Tahmini Nova Patlaması Yıldızlararası Uzaya Kozmik Işınlar Fırlatırken Yakalandı

Yaklaşık her 15 yılda bir, RS Ophiuchi yıldız sistemi novaya dönüşür. Plazma sistemden yüksek hızda atıldığından aniden çok daha parlak hale gelir. Düzenli davranışını bilen ve iki hızlı gama ışını teleskopu sayesinde, gökbilimciler patlamayı ayrıntılı olarak inceleyebildiler. Ve bu olayların bir kozmik ışın kaynağı olduğunu keşfetti.

Ama bir adım geri atalım ve sadece o anda değil, genel olarak RS Ophiuchi hakkında konuşalım. Sistem, dış katmanları ona gevşek bir şekilde bağlı olan büyük bir kırmızı dev ve eski bir kırmızı devin yozlaşmış çekirdeği olan küçük ve yoğun bir beyaz cüce olmak üzere iki yıldızdan oluşur. İki nesne parazitik bir ilişki içindedir.

Beyaz cüce, kırmızı devden malzeme çalar. Bu süreç bir gün beyaz cüceyi belirli bir kütle sınırının ötesine itebilir ve onu yıldızı yok edecek bir süpernovaya dönüştürebilir, ancak sistem henüz orada değil. Malzeme - çalındığı için - ısınır ve beyaz cücenin yüzeyinde termonükleer bir patlama oluşturabilir. Patlamaya nova diyoruz. Genellikle sadece teleskopla görülebilen sistem, çıplak gözle görülebilecek kadar parlak hale gelir.

Nature Astronomy'de bildirildiği gibi, patlama beyaz cüceyi Güneşimizden 100.000 kat daha parlak hale getirir ve biriken malzeme dışarı itilir. Araştırmacılar, MAGIC (Major Atmospheric Gamma Imaging Cherenkov) teleskoplarını kullanarak 8 Ağustos 2021'den itibaren novayı takip edebildiler ve patlamanın birçok protonu ışık hızına yaklaştırdığını gördüler.

https://www.youtube.com/watch?v=zYmd8EETy74

 

Max Planck Fizik Enstitüsü'nden bir bilim insanı olan ortak yazar David Green yaptığı açıklamada, "Bu aynı zamanda nova patlamalarını bir kozmik ışın kaynağı yapıyor. Ancak, yerel kahramanların rolünü oynama eğilimindeler - yani sadece yakın çevredeki kozmik ışınlara katkıda bulunmak. Kozmik ışınlar için büyük oyuncular süpernova kalıntılarıdır. Yıldız patlamalarından oluşan şok cepheleri, novalara kıyasla çok daha şiddetlidir.” dedi. 

Süpernovalar galaksi boyunca kozmik ışınlar gönderebilse de, novaların etraflarındaki yaklaşık 30 ışık yılılık bir hacmi etkilediği görülüyor. Bulgu, bu enerjik olaylara yeni bir bakış açısı kazandırıyor ve Kanarya Adaları'nda bulunan MAGIC teleskopları sayesinde mümkün oldu. Green, “RS Ophiuchi'nin muhteşem patlaması, MAGIC teleskoplarının hızlı tepkisinin gerçekten işe yaradığını gösteriyor: Yeni bir hedefe hareket etmeleri 30 saniyeden fazla sürmez.” dedi.

 

Kaynak:

https://www.iflscience.com/space/predicted-nova-explosion-was-caught-launching-cosmic-rays-into-interstellar-space/