Merhabalar, buraya yeni kaydoldum. Sorum ayar bozonu hakkında. Beta bozunmasında alt kuark üst kuarka dönüşürken d --> u + W şeklinde bir tepkime oluyor. d'nin yani alt kuarkın kütlesi 4-8 MeV arasında. u'nun yani üst kuarkın kütlesi 1.5 - 4 MeV arasında. Ama ayar bozonun kütlesi ise bir demir atomunun kütlesinden dahi yüksek. Kütlenin korunumu yasasına uymadığını düşünüyorum çünkü anlamadım. Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler.

Bu kütle kazandırma işlemini Higgs mekanizması ve higgs bozonu açıklıyormuş ancak içeriğinden pek bir şey anladığım söylenemez. Bu Higgs denilen alan, bozon, mekanizma vs. 2013 yılında bulunmuş. Higgs nedir?

Ayar bozonu kütlesini ilk sizden duyuyorum. Çünkü ayar(gauge) bir bozon değildir. Ayar bozonları demek daha doğru olur ve bu kavram doğadaki her bir kuvvetle ilişkili dört parçacığı niteler(photon,gluon,w,z). Bunların yaptığı etkileşim ile alakalı yani foton elektromanyetizma, gluon güçlü etkileşim kuvveti, W ve Z zayıf etkileşim kuvveti. W ve Z kütleye sahip ama foton ve gluon kütleye sahip değil. Buda ortaya şöyle bir durum çıkarıyor. Bazı parçacıklarla etkileşim yapan ve onlara kütle kazandıran bir mekanizmanın var olması gerekir. Bu etkileşimi sağlayan mekanizmaya yada alana higgs alanı deniyor ve bu etkileşime aracılık eden parçacığa da higgs parçacığı deniyor. W ve Z bozonları bu alanla etkileşir, bu nedenle bu parçacıkların kütlesi vardır. Fotonlar ve gluonlar Higgs alanıyla etkileşmezler, bu nedenle bu parçacıkların kütlesi yoktur.

2012 yılında higgs bozonu resmin bir bozon olarak temel bozonlar ailesine kabul edildi .Higgs'in bozonlar sınıfında yer almasının nedeni spin adı verilen bir kuantum mekaniksel özelliğinden ileri gelir spin, bir parçacığın içsel açısal momentumunu temsil eder ve standart model arkadaşları ile nasıl geçineceğini karakterize eder bozonların spini bir tamsayı (0,1,2 vb) olur böylece duygularını rahat ifade edebilen tipler olurlar kendilerine ait özel bir alana gereksinim duymazlar fermiyonlar ise tam sayı olmayıp buçuklu spinlere sahiptirler (1/2, 3/2 vb ) sahip olur ve bu onları biraz yanlızlığa iter diğer parçacıkkardan belli bir uzaklıkta durmayı tercih ederler spini 0 olan higgs parçacığıda bu durumda resmen bozon ailesine mensuptur higgs alanının parçacıklara kütle kazandırış biçimi, kendine özgü benzersiz bir özelliği . Bu onu evrendeki tüm diğer bilinen alanlardan farklı kılıyor. ( matt strassler ) . bir alanın bir kuvvet üretebilmesi için gereken 2 özelliği olmalı alanın açılıp kapanma özelliği olmalı , tercihli bir yönü olmalı , çekme veya itme yapabilmeli normalde higgs alanı bu özelliklerden ilk 2 sine sahip olmuyor herzaman açık ve tercihli yönü yok ancak higgs bozonunun varlığı durumunda alan çarpıklaşıyor ve kurumsal olarak bir kuvvet üretebilir hale geliyor. İki parçacığın Higgs alanını kullanarak birbirlerine çekme uygulayabileceğini düşünüyoruz. Higgs parçacığının varolması gerektiği öngörüsünü yaparken kullandığımız denklemler, böyle bir kuvvetin de varlığını öngörüyor,” diyor Strassler. Bu kuvvetin evrende nasıl bir rol oynuyor olabileceği ise halen gizemini koruyor. “Higgs ‘alanı’nın kararlı madde oluşumu için olmazsa olmaz bir gereklilik olduğunu biliyoruz. Ancak Higgs ‘kuvveti’ için bildiğimiz kadarıyla böyle bir zorunluluk yok,” diye ekliyor Strassler.

daha önceki yazmış olduğum yazıdan bi parça

doğadaki 4 temel taşıyıcı parçacıklara ayar bozonu hepsi ayar bozonları sınıfında yer alıyor w,z bozonları foton gluon ve gravition bu parçacıklar ayar bozonları sınıfındadır

alt ve üst kuarklar 3. nesil fermiyonlar yani maddeyi oluşturan parçacıklar sınıfındadır

kütle farkları olması bence normal biri kuvvet taşıyıcı parçacık biri maddeyi oluşturan kuvvet değişkendir ve sınırı neredeyse yoktur madde kuvvete göre daha belirlidir ama kuvvet iletiminde rol oynayan bir kuantum evreni parçacığından herşey beklenir .

göndericeğim slayttan bir ayar bozonuna yapılan spin analizi hakkında bilgi alabilirsiniz http://dergipark.gov.tr/download/article-file/83842

Ne copy paste yaptın bea higgsi merak ettiğim için soruya bakacaktım hayattan soğudum

onur cem dağ, sizin kullandığınız şu (spin, içsel açısal momentum, matt strass) terimleri ve attığınız linki tam olarak anlayabilmem için kaçıncı sınıf olmam gerekir? Üniversitede fizik bölümü okumam gerekir mi? Şu an 10. sınıfım ve hiç bir şey anlamadım. mzgncnn'nin dedikleri çok iyi anladım fakat higgs alanının neden fotonlar ve gluonlarla etkileşime girmediğini fakat W ve Z bozonlarıyla etkileşime girdiğini anlamadım. Yani yetersiz buldum. Cevaplarınız ve yorumlarınız için şimdiden teşekkürler.

Atığı linki tam olarak anlayabilmeniz için soyut matematik bilmeniz gerekiyor. Şuan ki durumunuz için erken galiba en azından türev, integral,analitiğin bitmiş olması gerek bence. Oradaki denklemlerde bir küme üzerinden tüm işlemler yapılmış topolojik biraz. Üniversitenin lisans bölümünde de görmeyebilirsiniz (yüksek lisans konuları daha çok bunlar fizikçiler lisansta görüyor mu bilmiyorum ). Ama herhangi bir kuantum fiziğine giriş kitabında sözel mantığını anlayabilirsiniz.(sadece spin bile sayfalarca anlatılır ve bunlar matematik kökenli kavramlar bence)

Yüksek lisans mı? O zaman merakımı bir kenara bırakıp iyi bir fizik bölümü için yks'ye çalışıp durmalıyım :/ Herkese teşekkür ederim.

Bozonlar birbirine çok bitişik şekilde büyük miktarlarda yığılma yeteneğine sahiptirler.