Teknoloji

Depremleri Bir Hafta Önceden Tespit Eden Yapay Zekâ

Mahmut Yıldırım

22-10-2023 12:36
1600 kez okundu.

Depremleri Bir Hafta Önceden Tespit Eden Yapay Zekâ

Austin'deki Texas Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından geliştirilen yapay zekâ algoritması, Çin'de yapılan yedi aylık deneme sonrasında depremlerin %70'ini gerçekleşmeden bir hafta önceden doğru bir şekilde tahmin etti.

Yapay zekâ modeli, araştırmacıların önceki depremlerle eşleştirdiği gerçek zamanlı sismik verilerdeki istatistiksel dalgalanmaları tespit edecek şekilde eğitildi. Yapay zekâya, deprem fiziği bilgisine dayalı bir dizi istatistiksel özellik verildi ve ardından kendisini beş yıllık sismik kayıt veri tabanı üzerinde eğitmesi söylendi. Eğitilen bu yapay zekâ modeli, Dünya'daki arka plan gürültüsü arasında gelen deprem işaretlerini dinleyerek tahminler yaptı ve 14 depremi başarılı bir şekilde tahmin ederken, bir depremi doğru tahmin edemedi ve 8 tane de yanlış uyarı verdi.

Araştırmacılar, Kaliforniya, İtalya, Japonya, Yunanistan, Türkiye ve Teksas gibi güçlü sismik izleme ağlarına sahip yerlerde yapay zekânın başarı oranını artırabileceğinden ve tahminlerini birkaç kilometreye kadar daraltabileceğinden emin.

Araştırmanın bir sonraki adımı ise, yüksek oranda küçük ve orta büyüklükte depremler yaşandığı için yapay zekâyı Teksas'ta test etmek olacak. Teksas Sismolojik Ağ Programı (TexNet) 300 sismik istasyona ve altı yıldan fazla sürekli kayıtlara ev sahipliği yapıyor, bu da Teksas’ı yöntemi doğrulamak için ideal bir yer haline getiriyor. Daha sonra ise araştırmacılar, sistemlerini bölgeye özgü olmayan fizik tabanlı modellerle bütünleştirmek istiyorlar ve bunun çok fazla sismik verinin olmadığı alanlarda önemli olabileceğini düşünüyorlar.

Aynı yaklaşımın diğer lokasyonlarda da işe yarayıp yaramayacağı henüz bilinmiyor ancak çalışma, yapay zekâ destekli deprem tahmini araştırmalarında bir kilometre taşı niteliğinde olarak görülüyor.

Kaynakça