Güney Afrika'daki Ünlü Taung Çocuk Fosilinin 2,58 Milyon Yaşında Olduğu Bulundu

Yüz yıl önce Güney Afrika'nın Kuzey Batı eyaletinde bulunan bir kafatası, insan evrimine ilişkin anlayışımızı değiştirdi. Çocuk kafatası, onu ilk kez tanımlayan Witwatersrand Üniversitesi'nde anatomist olan Raymond Dart tarafından Taung Çocuğu olarak adlandırıldı. Dart 1924 yılında kafatasının tam olarak kaç yaşında olduğunu söyleyemese de Australopithecus africanus adını verdiği yeni bir türe ait olduğunu açıkladı. Bu, İngiliz doğa bilimci Charles Darwin'in maymunlar ve insanların uzun zaman önce ortak bir atayı paylaştığı ve insanlığın Afrika'dan geldiği iddiasını doğrulayan ilk kanıttı.

Taung Çocuğu'nun ardından, çoğu Pretoria'nın yaklaşık 70 km güneybatısındaki Sterkfontein'de olmak üzere Australopithecus africanus'a ait yeni keşifler yapıldı. Sterkfontein, bir Unesco Dünya Mirası Alanı olan “İnsanlığın Beşiği” içinde yer almaktadır.

Taung Çocuğu'nun bulunup tanımlanmasından bu yana geçen yüzyılda, Sterkfontein'de bulunan Australopithecus fosillerinin yanı sıra Taung ve üçüncü bir alan olan Makapansgat'ta bulunan fosillerin jeolojik yaşları hakkında büyük bir tartışma gelişmiştir.

Tartışmaların çoğu Sterkfontein üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bazı araştırmacılar belirli bir alandaki (“Üye 4” olarak adlandırılan) fosillerin yaşını 3,4 milyon ila 3,7 milyon yıl arasında vermektedir. Diğerleri ise bu fosillerin çok daha genç olduğunu, 2 milyon ila 2,6 milyon yıl öncesine dayandığını tahmin etmektedir. Farklılıklar, karşıt ekipler tarafından kullanılan tarihlendirme yöntemlerinden kaynaklanmaktadır. Her biri diğerinin yöntemlerini reddeden makaleler yayınladı.

Şimdi bu tartışma çözüme bir adım daha yaklaşmış olabilir. Meslektaşım Sue Dykes (ne yazık ki 2019'da vefat etti) ile birlikte, Sterkfontein Australopithecus fosillerinin yaşlarını tahmin etmek için doğrudan homininlerin (insanoğlunun uzak akrabaları) fosil dişlerine uygulanan farklı bir yaklaşım kullandık. Üye 4 için elde ettiğimiz sonuçlar, fosillerin yaşlarının yaklaşık 2 milyon ila 3,5 milyon yıl arasında değiştiğini göstermektedir. Bu, daha önce düşünülenden daha geniş bir dönemi kapsamakta ve rakip ekipler tarafından tahmin edilen yaşları da kapsamaktadır.

Yöntemimiz ayrıca Taung Çocuğu'nu 2,58 milyon yıl öncesine tarihlememizi sağladı.

Yöntemimizin doğru olduğuna inanıyoruz. Ancak şüphesiz, başka yöntemler kullanan başka çalışmalar da olacaktır. Bilim insanlarını on yıllardır uğraştıran bir soruyla karşı karşıyayız ve soy ağacımızın bu eski üyelerinin Güney Afrika'da ne zaman var olduklarını kesin olarak söyleme arayışımız devam edecek.

Cevaba bağlı olan bir konu da cinsimizin (Homo) hangi bölgeden geldiğinin belirlenmesidir: Güney Afrika'dan mı yoksa Doğu Afrika'dan, atasal bir australopithecine türünden mi?

 

Çeşitli Yöntemler

Sterkfontein Australopithecus'unu doğru bir şekilde tarihlendirmenin zor olmasının bir nedeni, ilk keşiflerin kireçtaşı madenciliği sırasında dinamit kullanılarak yapılmış olmasıdır. Bu da fosillerin bağlamının kaybolduğu anlamına gelmektedir.

Ancak Sterkfontein'de ve Güney Afrika'nın başka yerlerinde, Doğu Afrika'da da bulunan hayvan türlerine ait fosiller bulunmuştur. Doğu Afrika'daki volkanik tortularda potasyum (K) ve argon (Ar) izleri bulunur ve bu da doğru K/Ar radyometrik tarihlendirmeye olanak sağlar.

Ne yazık ki, 2 milyon ila 5 milyon yıl önce Güney Afrika'da aktif volkanlar meydana gelmemiştir. Ancak iki bölgedeki büyükbaş hayvanlar (antilop, hartebeest ve kudu gibi antiloplar), suidler (yaban domuzu gibi) ve maymunların yanı sıra gelada babunları gibi türlerin fosilleri arasında karşılaştırmalar yapılabilir.

Doğu Afrika fosilleri doğru K/Ar radyometrik yöntemi kullanılarak iyi bir şekilde tarihlendirilebildiğinden, aynı türlerin Güney Afrika'daki yaşları tahmin edilebilir. Bu yaklaşım biyokronoloji olarak adlandırılır ve tartışmaya katılan bir grup araştırmacının vardığı sonuç şudur: Üye 4'teki Sterkfontein fosilleri 2 milyon ila 2,6 milyon yaşındadır. Uranyum-kurşun ve paleomanyetik çalışmalardan da esasen aynı yaşlar elde edilmiştir.

Fosillerin yaşını 3,4 milyon ila 3,7 milyon yıl olarak belirleyen grup ise kozmojenik nüklid tarihleme adı verilen bir yaklaşım kullanmıştır. Sonuçlarına, Üye 4'teki hominin fosilleriyle ilişkili Sterkfontein mağara çökeltilerindeki çörtlerin (bir tür tortul kaya) yaşlarını tahmin etmek için berilyum ve alüminyum elementlerini kullanarak ulaşmışlardır.

 

Bizim Yaklaşımımız

Tarihlendirme için biyokronolojik bir yaklaşım da kullandık. Ancak hayvan dişlerini kullanmak yerine, doğrudan Australopithecus fosillerinin diş ölçümlerinden yola çıktık.

Doğu Afrika homininlerinin alt birinci azı dişlerinin uzunluk ve genişlik oranlarını inceledik. Ardından, geliştirdiğimiz bir denklemi kullanarak, Australopithecus afarensis ve H. habilis gibi erken Homo türleri de dahil olmak üzere Tanzanya, Kenya ve Etiyopya fosilleri örneğimiz için bu oranlar ile jeolojik yaş arasındaki ilişkiyi ölçtük. Bunlar için tarihler iyi belirlenmiştir.

Aynı cinsleri temsil eden Güney Afrika fosillerinin yaşının da aynı ilişkiden yola çıkılarak tahmin edilebileceği varsayımı altında, denklemi Sterkfontein'deki alt birinci azı dişlerine, özellikle de Australopithecus'a ve diş oranlarının belirlenebildiği erken Homo'ya atfedilenlere uyguladık. Bu şekilde, bireysel azı dişleri için tarihler elde edebildik.

Yaklaşımımız Taung Çocuğu'nun azı dişlerine uygulanmış ve Australopithecus africanus'un bu örneği için 2,58 milyon yıllık yeni bir sonuç elde edilmiştir.

Makapansgat'tan iki Australopithecus dişi de yöntemimiz kullanılarak tarihlendirilmiştir. Örnekler sırasıyla 3,07 milyon ve 3,00 milyon yıl yaşındadır. Bu, paleomanyetizma kullanılarak yapılan önceki tahminlerle iyi bir uyum içindedir.

Yöntemimizi, Sterkfontein yakınlarındaki Malapa'da bulunan ve Australopithecus sediba olarak adlandırılan hominin türüne atfedilen fosilleri tarihlendirmek için de kullandık. Bu türü temsil eden iki diş için verdiğimiz tarihler (MH1 ve MH2 olarak kataloglanmıştır) sırasıyla 2,14 milyon ve 1,93 milyon yıldır. Bu, uranyum, kurşun ve paleomanyetizma yöntemleriyle elde edilen 1,98 milyon yıllık yaşla son derece uyumludur.

Çalışmamızda kullanılan bazı ölçümleri sağladığı için Jacopo Moggi-Cecchi'ye özellikle minnettarız.

Bu yazı LIVESCIENCE’ de yayınlanmıştır.