Gece Gökyüzü Beklenenden Daha Hızlı Parlaklaşıyor
Modele göre, yıldız görünürlüğü oldukça çarpıcı bir şekilde aşınıyor.

Yıldızlara bakmak için karanlık bir gökyüzü alanı bulmak zaten giderek zorlaşıyor, ancak şimdi bilim insanları yıldızların gece gökyüzünde görünürlüğüyle ilgili daha fazla kötü haber bildiriyor. Yeni bir çalışma, genel olarak gökyüzünün her yıl yüzde 9,6 oranında daha parlak hale geldiğini öne sürüyor, bu da ortalama bir insan tarafından giderek daha az yıldızın görülebildiği anlamına geliyor.

Gök parlaması olarak adlandırılan bu ışık kirliliği, yıldızları görme yeteneğimizi etkilediği gibi, hayvan popülasyonlarını da etkiler. Dünyanın birçok yerinde gökyüzü hiçbir zaman tamamen kararmaz. Ekip, insanların sadece Orion takımyıldızına bakarak gök parlamasının ne kadar parlak olduğunu bildirmelerine olanak tanıyan "Globe at Night" adlı bir vatandaş bilimi projesinden gözlemleri kullandı.

Ekip, 2011 ile 2022 yılları arasından 51.351 gözlemi değerlendirdi. Bu çok fazla veri sağladı, ancak insanlar yer değiştirdiğinden sürekli değil ve bu vatandaş bilim insanlarının dağılımı tüm dünyayı kapsamıyor. Ekip, ilk yılları gökyüzünün parlaklığının uydu ölçümleriyle karşılaştırdı ve 2014'te bir taban çizgisi oluşturmak için iyi bir uyuşma buldu. Son dokuz yılda, işler ortalama olarak en kötüsüne doğru değişti.

Alman Yer Bilimleri Araştırma Merkezi'nden Dr. Christopher Kyba, IFLScience'a “Gördüğümüz şey, 2014'teki bu temel haritaya kıyasla insanların gördüğü yıldız sayısında gerçekten çarpıcı bir düşüş olduğu.” dedi. “Daha sonra, bu verileri dünyanın giderek daha parlak hale gelmesi temelinde açıklayıp açıklayamayacağımızı görmek için bir model kullandık. Ve bu verileri oldukça iyi açıklayabildiğimiz ortaya çıktı.”

Kyba, durumun tekdüze olmadığını açıklıyor. Bunun için küresel bir kapsama alanı yok ve parlaklıktaki artış bile ABD'de daha belirgin ve Avrupa'da daha az görünüyordu. Yapay ışık nedeniyle, örneklenen yerlerdeki gökyüzünün parlaklığı 2014'ten bu yana yılda yaklaşık yüzde 7-10 arttı.

Dr. Kyba, “Bu hızla devam ederse ve biri doğduğunda 250 yıldız görebildiğiniz bir yerde doğarsa, 18 yaşına geldiğinde yalnızca 100 yıldız görebilirdiniz.” dedi. “Bu gerçekten büyük bir değişiklik!”

Şaşırtıcı olan, uydular tarafından alınan parlaklık ölçümlerinin yalnızca yüzde 2'lik bir artış bildirmesi (ki bu hala çok fazla). Kyba, tutarsızlıkların birden çok açıklaması olabileceğini açıkladı. Uydular doğrudan yukarı doğru parlayan ışığa bakıyorlar, ancak son on yılda, yönsel olarak yana doğru giden ışıkta bir artış olmuş olabilir. Son on yılda, turuncu sodyum ışıklara kıyasla beyaz LED'lerde de bir artış oldu. Uydular bu ışığı bizim kadar görmezler. Mavi ışık havada daha fazla dağılır, bu da gökyüzünün bizim için daha parlak görünmesine katkıda bulunan bir faktör olabilir.

Çalışmaya dahil olmayan Fabio Falchi ve Salvador Bará, ilgili bir Perspektifte, "Belki de bilim camiasının Kyba ve diğerlerinin çalışmasından alması gereken en önemli mesaj, onu sınırlamak için uygulamaya konulan sözde karşı önlemlere rağmen, ışık kirliliğinin arttığıdır." yazdılar.

"Gece yapay ışığın her zaman olumlu bir şey olarak değil, gerçekte olduğu gibi kirletici olarak algılanması için farkındalığın büyük ölçüde artması gerekiyor."

Çalışma Science dergisinde yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum