Bu kavramları anlamak için "Görelilik" teorisini bilmeniz gerekir. Işık hızına yakın bir hızda cismin boyunu kısa olarak ölçen dışarıdaki bir gözlemcidir. Gerçekte cismin boyunda bir değişiklik yoktur. Kütle artması da yine cisimde hızından dolayı potansiyel olarak "güç" depolanması ve bu gücün kütlesel bir değerinin olması durumudur. Yani cismin cüssesinde bir değişiklik yoktur ama sahip olduğu güç (kütleye dönüşme gücü) artmıştır. Bu iki durum klasik dünyamızda alışık olduğumuz şekilde ilişkili olmadığı için çelişkili değil, aksine gerekli ve mecburidir.

Bir cismin ışık hızına yaklaştıkça boyut daralması yaşamasının sebebi ışık hızının, hem sabit noktadaki referansa göre hem de hareket halindeki cisme göre sabit olmasını sağlamaktır. Yani düşün ki ışık hızına çok yakın hızda giden şeffaf bir trenimiz var. Bu trendeki bilim adamı bir düzenekle trenin arka kısmından ön kısmına ışık sinyalleri yollayarak ışık hızını ölçüyor ve yaklaşık 300 bin km/sn buluyor. Dışarıdan bakan gözlemci de şeffaf trenin arkasından öne giden ışığı görebiliyor ve o da bir cihaz yardımıyla hızı hesaplıyor ve o da 300 bin buluyor. Peki bu nasıl olabilir? Zaten yaklaşık 300 bin km/s hızla giden aracın içerisinde ışık hızı nasıl 300 bin km/sn olarak ölçülebilir? O zaman dışarıdan bakan gözlemci "trenin hızı" + "içindeki ışığın hızı" olacak şekilde ışığın hızını toplam 600 bin km/sn olarak görmesi gerekirdi. Bunun böyle olmamasının sebebi trende zamanın sabit gözlemciye göre yavaşlaması ve boyut daralması yaşamasından kaynaklanır. Bu boyut daralması da görelidir. Sabit gözlemci trenin boyutlarının daraldığını görür. Trendeki kişi ise sabit gözlemcinin boyutlarının daraldığını gözlemler. Örneğin; fotonlar ışık hızında hareket ederler. ışık hızında boyut teorik olarak sıfır olmaktadır. yani fotonlara göre evrende boyut yoktur. 13 milyar ışık yılı uzaklıktan gelerek dünyamıza çarpan bir fotona göre bu iki nokta arasındaki mesafe sıfırdır yani o yıldız ile dünyamız birbirine yapışık durumdadır. Foton yıldızdan dünyaya kadar hiç yol kat etmemiştir ve arada hiç zaman geçmemiştir.

Mehmet Ali, Neden eksi verdiğini yazsaydın keşke. Yanlış varsa düzeltirdik. Ben not vermiyorum ama yanlışı da yazıyorum. Yazdıklarının büyük bölümü klasik, her yerde yazılı olanlar. Zaten ben de farklı bir şey söylemedim. Ama foton konusunda biraz düşünmen gerekiyor bence. Fotonlara göre evrende boyut yoktur derken ne anlamda söylüyorsun bilmem ama fotonlar tüm boyutlarda yayılırlar. 13 milyar ışık yılı uzaktan gelen fotona göre mesafe sıfır değildir. Fotonun rengi bu mesafeyi gösterir. 13 milyar yıl önce yayınlanan fotonlar bu gün mutlak sıfıra çok yakın (yaklaşık) 3 kelvin sıcaklığında ölçülebiliyor ve geçen zaman saptanabiliyor.

Necmi bey eksiyi ben vermedim ama "potansiyel olarak güç depolanması" tanımı doğru bir tanım değil. Foton konusuna gelirsek, foton için yıldız ve dünya arasındaki 13 milyar ışık yıllık mesafe sıfırdır. Fotonlar için uzay boyutsuzdur. İşin ilginç yanı onlar da kendi referansına göre haklıdır.

Kısalmanın sebebi ışığın belli bir hıza sahip olmasıdır. Bu olayı tekrardan kendi cümlelerinizle adım adım kafanızda canlandırmanız daha yararlı olacaktır. Sizden herhangi bir sabit hızla uzaklaşan nesne düşünün. Kolay olması için dikine uzaklaşan bir sopa olabilir ya da tamamını görebileceğiniz şekilde az eğimli olsun. --Uzaklaşırken gözünüzde oluşan sopanın görüntüsü boydan boya farklı zamanlara aittir--. Sopanın size en uzak kısmından yola çıkan ışık demetinin size ulaşması mesafeden dolayı daha uzun sürer yani sopanın uzak kısmının diğer kısımlara nazaran daha geçmişteki halini görüyorsunuzdur. Gözünüzde oluşan anlık görüntüdeki sopanın uzak kısmının sizden uzaklaşmak için daha az vakti olmuştur ve size göre daha az uzaklaşmıştır aynı şekilde yakın kısmının daha fazla vakti olmuştur ve daha fazla uzaklaşmıştır oluşan bu farkı kısalma gibi gözlemleriz. Nesnenin hızı ne kadar fazla ise sopanın en uzak kısmından yola çıkan ışık demeti sopanın size yakın kısmına o kadar çabuk ulaşacaktır bu nesnenin gördüğünüz boyunu belirler.

Hareket eden nesnenin boyunun dış gözlemciye göre kısalmasını, Einstein'dan daha önce Hendrik Lorentz ve Henri Poincaré benzer sonuçları daha karmaşık ve farkı yöntemlerle bulmuşlardı. Einstein'ın ki 2 temel ve basit postulasına dayanması ve daha kolayca hesaplanmasıyla akılda kalan olmuş sanırım. Originin açıklaması, olguyu ilk öğrendiğimde anlamamı sağlayan açıklamayla eşdeğer. Ancak şimdi biraz farklı düşünüyorum. Bu kısalmanın bana göre neden olduğunu https://www.fizikist.com/beyin-firtinasi/35007/ sayfasında linkini verdiğim açıklamamda görebilirsiniz. Ancak kabul edilmiş bir bilimselliği de yok açıklamamın... Bunu da göz önüne alınız. Özetle, hareket yönündeki boyut üzerindeki Planck mesafesi aralıkları daralıyor, parçacıkların frekansları değişiyor, titreşimleri "daha uzun yol" alıyor. Böylece zaman genişlemiş oluyor aynı zamanda...