Yeni Bir Model, Mars'ın Güney Kutbundaki Su Döngülerini Açıklıyor
Yeni Bir Model, Mars'ın Güney Kutbundaki Su Döngülerini Açıklıyor

Uzaydan bakıldığında, Mars'ın güney kutbu etrafındaki bölgeleri tuhaf, bir "İsviçre peyniri" görünümüne sahiptir. Bu oluşumlar, bir pastanın farklı katmanlarına benzer şekilde, değişen büyük CO2 buzu ve su buzu birikintilerinden gelir.

Onlarca yıldır, gezegen bilimcileri bu oluşumun nasıl mümkün olduğunu merak ettiler, çünkü bu katmanlaşmanın uzun süreler boyunca kararlı olmayacağına inanılıyordu.

Ancak 2020'de Gezegen Bilimi Enstitüsü'nde Araştırma Bilimcisi olan Peter Buhler ve bir araştırma ekibi, İsviçre peyniri benzeri arazinin nasıl oluştuğunun dinamiklerini anladı: Atmosferde değişikliklere neden olan, Mars'ın eksenel eğimindeki değişikliklerden kaynaklanıyordu.

Ancak, yalnızca, Mars'ın yörünge döngülerinden yaklaşık 10 kat daha uzun olan, milyonlarca yıllık CO2 ve su birikintileri oranını çıkarabildiler.

Şimdi, bir takip çalışmasında Buhler, donmuş karbondioksit ve su birikintilerinin, Mars'ın 100.000 yıllık kutupsal eğim döngüsü boyunca nasıl büyüyüp küçüldüğünü modelleyebildi.

Model, araştırmacıların su ve karbondioksitin son 510.000 yılda Mars'ta nasıl hareket ettiğini belirlemesine olanak sağladı.

Buhler bir basın açıklamasında, "Mars, kutuplarının Güneş'e doğru veya Güneş'ten uzağa doğru eğildiği 100.000 yıllık döngüler yaşıyor" dedi.

"Bu varyasyonlar, her enlem bandında parlayan güneş ışığı miktarının ve dolayısıyla her bandın sıcaklığının da döngüye girmesine neden oluyor. Su buzu, bu döngüler sırasında daha sıcak bölgelerden daha soğuk bölgelere doğru hareket ederek Mars'ın temel uzun vadeli küresel su döngüsünü yönlendiriyor. "

H2O ve CO2 buzunun katmanlı birikintileri, Mars'ın iklim geçmişinin bir kaydını sağlayabilir, çünkü güney kutup buz örtüsü kızıl gezegende donmuş karbondioksitin yıl boyunca yüzeyde kaldığı tek yerdir.

Buhler, "Bu katmanlama önemlidir, çünkü su ve karbondioksitin Mars'ta nasıl hareket ettiğinin doğrudan bir kaydıdır" dedi.

Buhler, Mars'ın atmosferik basıncının ve suyun mevcudiyetinin geçmişini bilmenin, Mars'ın ikliminin ve yüzeye yakın jeolojik, kimyasal ve hatta belki de biyolojik tarihinin temel işleyişini anlamak için kritik öneme sahip olduğunu açıkladı.

Buhler, zaman içinde katmanların oluşumunu simüle etmek için sayısal bir model yarattı ve modeli yaklaşık bir milyar kez çalıştırdı.

Mars'ın güney kutbunda gözlemlenen katman dizisini en iyi şekilde yeniden yarattığını bulduğu şey, gezegenin eksen eğimi arttığında H2O buz miktarının azalması ve bunun tersi oldu.

Buhler, sonuçlarının "Mars'ın su döngüsünün temel işleyişini ve buna bağlı olarak yüzeye yakın su buzunun ve hatta sıvı tuzlu suların uzun vadeli mevcudiyetini çözmek için ileriye doğru büyük bir adım sağladığını söyledi.

Bu makale ilk olarak Universe Today tarafından yayınlandı.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum