Yeni Süper Jüpiter, Bilinen Özellikleriyle Şimdiye Kadar Bulunanların En Genci
Uzak dünya, gezegen oluşumu teorilerine meydan okuyor.

Max Planck Astronomi Enstitüsü'ndeki araştırmacılar, son derece genç bir süper Jüpiter keşfettiler ve hem kütlesini hem yarıçapını ölçtüler. Bu, gök bilimcilerin bu özellikleri belirleyebildiği türünün en genç ötegezegendir. Ve bu özellikler çok kafa karıştırıcı, çünkü onları mevcut gezegen oluşumu anlayışımızla kolayca açıklayamıyoruz.

Planet HD 114082 b, Erboğa takımyıldızında 310 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Dünya'nın Güneş'ten uzaklığının yaklaşık yarısı kadar uzaklıkta Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde döner. Jüpiter büyüklüğünde ancak sekiz katı ağırlığında. Bu, onu Dünya'dan iki kat daha yoğun yapıyor, bu sadece gaz devi bir gezegen için dikkate değer bir şey değil, aynı zamanda mevcut en iyi açıklamalara da uymuyor.

Çalışmanın baş yazarı Olga Zakhozhay bir açıklamada, "HD 114082 b, şu anda yerleşik bir kütle ve yarıçapa sahip bilinen en genç gaz devi gezegendir. Şu anda kabul edilen modellerle karşılaştırıldığında, HD 114082 b, yalnızca 15 milyon yıllık genç bir gaz devi için yaklaşık iki ila üç kat fazla yoğun." dedi.

Gezegen oluşumu için en popüler model, çekirdek yığılması olarak bilinir. Genç bir yıldızı çevreleyen protogezegen diskindeki madde parçaları çarpışır, birleşerek katı bir kayalık madde çekirdeği halinde birikerek gazı çeker ve bir gaz devinin oluşumuna yol açar. Bu süreç ısı üretir ve bir gezegen için "sıcak başlangıç" olarak bilinir.

Bu senaryo pek çok gözleme uyuyor, ancak "soğuk başlangıç" senaryosuna daha iyi uyan başkaları da var. Bu modelde, yıldızın etrafındaki malzemeden çıkan gaz soğur ve büzülür. Kritik bir yoğunluğa ulaştığında, bir gezegene çöker. Soğuk ve genç bir gezegen, sıcak olandan daha yoğun olacaktır.

Ortak yazar Ralf Launhardt, "Sıcak bir başlangıç fikrinden vazgeçmek için çok erken. Söyleyebileceğimiz tek şey, dev gezegenlerin oluşumunu hala çok iyi anlamadığımız." dedi.

Çekirdek yığılma modeli için, gezegen HD 114082 b çok küçük. Yani ya beklenenden çok daha hızlı soğudu ya da çok daha büyük ve yoğun bir çekirdeğe sahip oldu ya da her ikisi birden. Ancak diğer iki çok genç Jüpiter benzeri gezegen de soğuk bir başlangıçla daha iyi açıklanıyor gibi görünüyor.

Zakhozhay, "Bu eğilimi doğrulamak için daha fazla gezegene ihtiyaç duyulsa da, teorisyenlerin hesaplamalarını yeniden değerlendirmeye başlaması gerektiğine inanıyoruz. Gözlemsel sonuçlarımızın gezegen oluşumu teorisine geri bildirimde bulunması heyecan verici. Bu dev gezegenlerin nasıl büyüdüğüne dair bilgimizi geliştirmeye yardımcı oluyorlar ve bize anlayışımızdaki boşlukların nerede olduğunu söylüyorlar.” dedi.

Sonuçlar, Astronomy & Astrophysics dergisinde Editöre Mektup olarak bulunabilir.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum