İkizler paradoksu çözümü nedir?
Geçenlerde bir arkadaş konuyu açtı ama o soruyu bulamadım. İkiz kardeşlerden biri 3 ışık yılı uzaklıktaki yıldıza 0,6 C hızı ile gidiyor. Döndüğünde ise daha genç dönüyor. Niye? Çünkü 1) Her ikiz diğerinin saatini, kendisininkine göre daha yavaşlamış görüyor, 2) Dünya da 5 yıl geçerken, gemide 4 yıl geçiyor. Ama gemideki dünyadakini (kendisinden de yavaş) 3.2 yıl geçirmiş olarak görüyor. 3) Dönüşte dünyadaki 10 yıl, gemideki 8 yıl yaşlanmış oluyor. Özel görelilik her ikisi içinde simetrik olduğu halde, niye ikizlerden sadece biri daha az yaşlanıyor. (Not: Rakamları ve durumları, deneyin özel göreliliğe uygun ve doğru sonuçlarıdır. Bir çalışmadan aldım, tahmini rakamlar değiller.)
https://www.youtube.com/watch?v=5zrElwwXL-w&t=460s
@venividi dikkatine... Önce teşekkür ederim, katkı için. Teknik açıklama ile yarım uyuşan, kişisel yaklaşımın da katıldığı bir açıklama... (Benimkinden daha uyumlu en azından:-) Soruyu geliştirmek için bir kaç düşünce ve soru ekleyeceğim. Aslında ister teknik açıklaması olsun, ister yorumlanmış halleri, vurgulanması gereken bir nokta var gibi... Özel görelilik hesapları bu şekilde, çift yönlü-simetrik olarak sınanmış değil. (Tavşanın suyunun suyunun suyu en son 1 de bitiyor.) Nasıl sınanabilir? Sınanamayacak ise başka (alternatif) ne açıklamalar düşünebiliriz?
O videodaki açıklama maalesef yanlış. Videonun altına yorum yaparak bunu belirttim. Oraya yazdığım açıklamayı aynen buraya da kopyalıyorum. Tahminimce yakında o video kaldırılacaktır. Görelilik teorisine göre hareket görelidir. Birbirlerine göre hareketli olan A ve B ikizlerinden hangisinin hareketli olduğu tamamen görelidir. Bu ikizler tekrar bir araya geldiklerinde örneğin; A kişisi B kişisinden daha yaşlı durumdaysa bu " A kişisi sabit kalmıştır, B hareket etmiştir" sonucuna götüremez kimseyi. Görelilik teorisine göre hangisinin hareketli olduğunu anlamamız mümkün değil. Peki nasıl oluyor da B kişisi daha genç kalıyor. Bunun sırrı "ivme" de saklıdır. Kütlesiz parçacıklar hariç hiç bir şey ivmelenmeden belli bir hıza çıkamaz. İkizlerden biri hızlanırken üzerinde bir ivmelenme hareketi hissedecektir. Bu ivme hareketi kütle çekimi ile eşdeğerlidir. (Bkz: Eşdeğerlilik ilkesi). Dolayısıyla B kişisinin genç kalması için 2 tane sebep olabilir: Birincisi: Hareket etmiştir. İkincisi Hareket etmemiştir, kütle çekimine maruz kalmıştır. Kütle çekimi de zamanı yavaşlatmaktadır. Dolayısı ile hangisinin hareket ettiği konusu, birinin daha genç kalmasına rağmen görelidir ve paradoks değildir.
Mehmet Ali Bey'in açıklaması, teknik açıklama ile tamamen uyumlu. Diğer yandan bu konuda bir fikir sorma ihtiyacı daha duyuyorum. İvmelenerek hareket eden kardeş, 5 yıl sonra hedef yıldıza varıp geri dönüşe geçtiğinde, yol boyunca dünyadaki ikiz kardeşinin saatinin, kendi saatinden daha yavaş görmesine rağmen, yıldızdan dönüşe geçtiğinde, yani yolculuk yapan kardeşin "referansı değiştiğinde", dünyadakinin saatinin (1.8+1.8) 3.6 yıl ileriye "atlamış" olduğunu görüyor. Referans değişimi ile (ilkinde uzaklaşırken, ikincisinde tam ters yönde, "dönüşte" çünkü) bu zaman atlaması arasında nasıl bir bağlantı-ilişki tanımlayabiliriz? Diğer bir deyişle, mesafe ve hızların aynı olduğunu varsaysak bile, yönler farklılaşınca, atlama oluyor. Bu nasıl gerçekleşebiliyor olabilir? (Bu kısımda fikir yürütecek kadar bile bilgim yok.)
10. dakikadan sonra ivme argümanının da doğru olduğuna detaylarıyla anlatıyor. hatta ''ivmeyi kullanmadan da'' açıklanabilir diye vurguluyor. Videodaki arkadaş ikizler muhabbetini açıklamak için ''özel görelilik'' kullanmayı seçmiş mehmet videoyu izlemiş olsaydı yanlışlık değil sadece tarz meselesi olduğunu anlardı.
10. dakikadan sonra ivme argümanının da doğru olduğunu detaylarıyla anlatıyor. hatta ''ivmeyi kullanmadan da'' açıklanabilir diye vurguluyor eğer. Videodaki ikizler muhabbetini açıklamak için ''özel görelilik'' kullanmayı seçmiş mehmet videoyu izlemiş olsaydı yanlışlık değil sadece tarz meselesi olduğunu anlardı.
Tamam venividi.
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")