Dünyanın En Büyük Organizmalarından Biri: Armillaria Mantar Grubu

Yerin kilometrelerce altında uzanan devasa siyah dokunaç ağlarıyla, Armillaria mantar grubu, gezegenimizdeki bilinen en büyük organizmalardan biridir.

Oregon'daki 8.500 yıllık bir Armillaria ostoyae örneği, rizomorf dokunaç kütlesi ile 2.385 dönümlük bir alanı kaplamaktadır. Kabaca 7.500 ila 35.000 ton ağırlığında olduğu tahmin edilmektedir. Bu da onu dünyadaki en büyük organizmalardan biri olmak için iyi bir aday yapıyor. Yine de devasa mantar, bize sevimli, bağımsız mantar demetleri olarak görünür.

Armillaria, ağaçlarda beslenen vampir benzeri patojenik bir mantardır. 600 çeşit odunsu bitkinin ömrünü tüketebilir ve böylece bitki örtüsünü yok ederek çiftçilere milyonlarca dolarlık zarar verebilir.

Fotoğraf: Bir ağacın içine nüfuz ettikten sonra, rizomorf tarafından, bitkiden su ve besinler emilir.

Bu parazitik mantarın bu kadar büyük olması, kısmen sağlamlığından kaynaklanmaktadır. Armillaria, birçok biyolojik kontrol yöntemine inanılmaz derecede dirençlidir. Hatta tipik mantar öldürücü kimyasallar, büyümesini bile teşvik edebilir. Ayrıca, herhangi bir yiyecek olmadan oldukça uzun bir süre toprakta hareketsiz olarak hayatta kalabilirler.

Utah Üniversitesi'nden makine mühendisi Debora Lyn Porter ve meslektaşları yeni yayınlanan bir makalede, bu misel ve rizomorf ağlarının, canlı konakların bulunmadığı ortamda onlarca yıldır hareketsiz kaldıkları ve yeni konaklar bulduklarında tekrar aktif hale geldikleri bulundu.

Porter ve ekibi, A. ostoyae'yi yakından incelemek için kimyasal analiz, mekanik testler ve modelleme kullandı. Dokunaç benzeri rizomorflarının, laboratuvarda yetiştirilen ve vahşi hasat edilmiş iki farklı örneği karşılaştırdı.

Bu araştırmada, yabani mantarın, içindeki daha hassas dalları hem kimyasallardan hem de mekanik kuvvetlerden koruyabilen bir kalkan tabakasına sahip rizomorflar ürettiğini buldular.

Fotoğraf: Laboratuvarda yetiştirilen rizomorf (mavi oklar) ile hasat edilen vahşi rizomorf (kırmızı oklar) karşılaştırması.

Makine mühendisi Steven Naleway, "Bu dış katman oldukça sert. Sert plastik benzeri bir doku gibi. Doğal dünya için oldukça güçlü” diyor.

Bu katman, böceklerden gelen asitler gibi toksinleri nötralize etmeye yardımcı olan, kalsiyum iyonlarının bağlanması gibi mantarlara çeşitli faydalar sağladığı bilinen bir pigment olan melanin tarafından oluşturulmuştu. Yabani mantar kalkanı ayrıca laboratuarda yetiştirilen rizomlarda görülenden çok daha küçük gözeneklere sahipti ve zayıf noktalara yer bırakmayan daha tutarlı bir yapıya sahipti.

Bu özellikler, mantar dokunaçlarına, enzimlerin de yardımıyla, sert odunsu kökleri kırmak ve ağaç besinlerini çalmak için yeterli basınç uygulama gücünü sağlıyor. Ve zamanla, dünyadaki en büyük organizmalar arasında yerini alan, devasa bir mantar kütlesine dönüşürler.

Araştırmalar ‘Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials’ dergisinde yayınlandı.