Renk değiştiren yarı değerli taşlar... Nasıl renk değiştiriyor?
Bazı yarı doğal taşlar, günün değişik saatlerinde veya farklı ışık ortamlarında, farklı renklerde gözüküyor. Taşlar genellikle silikat türü bileşiklerden oluşuyor. Taşlardaki kimyasal yapı ve moleküllerdeki kristalize bağ yapıları değişmediğine göre, bu size göre nasıl oluyor olabilir? https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/dunyada-sadece-milasta-cikariliyor-5305903/
Sabirsiz bir insanim.Tam okumadim, iki uc terim cezbettigi icin su an okudugum linki veriyorum, ki sanirim elektron deligine radyasyon dolmasindan bahsediyor ( ki eger yanlis anlamamissam ) . https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1029/JB076i032p07875 ama dedigim gibi yakaladigim ilk linkte gozume ilk carpan.Belki birseyler buluruz Burtay Bey ? Belki siz zaten biliyorsunuz :)
(bu link quarts icin gecerli olsa da, su an icin anlasilmasi gereken renk degisiminin nedeni)
(bu link quartz icin gecerli olsa da, su an icin anlasilmasi gereken renk degisiminin nedeni)
Cevabı hakkında fikir sahibi olmadan, soru sormamayı tercih ediyorum. Aslında yaptığım, fikrimi sınamak oluyor. Başkalarının cevapları ile eksik ve hatalarımı görme imkanım oluyor. İlk başta fikir beyan edince ise, diğer cevapların kapsamını ve bakış açısını (sanki o bakış açılarından sorgulamalarını istemişim gibi) belli bir alana odaklayarak, sınırlama riski olduğunu düşünüyorum. Konunun sizin de vurguladığınız gibi elektronların uyarılması ile bağlantılı olduğunu düşünüyorum. Ama aklımıza gelmeyen başka açılardan da konunun ele alınması faydalı olacaktır.
Burada soruyu biraz daha genişletmek istiyorum. Lazer eldesinde ilk zamanlarda yakut kristalleri kullanılmıştı. Sonra bu maddeler çeşitlendi. Ana ilke; ortama tam yansıtan ve yarı geçirgen iki ayna arasındaki kristal alanına foton verilmesi. Foton bu iki duvar arasında gidip gelirken, elektronları uyarır ve tüm elektronlar aynı titreşim frekansına sahip olunca (enerji yüklenince ) aynı frekansta ışıma yaparlar. Bu yüzden lazer ışığındaki tüm fotonlar özdeştir ve düzenlidirler. Burada ilgimi çeken şey ise, lazer üretmek için kullanılan malzemenin çoğunlukla bir bileşik olması. (Gerçi daha sonra (soy) gazlı lazerler de üretildi ama onların çalışma ilkesini bilmiyorum. Benzerdir sanırım.) Yani belli frekanslarda ışıma elde etmek için, yörüngesi (böylece enerjisi) belli elektronların doyurulması gerekiyor gibi. Bu konudaki bilgilerde eklenebilirse... Konu zenginleşebilir.
Bu taş sentetik mi doğal mı? Pek çok şey değişir buna göre.
Kast ettiğim doğal taş idi ama sentetik olduğu zaman fark ne ve nasıl olur?
Arada ki fark oldukça basit aslında. Doğal olanı anlamak keşif, doğal olmayanı anlamak ise ticari sırdır. :) Diğer yandan ise bildiğim kadarıyla bu taşlar henüz kuyumculuk dışında pek kullanılmıyorlar. Bu yüzden yeterli veri yok. Elbette bunlar benim fikirlerim.
Fizik bize bu taşların, farklı ısı veya basınç veya ışık yoğunluğu altında farklı renklerde gözükmesini açıklıyor aslında. Bir önceki yazıda da bunun hakkında ipuçlarını verdim. Elektronların uyarılma düzeyine göre, yaydıkları fotonlar farklı oluyor. Elektronların uyarılması ise, "veya"larla bağladığım değişik koşulların gerçekleşmesi ile oluşuyor, diye düşünüyorum. Yapay veya doğal, minerallerin atomları ve elektronları değişmediği için, "bu açıdan" aralarında herhangi bir fark olmadığı kanaatindeyim.
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")