Sistemsel bir nedenle https://www.fizikist.com/beyin-firtinasi/39005/ başlıklı soruya ekleme yapamıyorum. 2 cevaba da katılıyorum. Entropiyi geriye döndürmek imkansız ve hakikaten safsata gibiler. Ek olarak, bir olay anını tekrar yaşayabilmek için, sadece atomların aynı olması bile yeterli olmayabilir bence. Uzay-Zaman koordinatlarınında eskisi gibi olması gerekiyor. Sadece bir tanesinin eski değerlerde olması yeterli değil. Uzay (lokalizasyon; x, y, z koordinatlarının) + Zaman (t koordinatının da) Oysa evren genişlediği için, evrene göre bunlardan sadece birine ulaşabilirsiniz. Yani matematik olarak Zaman'da eski koordinata ulaşabilirsiniz. Ama bu sefer "x,y,z" farklı olacağı için, gene de evrene göre o olayın gerçekleştiği an'ın doğru koordinatlarında olamayacaksınız.

Zaman'da Yolculuk mümkün mü? (Zaman'ı Dalgasal Formda ele almak kaydıyla olayı değerledirirsek.) Bir an, evreni bir film kabul edelim. Evrendeki tüm hareketi ve zamanı, tek bir karede -referans çerçevede dondurduğumuzu farz edelim. 1) Önce, geçmişe gidelim. Mesela evrendeki 3 gün önce gerçekleşen olaylar sırasında, referans çerçevelerimizden geçen Zaman dalga cephelerine (B noktasından, A noktasına) ulaşalım. Bu noktaya ulaştığımızda, görebileceğimiz tek şey, "taşınan bilgiler" olacaktır. Biz, bir bakıma hayalet gibi tam bir seyirci olacağız ama olanları değiştiremeyeceğiz. Halbuki matematiksel olarak, “Zamanda geçmişe dönmüş” durumdayız. 3 gün evvelki olaylar sırasındaki dalgalarla tekrar aynı referans çerçevesindeyiz. Ama "Mekan" olarak, evrene göre artık farklı bir yerdeyiz. Oysa geçmişte kalan "o an"a ulaşabilmemiz için, Zaman ve Mekan koordinatlarımız, evrene göre aynı referans çerçevesinde olmalıydı. 2) Eski yerimize (B) yani olayların gerçekleştiği noktaya dönelim ve bu sefer 3 gün sonrasına, Gelecek Zaman'a (C noktasındaki dalgalara) gidelim. Gelecek Dalgaları, olayların gerçekleştiği, "An" ile henüz aynı mekan koordinatlarında (B'de) değildirler. Üstelik henüz bilgileri oluşmamış olduğu için, taşıyabileceği bir şey de yoktur. Yani bilgi yoktur. Buna karşılık, matematik olarak Zaman çizgileri 3 gün sonra bizimle aynı referans çerçevede olacak olan dalgaları gösteriyordur. Zaman gene doğru ama mekan yanlış. Oysa, evren açısından bir olayın bilgi niteliği kazanması için 4 koordinatında aynı referans çerçevede olması gerekiyor. Buna karşılık C noktasında yapılacak olay ve etkileri, 3 gün sonra sonra B noktasına ulaşacak. Yani, Geleceği temsil eden "C" noktasına ulaştığımız "An"da, "Şimdi'miz C noktasına ait" olacak. Geriye, "B" noktasına" dönersek, (tıpkı daha önce "A noktasında" olduğu gibi), sadece kendi geçmişimizi seyrediyor olacağız. Olmamış olayları henüz bilmediğimiz içinde, "C" noktasına, bunlar hakkında bilgi götürme ve oradan değiştirme şansımız da olmayacak. (Olanlar ise zaten geçmişe ait artık.) "Gelecek dalgalarına", ulaşmış olsak bile, B noktasında henüz gerçekleşmemiş olaylardan dolayı, bilgiler doğmamış olacak ve "Neyi değiştireceğiz?" bilmiyor olacağız... Sonuç: Geçmişe ya da geleceğe gidip geri dönmek mümkün değil... Sadece Fantezi. Eğer gelecek şimdiyi etkileseydi, simetri gereği, şimdi yaptıklarımızın da geçmişimizi değiştirmesi gerekirdi. Eğer bilgi ışık hızından daha hızlı iletilebiliyor olsaydı bile, durum değişmezdi. Nereye gidersek gidelim, yanımızda sadece “şimdi an”ını götürebiliriz. Çünkü “bilgiyi” sadece “şimdi an”ındaki etkileşmeler sırasında oluşurken, değiştirme imkanı var. Şimdi gözlemci olarak, çift başlı solucan deliği açalım. Bunlarla istersek sadece mekanda değil, zamanda da seyahat edebildiğimizi varsayalım. Zaman'ın tek yönlü aktığı gerçeğine göre hareket edeceğiz. (Matematiksel olarak, hem tanımlanmış Zaman'da, hem de fiziksel mekanda yolculuk yapmış olacağız. İkisi de eşdeğerli olacak bizim için.) Olayların gerçekleştiği, bilginin doğduğu zaman birimi, referans çerçevemizdir. Elimizde üç tür Zaman Dalgası var. Şimdi, üzerinde durduğumuz Zaman Dalga cephesi (An) dır. "Bilginin doğduğu- olayların gerçekleştiği ve gerçeklik kazandığı dalgalardır." (B) (x,y,z,t) Geçmiş, bulunduğumuz noktayı, an itibariyle daha önce geçmiş ve bizden uzaklaşan ve bizimle-olgularla ilgili "bilgiyi taşıyan dalgalardır". (A) (xp,yp,zp,tp) Gelecek, bize yaklaşmakta olan ancak referans çerçevemizin içinde gerçekleşen olaylar hakkında her hangi bir "bilgi taşımayan-olmayan dalgalar" (C) (xf,yf,zf,tf) Geçmiş dalgaları, gerçekleşmiş olguların bilgilerini taşıyor. O yüzden "bilgi belirli". Ama gelecek dalgaları, henüz olaylar gerçekleşmemiş oldukları için, bu bilgileri taşımıyor. Zaman dalgaları, bulunduğumuz noktaya (B) ulaştığında, yani "Mekan ve Zaman" olarak, şimdi referans çerçevesinde gerçekleşen olaylardan "bilgi" alabiliyorlar. Çünkü bilgi "An" itibariyle üretiliyor. Sistemdeki değişimler, sadece “An” referans çerçevesinde gerçekleşiyor.

Bir an, evreni bir film kabul edelim. Evrendeki tüm hareketi ve zamanı, tek bir karede -referans çerçevede dondurduğumuzu farz edelim. Şimdi gözlemci olarak, çift başlı solucan deliği açalım. Bunlarla istersek sadece mekanda değil, zamanda da seyahat edebildiğimizi varsayalım. Zaman'ın tek yönlü aktığı gerçeğine göre hareket edeceğiz. (Matematiksel olarak, hem tanımlanmış Zaman'da, hem de fiziksel mekanda yolculuk yapmış olacağız. İkisi de eşdeğerli olacak bizim için.) Olayların gerçekleştiği, bilginin doğduğu zaman birimi, referans çerçevemizdir. Elimizde üç tür Zaman Dalgası var. Şimdi, üzerinde durduğumuz Zaman Dalga cephesi (An) dır. "Bilginin doğduğu- olayların gerçekleştiği ve gerçeklik kazandığı dalgalardır." (B) (x,y,z,t) Geçmiş, bulunduğumuz noktayı, an itibariyle daha önce geçmiş ve bizden uzaklaşan ve bizimle-olgularla ilgili "bilgiyi taşıyan dalgalardır". (A) (xp,yp,zp,tp) Gelecek, bize yaklaşmakta olan ancak referans çerçevemizin içinde gerçekleşen olaylar hakkında her hangi bir "bilgi taşımayan-olmayan dalgalar" (C) (xf,yf,zf,tf) Geçmiş dalgaları, gerçekleşmiş olguların bilgilerini taşıyor. O yüzden "bilgi belirli". Ama gelecek dalgaları, henüz olaylar gerçekleşmemiş oldukları için, bu bilgileri taşımıyor. Zaman dalgaları, bulunduğumuz noktaya (B) ulaştığında, yani "Mekan ve Zaman" olarak, şimdi referans çerçevesinde gerçekleşen olaylardan "bilgi" alabiliyorlar. Çünkü bilgi "An" itibariyle üretiliyor. Sistemdeki değişimler, sadece “An” referans çerçevesinde gerçekleşiyor. 1) Önce, geçmişe gidelim. Mesela evrendeki 3 gün önce gerçekleşen olaylar sırasında, referans çerçevelerimizden geçen Zaman dalga cephelerine (B noktasından, A noktasına) ulaşalım. Bu noktaya ulaştığımızda, görebileceğimiz tek şey, "taşınan bilgiler" olacaktır. Biz, bir bakıma hayalet gibi tam bir seyirci olacağız ama olanları değiştiremeyeceğiz. Halbuki matematiksel olarak, “Zamanda geçmişe dönmüş” durumdayız. 3 gün evvelki olaylar sırasındaki dalgalarla tekrar aynı referans çerçevesindeyiz. Ama "Mekan" olarak, evrene göre artık farklı bir yerdeyiz. Oysa geçmişte kalan "o an"a ulaşabilmemiz için, Zaman ve Mekan koordinatlarımız, evrene göre aynı referans çerçevesinde olmalıydı. 2) Eski yerimize (B) yani olayların gerçekleştiği noktaya dönelim ve bu sefer 3 gün sonrasına, Gelecek Zaman'a (C noktasındaki dalgalara) gidelim. Gelecek Dalgaları, olayların gerçekleştiği, "An" ile henüz aynı mekan koordinatlarında (B'de) değildirler. Üstelik henüz bilgileri oluşmamış olduğu için, taşıyabileceği bir şey de yoktur. Yani bilgi yoktur. Buna karşılık, matematik olarak Zaman çizgileri 3 gün sonra bizimle aynı referans çerçevede olacak olan dalgaları gösteriyordur. Zaman gene doğru ama mekan yanlış. Oysa, evren açısından bir olayın bilgi niteliği kazanması için 4 koordinatında aynı referans çerçevede olması gerekiyor. Buna karşılık C noktasında yapılacak olay ve etkileri, 3 gün sonra sonra B noktasına ulaşacak. Yani, Geleceği temsil eden "C" noktasına ulaştığımız "An"da, "Şimdi'miz C noktasına ait" olacak. Geriye, "B" noktasına" dönersek, (tıpkı daha önce "A noktasında" olduğu gibi), sadece kendi geçmişimizi seyrediyor olacağız. Olmamış olayları henüz bilmediğimiz içinde, "C" noktasına, bunlar hakkında bilgi götürme ve oradan değiştirme şansımız da olmayacak. (Olanlar ise zaten geçmişe ait artık.) "Gelecek dalgalarına", ulaşmış olsak bile, B noktasında henüz gerçekleşmemiş olaylardan dolayı, bilgiler doğmamış olacak ve "Neyi değiştireceğiz?" bilmiyor olacağız... Sonuç: Geçmişe ya da geleceğe gidip geri dönmek mümkün değil... Sadece Fantezi. Eğer gelecek şimdiyi etkileseydi, simetri gereği, şimdi yaptıklarımızın da geçmişimizi değiştirmesi gerekirdi. Eğer bilgi ışık hızından daha hızlı iletilebiliyor olsaydı bile, durum değişmezdi. Nereye gidersek gidelim, yanımızda sadece “şimdi an”ını götürebiliriz. Çünkü “bilgiyi” sadece “şimdi an”ındaki etkileşmeler sırasında oluşurken, değiştirme imkanı var.

Duru bi anlatım )) Geçmişe veya geleceğe seyehat de bir zaman diliminde gerçekleştiğine göre solucan delikleri kapandıktan sonra buradan bir paradoks çıkar m

Duru bi anlatım )) Geçmişe veya geleceğe seyehat de bir zaman diliminde gerçekleştiğine göre solucan delikleri kapandıktan sonra buradan bir paradoks çıkar mı?

Çıkmaz. Çünkü evrende herhangi bir olay, sadece tek bir an'da gerçekleşiyor. Bu da 1 Planck Süresi an'a tekabül. Sadece bu süre içinde bilgi oluşuyor. 1 Planck süresi an'da... Bu "şimdi"an'ı... Ve bu an'ın bir "Zaman" koordinatı var. Ayrıca üç de "uzamsal boyutu"... Geçmişe dönmek demek, bu 4 koordinatında tam aynı değerde olmasını gerektiriyor. Buna imkan yok. En azından bir tanesi her durumda farklı. Hiç bir şekilde paradoksa imkan yok. Çünkü elimizde sadece içinde bulunduğumuz zaman dilimi ve onun 3 uzamsal koordinatı var. Yani sadece an'lar dizisi üzerindeyiz. Geçmiş ve gelecek sadece bir imaj. Aslında

Çıkmaz. Çünkü evrende herhangi bir olay, sadece tek bir an'da gerçekleşiyor. Bu da 1 Planck Süresi an'a tekabül. Sadece bu süre içinde bilgi oluşuyor. 1 Planck süresi an'da... Bu "şimdi"an'ı... Ve bu an'ın bir "Zaman" koordinatı var. Ayrıca üç de "uzamsal boyutu"... Geçmişe dönmek demek, bu 4 koordinatında tam aynı değerde olmasını gerektiriyor. Buna imkan yok. En azından bir tanesi her durumda farklı. Hiç bir şekilde paradoksa imkan yok. Çünkü elimizde sadece içinde bulunduğumuz zaman dilimi ve onun 3 uzamsal koordinatı var. Yani sadece an'lar dizisi üzerindeyiz. Geçmiş ve gelecek sadece bir imaj.

ışıgın yapısına yaklaştıkca konum akan bişey olurken zaman 3 boyutlu hale dönüşüyor olabilir ,ne yapcak 3 farklı zaman ve birbirine dik:)

Zamanda geçmişe ya da geleceğe vücut ve akıl olarak gidip, değişiklik yapamayız peki ya bilincimizi bir şekilde 10 sene önceki kendimize göndermeyi başarabilseydik?

T X Y Z aynı fakat farklı olan tek şey bu uzay-zamandaki gözlemcinin bilinci?

İşte bu mükemmel olurdu. Sadece basit bir uyarı yapabilmek, bir bilgiyi verebilmek bile bir çok şeyi değiştirebilirdi. Hele şu dönemde, 20 gün öncesine dönebilsem yeterdi bile... Ama sorun ne yazık ki, geçmişin yapısından kaynaklanıyor olması. Geçmiş (dalgaları), oluşmuş bilgilerin kayıtlarını taşıyor (veya evrene kaydediyor.). Bilgi sadece hareket ile oluşuyor. Eğer hareket yok ise, değişebilen bilgi yok. Hareketin olduğu tek zaman birimi ise, "şimdi". Gelecek bu bilgi oluşmadığı için, bize bilgiyi getiremiyor. Geçmiş ise bilgiyi taşıyor ama bu seferde bilginin oluşma koordinatları farklı. İnsan bilinci, geçmişe seslenebilir mi? Hani şu filmdeki çocuğun babası ile konuşması gibi? Kalbim gönülden dilese de, insanoğlunun bir zaafı olan kendi geçmişini değiştirip, bazı şeyleri düzeltme isteğine karşı çıkabilecek insanoğlu tanımıyorum. Öyle olsa ilk fırsatta, epey sayıda birileri kendi geçmişini düzeltmeye çalışırdı. En azından bizlerin hayat süresi boyunca böyle bir şey olmadığı kesin. Kendimden yola çıkarsak. İşin güzel yanı, etkileyip değiştirebileceğimiz tek şey gelecek, çünkü bilgi daha oluşmadı. Eğer sezgilerimize güvenerek (çünkü bence sezgilerin çoğu, beynimizin biliçli olarak farketmediği verileride işleme alıp sonuç üretmesinden doğuyor) akıllıca karalar verebilirsek (seçeneklerimizi ya da seçeneksizliğimizi) doğru değerlendirebilirsek, geleceğimize bir ana rotayı verebiliriz. (Sanırım özgür irade burada devreye giriyor ama emin değilim... Kaderimizin tüm olasılıkları birden içerdiğini, ama irademizle bunlardan birine girdiğimizi düşünüyorum ama... )