Yaşlı Erişkinlerde Uyku Kalitesinin Bilişsel İşlev Üzerindeki Olası Etkileri

İnsanlarda yaşlanmanın, uyku düzenlerindeki, bilişsel yeteneklerdeki ve işlevsel ağ bağlantılarındaki değişikliklerle ilişkili olduğu düşünülür. Birçok sinirbilimci geçtiğimiz yıllarda bu değişiklikleri araştırmasına rağmen, aralarındaki ilişki hala tam olarak anlaşılamamıştır.

Çin Southwest Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, yakın zamanda uykunun yaşlılarda fonksiyonel ağ bağlantısı (FNC) ve bilişsel işlevleri arasındaki ilişki üzerindeki olası etkilerini araştıran bir çalışma yürüttüler. Elsevier'in Neuroscience dergisinde yayınlanan makale, yaşlı erişkinlerde uyku kalitesinin FNC ile bilişsel işlev arasındaki ilişkiyi değiştirebileceğini gösteriyor.

Araştırmayı yürüten araştırmacılardan biri olan Jing Yu, Medical Xpress'e verdiği demeçte, "Önceki çalışmalar, dinlenme durumundaki beyin işlevsel bağlantısının yaşlı yetişkinlerin bilişsel işlev durumlarını tahmin edebileceğini göstermiştir. Biz araştırmada, yaşlı yetişkinlerin uyku düzenlerinin bu durumu hafifletip hafifletemeyeceğiyle ilgilendik” dedi.

Yu ve meslektaşları, 107 sağlıklı yaşlı yetişkini inceledi ve onlardan uyku kalitelerini değerlendiren bir anket doldurmalarını istedi. Bu anket, uyku kalitesi, uyku gecikmesi, uyku süresi, alışılmış uyku etkinliği, uyku bozuklukları, uyku ilacı kullanımı ve gündüz işlev bozukluğu dahil olmak üzere uykunun yedi yönünü inceleyen Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksine (PSQI) dayandırıldı.

Katılımcılar, anket sonuçlarına göre, iyi uyuduğunu bildirenler ve kötü uyuyanları içeren iki farklı gruba ayrıldı. Daha sonra araştırmacılar, çeşitli araç ve teknikleri kullanarak katılımcıların FNC'sini ve bilişsel işlevlerini incelediler.

Yu, "Yaşlı yetişkinler, geçen ay uyku kalitelerini değerlendiren PSQI anketini tamamladı ve beyin fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleri incelendi. Statik ve dinamik FNC, görüntüleme verilerine dayalı olarak hesaplandı. Ardından, uyku kalitesinin FNC ve bilişsel işlevleri ile ilişkisi incelendi” dedi.

Genel olarak, araştırmacılar, katılımcıların dinamik FNC'sinin (dFNC) bilişsel işlevlerini etkilediğini buldu. Yani bu iki ölçüm ilintiliydi. Ayrıca, uyku kalitesi bu ilişkiyi modüle ediyor gibi görünmekteydi.

Yu, "Bulgularımız, uyku kalitesinin dinamik FNC ile bilişsel işlev arasındaki ilişkiyi hem mikro düzeyde hem de makro düzeyde değiştirebileceğini gösteriyor. Bu, uykunun yalnızca yaşlı yetişkinlerin bilişsel işlevini ve FNC'yi değil, aynı zamanda iki bağıntı arasındaki ilişkiyi de etkilediğini gösteriyor” dedi.

Gelecekte, bu araştırma ekibi tarafından toplanan bulguların, yaşlanma ve yaşa bağlı bozukluklara odaklanan sinirbilim araştırmaları için önemli etkileri olabilir. Örneğin, Alzheimer hastalığı iledeğişen bilişsel bozuklukları olan yaşlı yetişkinler için tedavi stratejilerinin ve müdahalelerin geliştirilmesi için kullanılabilir.