Biyolojik Yaşınızın Büyükanne ve Büyükbabanızın Eğitimiyle Şaşırtıcı Bir Bağlantısı Var
Yeni bir çalışma, hücrelerimizdeki yıpranma ve aşınma üzerinde ilginç yeni bir etki tespit etti.

Biyolojik yaşınızın büyükanne ve büyükbabanızın üniversite diplomasına sahip olup olmamasından etkilenebileceği ortaya çıktı; bu da sosyoekonomik statünün faydalarının sadece bir sonraki nesle değil, ondan sonraki nesle de aktarılabileceğini gösteriyor.

Genel olarak konuşmak gerekirse, eğitimde daha uzun süre geçirmek, bireyler için daha yüksek gelir ve daha iyi sağlık ile ilişkilidir. Görünen o ki, daha önce diyetle ilişkilendirdiğimiz bu zincirleme etki nesiller boyu devam edebiliyor.

ABD'deki Drexel Üniversitesi'nden epidemiyolog Agus Surachman, “Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalardan, sağlığın büyükanne ve büyükbabadan torunlara kadar birkaç nesil boyunca aktarıldığını biliyoruz” diyor.

“Ancak artık elimizde, ebeveynlerin sosyoekonomik faktörlerinin çocuklarının sağlığı üzerinde rol oynamakla kalmayıp, bu etkinin bir nesil daha geriye gittiğini gösteren sağlam insan verileri var.”

Hücrelerimiz günlük yaşamın stresli darbelerini ve eziyetini deneyimledikçe, metilasyon gibi kimyasal süreçleri kullanarak DNA dizilerini giderek daha fazla kilitlerler. Epigenetik süreçlerin ölçümleri sadece biyolojik yaşın bir derecesini yansıtmakla kalmaz, aynı zamanda geçmiş nesillerde benzer genetik değişikliklere neden olan streslere de işaret edebilir.

Çalışma ekibi, 624 orta yaşlı kadın ve yaşları 2 ila 17 arasında değişen 241 çocuğundan alınan anket kayıtları, kan örnekleri ve tükürük örneklerini kullandı. Kadınların ebeveynlerine ilişkin bilgiler 1980'lerin sonundan 1990'lara kadar yürütülen daha önceki bir çalışma aracılığıyla toplanmıştı.

Katılımcıların DNA metilasyonunun analizi, büyükanne ve büyükbabaları üniversiteyi bitirmiş olan çocuklarda biyolojik yaşlanma hızının daha yavaş olduğunu gösterdi.

Aradaki fark çok büyük değildi, ancak hayatlarının erken dönemindeki çocuklardan ve gençlerden bahsediyoruz ve bu farklılıklar yaşamın ilerleyen dönemlerinde daha önemli hale gelebilir, hatta ölüm oranlarını bile etkileyebilir.

Yaş ve vücut kitle indeksi (VKİ) dahil olmak üzere bazı faktörler kontrol edilmiştir. Araştırmacılar ayrıca epigenetik yaşlanmadaki değişkenliğin yüzde 14,5'inin annenin kendi eğitim durumunun yanı sıra kardiyovasküler sağlık ve enflamasyon gibi sağlık faktörlerinden etkilendiğini tespit etti.

San Francisco'daki Kaliforniya Üniversitesi'nden Elissa Epel, “Büyük ebeveynin sosyoekonomik durumu ile torunun epigenetik yaşı arasındaki bağlantı, nesiller boyunca dikkate değer bir bulgu” diyor.

“Bu, sayısız olası açıklamanın önünü açıyor ve tekrarlanması gerekecek. Şimdilik, annenin daha kötü metabolik sağlığının bu ilişkide kısmi bir aracı olduğunu biliyoruz.”

Çalışmaya katılan çocuklar, sağlıklarının zaman içinde nasıl ilerlediğini görmek için izlenmeye devam edecek, ancak bu, refahımızda rol oynayan birçok farklı faktörü hatırlatıyor - bunların hepsinden biz sorumlu değiliz.

Surachman, “İnsanları kötü sağlıkları için suçlayan çok şey var” diyor. “Ancak gerçek şu ki, sağlık bundan çok daha karmaşık bir konu.”

“Doğuştan sahip olduğumuz genetik ve kalıtsal epigenetik gibi bazı faktörler kontrolümüz dışındadır. Umarım bu, kendimize ve toplumlarımıza daha fazla zarafet ve şefkat göstermemize yardımcı olur.”

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.

 

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum