1975 Yılında, Bir Fizik Makalesinin Eş-Yazarı Bir Kediydi

Fakat 1975 yılında oldukça değişik bir hikâye ile F.D.C Willard ismiyle bir kedi, evet bir kedi, “Two-, Three-, and Four-Atom Exchange Effects in bbc 3He.” başlıklı bir “peer-review” fizik makalesinin eş-yazarı oldu.

Physical Review Letters‘da yayımlanan çalışmada, helyum-3 izotoplarının değişik sıcaklıklardaki davranışları tanımlandı.

Bugün hala referans alınan önemli noktaları ortaya çıkaran çalışmanın yürütücüsü Michigan State University’den fizik profesörü Jack H. Hetherington’dı, fakat Hetherington makalesini yayımlamaya çalıştığında bir sorunla karşılaştı.

R. L. Weber’in 1985 yılında çıkan “More Random Walks in Science” isimli kitabında Hetherington kendi ağzından anlatıyor durumu;

“Makaleyi gönderdim ve Physical Review Letters ‘da hızlı bir yayımlanma süreci için uygun olduğunu düşündüğüm için de çalışmamla oldukça gurur duyuyordum. Göndermeden önce de bir meslektaşımdan makaleyi okumasını istedim ve iyi bir makale olduğunu ancak makalemi geri göndereceklerini söyledi.”

Neden mi? Çünkü Hetherington makalesinde “ben” yerine, “biz” ifadesini kullanmıştı ve derginin şöyle özgün bir kuralı vardır; eğer makalenizde “biz” ifadesini kullanıyorsanız birden fazla yazar olmalıdır.

Hetherington bu durumu şöyle anlatıyor:

“Makaledeki bütün “biz”leri “ben” yapıp cümle yapılarını tekrar düzenlemek oldukça zor görünüyordu; bir akşam aklıma şöyle bir şey geldi ve sekreterden makalenin başlık sayfasına kedimin ismini eklemesini, Siyam kedisi olan Chester’ı eklemesini istedim.”

Chester, Willard isimli bir kedinin yavrusuydu ve Colorado, Aspen bölgesinde bilinen birkaç erkek Siyam kedisinden birisiydi. Ve yazar adı şu şekilde düzenlendi, F. D. C. Willard, yani Felis Domesticus Chester Willard.

Burada da görebileceğiniz üzere, makale kabul edildi ve Michigan State University fizik departmanından F. D.C. Willard, resmi olarak eş-yazarlık ünvanını aldı.

Chester için parçacık fiziğinde birden yükselmiş olmak sevimli görünüyor elbette, fakat Hetherington, kedisi yerine fizik departmanından bir arkadaşını makalesine yazması daha makûl olmaz mıydı?

Hikâyenin bilmediğiniz bir kısmı daha var. Bu çılgınlığın asıl sebebi; Hetherington, tamamen kendisinin yürüttüğü bir çalışmada başka bir kişiye isim vermek istemedi.

Weber kitabında; Hetherington’ın kendisine, araştırmacıların itibar ve maaşlarının kısmen yayınladıkları araştırmalara dayalı olduğu gerçekliğinin farkında olduğunu ve bunu belirsizleştirmek istemediğini söylediğini belirtiyor. Aynı zamanda da herhangi birisinin bu durumu fark edeceğinden, bir kedinin eş-yazar olduğunun anlaşıldığında makalenin erişime ücretsiz olacağından korktuğunu ifade ettiğini yazıyor.

“Nasılsa makaleyi yayınlattım ve üzgün değilim. Çoğu insan işin kavramsal kısmıyla ilgilendi ve sanırım editörler bir sebepten ötürü hikâyede biraz şirinlik bulmuş olmalılar.”

Hetherington’ın kıymetli 10 arkadaşı, makalenin kopyasını imzaladı ve F.D.C Willard pati-iziyle makenin eş-yazarı oldu. Ancak, birisi Michigan State’deki bu Willard karakteriyle konuşmak istemesinin ardından makalenin eş-yazarın kimliğinin gizemi de duyulmuş oldu.

Today I Found Out sitesine konuşan Hetherington şöyle diyor:

“Bir ziyaretçi geldi ve benimle konuşmak istediğini söyledi. Müsait değildim ve o da Willard ile konuşmak istediğini söyledi. Herkes gülmeye başladı ve kedimin kimliği ortaya çıktı.”

Bu kez, F.D.C Willard ismi La Recherche isimli bir Fransız bilim dergisinde helyum-3 üzerine yazılmış bir başka makalede tek yazar olarak verildi.

Ve 2014 1 Nisan’ında, American Physical Society (APS) bütün kedi eş-yazarlı makalelerin erişime açık (open-access) dökümanlarında yer alabileceğini duyurdu:

”APS, yazarların faydasına sunulmak üzere daha genişletilmiş bir erişime açık döküman planlamasını yaptığını gururla sunar. Bugün etkin olan bu yeni politika ile kediler tarafından yazılmış bütün makaleler ücretsiz olarak erişime sunuluyor. … Schrödinger’den beri kedilere fizikte böyle bir fırsat sunulmamıştı.”

Hem NASA’nın hem de kedilerin ücretsiz erişimden yana olması oldukça iyi bir şey. O halde, selam sana Felis Domesticus Chester Willard! :)

Kaynak
*Bilimfili - "1975 Yılında, Bir Fizik Makalesinin Eş-Yazarı Bir Kediydi"
http://bilimfili.com/1975-yilinda-bir-fizik-makalesinin-es-yazari-bir-kediydi/