Dünya'nın Çekirdeğinin Yakınındaki Gizemli Yapılar Ay Oluşturma Etkisi Olabilir

Dünya'nın dış çekirdeğinin manto ile birleştiği yerde sismik dalgaların geçişini önemli ölçüde yavaşlatan ince yapılar tespit edildi. Yeni araştırmalar Ultra Düşük Hız Bölgeleri (ULVZ'ler) olarak bilinen bu özelliklerin, muhtemelen Dünya'nın dış bölgelerinin bir magma okyanusu olduğu zamandan geriye kalan farklı malzeme katmanlarından yapıldığını tespit ediyor. Özellikle, en azından bazı ULVZ'ler Ay oluşumuna neden olan aynı olaydan doğmuş olabilir.

Jules Verne'in destansı vizyonuna rağmen, fiziksel bir yolculuktan Dünya’nın merkezine çok uzun bir yol var. Gezegenimizin iç yapısı hakkında bildiklerimizin çoğu sismik dalgaları gözlemlemekten gelir. Doktorlar için X-ışınları neyse, jeologlar için de bu dalgalar öyledir. Gezegenin iç işleyişi, sismik dalga modellerinde indüklenen bozulmalardan yeniden oluşturulabilir. Dünyanın tamamen katı olmayan bir çekirdeğe sahip olduğunu bu şekilde biliyoruz. Bu bilgiye yeni bir ekleme Nature Geoscience'da açıklanan, çekirdeğin manto ile birleştiği düz yapıları içerir.

1990'larda sismik dalgaların ölçümleri, manto ve çekirdek arasında, geçerken yavaşlatan veya sınırdan yüzde 50'ye kadar sıçrayan, 10 kilometre yüksekliğinde geniş bölgeleri ortaya çıkardı. Ancak bu bölgeler hakkında çok az şey biliniyordu her ne kadar Utah Üniversitesi'nden makalenin ortak yazarı Dr. Michael Thorne bunları bir açıklamada şöyle tanımlasa da; "Gezegenin herhangi bir yerinde bulunan en uç özelliklerden bazıları."

Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden Profesör Hrvoje Tkalčić, ULVZ'lerin ne kadar yaygın olduğunu bile bilmediğimizi söyledi, çünkü onları tanımlamak, hem sinyallerin bozulmadan kurtulması için yeterince güçlü derin depremler hem de iyi yerleştirilmiş algılama cihazları gerektiriyor.

Tonga-Fiji dalma bölgesi oldukça sık doğru türde depremler yaratır. Neyse ki, Tkalčić, bunların çok derin olduğunu ve dikey yer değiştirmeden ziyade yanal yer değiştirmeyi içerdiğini ekledi ve bu nedenle alan sık sık tsunamilerden kurtuldu. Bu depremler gezegeni araştırmak için mükemmel araçları temsil ediyor. Depremler, ULVZ'leri hem Avustralya hem de Kuzey Amerika'da kaynak ve bol dedektörler arasında yarı yolda, dedektörlere giden yolda dalgalar yansıdığı için incelenecek ana konumlarda ortaya koyuyor.

Özellikle, Tkalčić ve ortak yazarlar, Avustralya açıklarında Mercan Denizi altında bir ULVZ'yi benzeri görülmemiş ayrıntılarla araştırdılar. Tkalčić, her katmanın sismik dalgalar üzerinde farklı etkilere ve dolayısıyla farklı kompozisyonlara sahip olmasıyla birlikte, "Anahtar keşif, bunların katmanlı olmalarıdır. Bu büyük bir kavramsal ilerleme. İç yapıya sahip olmak paradigmayı değiştirir.… Bunlar Dünya'daki tortul kayaçlara benzerler ve oluşum süreçleri hakkında bildiklerimizi uygulayabiliriz.” dedi.

Tıpkı bir okyanus veya gölden tortul kayaçların çökelmesi gibi, araştırmacılar ULVZ'lerin bir magma okyanusundan çökeldiğine inanıyorlar. Tkalčić, "Ağır elementler düştü, hafif olanlar yükseldi," diye ekledi. Dünya'nın oluşumunun başlarında, dış katmanlarının bu şekilde farklılaştığı, çok sıcak olduğu birkaç kez olmuş olabilir. Çoğu gezegen bilimcisi, bunun Dünya'ya Mars boyutunda bir nesne tarafından çarpıldığında Ay'ın oluştuğu malzemeyi fırlattığında meydana geldiğinden emindir.

Tkalčić yaptığı açıklamada, "Dünyanın şekillendiği ve yeniden şekillendiği milyarlarca yıldan fazla bir süredir bu bölgeler gezegenin çekirdeğine yakın bir yerde çalkalandı, ancak büyük ölçüde bozulmadan kaldı. Bu, diğer malzemelerle karışmayan, ancak sürekli karıştırılmasına rağmen yumurta sarısı ve yumurta akı olarak kalan bir pastadaki yumurta gibi." dedi.

Bu keşif heyecan verici olsa da, Tkalčić'in hayal kırıklığı yaratan haberleri de var. Bazı jeologlar, ULVZ'lerin Hawaii ve İzlanda'nın altındakiler gibi sıcak noktaların şaşırtıcı oluşumunu açıklayabileceğini düşünüyorlar. Ancak Tkalčić, şunları söyledi; “İki olgu arasında ikna edici bir uzamsal ilişki yoktur."

 

Kaynak:

https://www.iflscience.com/physics/mysterious-structures-near-earths-core-could-be-legacy-of-moonforming-impact/