İhsan Bey, inanın bilemiyorum... Fikrim bile yok... O yüzden yazdıklarım en fazla sizinkilerle eşdeğerde...Yani aynı durumdayız... Ancak bana göre evrende geriye doğru dönüş, aynı noktadan tekrar geçmek mümkün değil. Çünkü tüm hesaplarımımızı çevremizdeki cisimleri esas alarak yapıyoruz. A-B-C galaksileri, pulsarları gibi... Kooridnatlarımız sabit veya aynı ama yine de, asla aynı noktadan bir daha geçmiyoruz. Çünkü evren genişliyor. Fizikte de entropi var. Eski konuma ve duruma dönüş mümkün değil madde ve enerji için... Tarih açısından da, bir analiz çalışması yapmıştım üniversite de tarihsel olaylar zincirleri üzerine... (ekonomik sistemlerin ve toplumsal dinamiklerin, hangi dinamik değişimler zincirine dayandığını merak etmiştim.) Mesela Roma imparatoru August'un Mısır topraklarını imparatorun özel mülkü haline getirmesi, serflik sisteminin kökenini atıyor. Serflik sistemi 1810'larda en son Rusya da kalkıyor.... Ama uzantıları ve alışkanlıkları hala sürüyor. Avrupa da yerleşik kültür gelişiminde de önemli payı var. Çalışma hayatımıza kadar yansımış etkileri var. Zamanla azalmış, minimalleşmiş olsa da var. Bu nedenle tarih açısından nasıl bir uyarlama yapabiliriz bilemiyorum. Çalışmada çıkan şu vardı. En az değişim insanın- insan topluluklarının davranışlarında ve yaklaşımlarında oluyor. Teknoloji, şartlar, imkanlar değişsede, korkuları ile, endişeleri, istek ve arzuları ile insanlar aynı... Araçalar değişiyor ama insanla o kadar değil... Belki bu açıdan ele alınabilir... Belki...