yaptığı açıklamada, “Düşen malzeme önemli bir ısınmayı tetikleyecek. Isı, yıldızı normalden çok daha parlak hale getirecek. Bu patlamalar gaz ve toz diskini parçalayacak. Disk yeniden birikecek olsa da, patlamalar daha sonraki gezegen sisteminin yapısını hala etkileyebilir.” dedi.
Gözlemler, yıldızların etrafında oluşan ilginç kimyasalların emisyonlarını görme yeteneğine sahip olan Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi ile yapıldı. İkili sistemin çevresinde henüz gezegen bulunmasa da, gözlemevi şu anda hangi maddelerin mevcut olduğunu inceleyebilir ve ekip gelecekte nelerin oluşabileceği konusunda spekülasyon yapabilir.
"Patlamaların neden olduğu ısınma, toz taneciklerinin ve onları çevreleyen buzun buharlaşmasını tetikleyecektir. Bu, gezegenlerin oluştuğu malzemenin kimyasal bileşimini değiştirebilir," diye ekledi Kopenhag Üniversitesi, Niels Bohr Enstitüsü'nden Profesör Jes Kristian Jørgensen, projeye başkanlık ederken.
JWST'den Kilometre Kare Dizisine ve Aşırı Büyük Teleskop'a kadar yeni gözlemevleri, bunun gibi sistemleri daha da araştıracak ve ikili yıldızların etrafındaki gezegenlerin hayata nasıl ev sahipliği yapıp yapamayacağına dair yeni bilgiler sağlayacaktır.
Profesör Jørgensen, “Dünya dışı yaşam arayışı, önümüzdeki yıllarda birkaç yeni, son derece güçlü enstrümanlarla donatılacağından, sonuç heyecan verici. Bu, gezegenlerin farklı yıldız türleri etrafında nasıl oluştuğunu anlamanın önemini artırıyor. Bu tür sonuçlar, yaşamın varlığını araştırmak için özellikle ilginç olacak yerleri belirleyebilir.” dedi.
Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.
0 yorum