Doğal Seleksiyonun, Bazı Böceklerde Neden Parlak Renkleri Öne Çıkardığını Artık Biliyoruz

Sayısız hayvan parlak değişen renk tonlarına sahip, ancak doğal seçilimin bu tür yapısal renkleri neden bu kadar yaygın olarak tercih ettiği bir şekilde bir gizemdi.

Değişen metalik parıltılar, göz kamaştırıcı sinek kuşlarından gökkuşağında parlayan derilere ve mücevher benzeri sineklere kadar hayvanlar aleminde birçok kez bağımsız olarak evrimleşmiştir. Bu renkliliğin bir cinsiyette diğerinden daha belirgin olduğu bazı hayvanlarda - tavus kuşlarında olduğu gibi - cinsel seçilim açıkça bir rol oynamıştır.

Ancak birçok böcekte, her iki cinsiyet de eşit derecede metalik değişken renklidir ve bazı hayvanlar, yerfıstığı çalı böcekleri (Trirhabda bacharidis) gibi yalnızca larva formlarında parlaktırlar. Yeni bir çalışma, renk değişimlerinin bu hayvanlarda koruyucu bir işlev görebileceğine dair deneysel kanıtlar sağlamıştır.

Bristol Üniversitesi, "Böyle yüksek düzeyde yansıtıcı yapısal renklendirmenin işlevlerini incelerken karşılaşılan zorluklardan biri, değişken metalik renklerin etkilerini, aynı anda birden fazla renge sahip olmanın etkilerinden ayırmak olmuştur" diye açıklıyor.

Bunu başarmak için, Kjernsmo ve meslektaşları, içinde lezzetli bir yemek kurdu atıştırması bulunan gerçek ve yapay mücevher böceği (Sternocera aequisignata) kanat kılıfları şeklinde farklı "av"larla genç tavukları test ettikleri bir deney kurdular.

Daha önce bu tür av öğeleriyle hiç karşılaşmayan civcivlere, statik gradyan ile mat, statik gradyan ile parlak, değişen tonlarla mat veya değişen tonlarla parlak kanat kılıfları sunuldu.

Kuşlar, aynı anda birden fazla renk sergileyen "av"a saldırmaktan çekinmediler. Ama rengi yanardöner bir şekilde değişen "av"a gitmeyi iki kez düşündüler. Parlaklık da tek başına bir tereddüte neden oldu, ancak renk değişimleri kadar güçlü değildi. Daha önce yanardönerlik ile ilgili deneyimleri olmadığından, bu davranış içgüdüseldi.

"Burada, ilk kez, bu iki etkinin her birini kendi başına etkili bir şekilde test etmeyi başardık ve hem yanardönerliğin hem de parlaklığın avı tespit sonrasında bile koruyabildiğini göstererek, evrimi ve yaygın varlığı için bir başka uyarlanabilir açıklama sağladık," diyor Kjernsmo.

2020'de aynı ekip, bazı parlak yapısal renklerin ne kadar şaşırtıcı derecede çekici olabileceği göz önüne alındığında, bu mantıksız görünse de yanardönerliğin etkili bir kamuflaj biçimi olabileceğine dair kanıt sağladı.

Kjernsmo, 2020'de Discover dergisine verdiği demeçte, "Bu fikir aslında gerçekten eski ama daha önce hiç gösterilmedi. Sanırım ihmal edildi veya unutuldu" dedi.

Elbette, laboratuvar ortamında sonuçları karıştıran başka hiçbir şey olmadığını doğrulamak ve sağlamak için bu sonuçların doğal koşullarda gösterilmesi gerekecektir.

Kjernsmo ve ekibi, "Sonuçlarımız önemlidir, çünkü av yakından ve uyumsuz bir arka plana karşı sunulduğunda bile, yanardönerliğin tereddüte ve hatta bazen gözlemlendiği gibi, saldıran kuşlarda bir isteksizlik tepkisine neden olarak hayatta kalma avantajı sağlayabileceğini gösteriyorlar" diyorlar.

Bu isteksizliğin bir tür aposematizmden kaynaklanabileceğini açıklıyorlar. Bilinen kimyasal savunmalara sahip yanardöner bir alpin yaprak böceği (Oreina cacaliae) üzerinde 2017 yılında yapılan bir araştırma, parlaklığın uyarı sinyalini artırdığını ve zehirli uyarı fikrini desteklediğini gösterdi.

2022 çalışmasının araştırmacıları, "Gelecekteki çalışmalar, yanardönerlik ve ikincil savunma kombinasyonunun meydana gelme sıklığını belirleyebilir."

Araştırmaları Animal Behaviour'da yayınlandı.