Jüpiter’in Yeni Lekesi "Büyük Soğuk Leke" İle Tanışın

Jüpiter’in büyük Soğuk Leke adında, Dünya’nın iki katı büyüklüğünde, gezegenin ünlü (ve benzer boyutta) Büyük Kırmızı Lekesinden daha soğuk ve daha kararsız bir yapıda ikinci dev bir lekesi var. Soğuk leke Jüpiter’in atmosferinde Aurora’dan uzak olmayan kuzey bölgesinde yer alır. Araştırmacılar 10 Nisan’da Geophysical Research Letters’da Aurora’nın yeni keşfedilen koyu renkli izi oluşturmada rol oynayabileceğini bildirdiler.

İngiltere’deki Leicester Üniversitesi’nden gezegen araştırmacısı olan çalışma yazarı Tom Stallard “Lekenin nasıl oluştuğundan tam olarak emin olamıyoruz” açıklamasında bulundu. ”Ancak orada olduğundan eminiz çünkü defalarca gözlemledik.”

Stallard ve iş arkadaşları Jüpiter’in atmosferinde hidrojen iyonu araştırmak için Şili’deki Çok Büyük Teleskobu kullandıklarında Büyük Soğuk Leke’nin var olduğuna dair ilk ipucunu buldular. Ekip Jüpiter ‘in atmosferinin sıcaklık ve yoğunluk haritalamasını yaparken, çevredeki gazdan 73 °C daha soğuk bir bölge keşfetti. Hawaii’deki NASA Kızılötesi Teleskop Tesisi’ndeki gözlemlerle, verilerin karşılaştırılması sonucunda koyu renkli izin 15 yıldan daha uzun süre aynı yerde görüldüğünü ortaya çıkardı.

İşaret kendini aynı yerde göstermesine rağmen boyutu ve şekli değişiyor. Stallard “Bazen açıkça bir leke, ve bazen o kadar belirgin değil.” diye açıklamada bulundu. Çünkü böyle şekil değişimi, serin noktadaki enerjik parçacıklar akınının üretimine yardımcı olan Jovian; ay yağmurundan Jüpiter atmosferine doğru olmasına yol açar. Dünya’da, Auroralar üst atmosferde, çevresindeki gazdan daha soğuk olan girdap üretebilir. Büyük Soğuk Leke, Jüpiter’in kuzey aurorası, parafinleşen ve küçülerek dönen hava sistemine benzer bir tür olabilir.

Maine merkezli Planetary Bilim Enstitüsü Araştırmacısı Jeffrey Morgenthaler “Atmosferin bu bölgedeki havasını görmek garip” dedi. Araştırmacılar Aurora’nın neden olduğu sıcaklık zıtlıklarının hızla yumuşatılabileceğini düşünüyorlardı, bu yüzden atmosferin üst katmanında böyle uzun ömürlü bir girdap bulmak beklenmedik bir durum.

GÖRÜNEN LEKE

1998 ve 2000 yılları arasında Büyük Soğuk Leke’nin (merkezde karaltı var) şekli ve boyutu değişti. Bu animasyon, Hawaii’deki NASA Kızılötesi Teleskop Tesisi ile çekilen görüntülerden elde edilen bu değişiklikler, Jüpiter’in etrafında 35,000 km’lik bir mesafedeki bir uydunun perspektifinden alınan fotoğraflarla oluşturuldu.

T.Stallar ve arkadaşları Jüpiter’in Atmosferinin üst kısmındaki Büyük Soğuk Leke. Geophysical Research Letters. 10 Nisan 2016’da Yayınlandı.

Kaynak
https://www.sciencenews.org/article/jupiters-great-red-spot-has-company-meet-great-cold-spot