eger hofkeyştanlardan olurlarsan ele olabırır onun etkısınnıdendır bu. yani görencelidır

"Zaman" aynı olay üzene üretilen kavramların nerdeyse tek bir kelime üzerinde odaklanmasından ortaya çıkan bi r durum aslında... İngilizce de "savaş" ile ilgili 400'e yakın kelime varmış. Türkçe de ise 60 civarında... Eskimolar "kar" ı anlatırken gene yüzlerce kelime üretmişler, Araplarda çö ve kum için... Yani bir kavramın çeşitli durumlarıın ifade edilebilmesi için, bu durumlarını anlatan farklı kelimeler üretmeli. Zaman bu açıdan insanlık için yeni bir kavram. 200 yıl öncesine kadar tamamen felsefi ve soyut bir kavramdı. "Hareket" ile fiziğe giriş yaptı, 100 yıl evvel ise Einstein ile zaman için çok farklı durumlarında olduğu ortaya çıktı... Sorunuzun temelinde yatan neden de bu... "Zaman"ın durumları için farklı kavramları içeren kelimelerin daha üretilmemiş ve kullanılmıyor oluşu. ............................ .......... O yüzden felsefi yaklaşımlarla, dini yaklaşımları içiçe olan kavramlarla ele alıyoruz. Felsefe, bilgiden bilgi üretme sanatıdır. Mantık kullanır. Mantığı da matematiksel temellere dayanır. Kişinin görüşlerini veya fikirlerini temel almaz, o görüş ve fikirlerin sağlam temellere oturup oturmadığına bakar. (Oysa günümüzde boş konuşmayı felsefe sanan çok :-(

Şimdi bir canlı olsun, cansız olsun her varlık sürekli değişim içindedir. Bu sürekliliğe, "zaman" demeyelim de "süre" diyelim. Bu sürenin içindeki herhangi bir an'a "vakit" diyelim... Fizikte bir boyut olarak ele aldığımız değişime ise; "zaman" diyelim sadece. Bu "zaman"ın çeşitli durumlarınıa da bir ek kelime ile tanımlayalım. ....................... Öncelikle kaç boyut var bilmiyorum. Sicim teorisine göre 10+1 ile 11 boyut olabiliyor ama matematiksel olarak sonsuza kadar tanımlanabilir sanırım. Ancak kimi hesaplarda değişken sayısı herhalde 26 ya kadar artıyor ki, 26 boyut var diyorlar. Boyutları birer değişken olarak ele alın. Yani bundaki bir değişiklik ile incelediğimiz obje de ,yer, durum, biçim veya herhangi bir başka şekilde değişiklik oluyor olsun. Adları bu nedenle değişken.

Şimdi bir canlı olsun, cansız olsun her varlık sürekli değişim içindedir. Bu sürekliliğe, "zaman" demeyelim de "vakit" diyelim. Bu sürenin içindeki herhangi bir aralığına "süre" diyelim... Fizikte bir boyut olarak ele aldığımız değişime ise; "zaman" diyelim sadece. Bu "zaman"ın çeşitli durumlarına da bir ek kelime ile tanımlayalım. ....................... Öncelikle kaç boyut var bilmiyorum. Sicim teorisine göre 10+1 ile 11 boyut olabiliyor ama matematiksel olarak sonsuza kadar tanımlanabilir sanırım. Ancak kimi hesaplarda değişken sayısı herhalde 26 ya kadar artıyor ki, 26 boyut var diyorlar. Boyutları birer değişken olarak ele alın. Yani bundaki bir değişiklik ile incelediğimiz obje de, yer, durum, biçim veya herhangi bir başka şekilde değişiklik oluyor olsun. Adları bu nedenle değişken.

"Zaman" aynı olay üzene üretilen kavramların nerdeyse tek bir kelime üzerinde odaklanmasından ortaya çıkan bir durum aslında... İngilizce de "savaş" ile ilgili 400'e yakın kelime varmış. Türkçe de ise 60 civarında... Eskimolar "kar" ı anlatırken gene yüzlerce kelime üretmişler, Araplarda çöl ve kum için... Yani bir kavramın çeşitli durumlarını ifade edilebilmesi için, bu durumlarını anlatan farklı kelimeler üretmeli. Zaman bu açıdan insanlık için yeni bir kavram. 200 yıl öncesine kadar tamamen felsefi ve soyut bir kavramdı. "Hareket" ile fiziğe giriş yaptı, 100 yıl evvel ise Einstein ile zaman için çok farklı durumlarında olduğu ortaya çıktı... Sorunuzun temelinde yatan neden de bu... "Zaman"ın durumları için farklı kavramları içeren kelimelerin daha üretilmemiş ve kullanılmıyor oluşu.

O yüzden felsefi yaklaşımlarla, dini yaklaşımları iç içe olan kavramlarla ele alıyoruz. Felsefe, bilgiden bilgi üretme sanatıdır. Mantık kullanır. Mantığı da matematiksel temellere dayanır. Kişinin görüşlerini veya fikirlerini temel almaz, o görüş ve fikirlerin sağlam temellere oturup oturmadığına bakar. (Oysa günümüzde boş konuşmayı felsefe sanan çok :-(

Şimdi bir canlı olsun, cansız olsun her varlık sürekli değişim içindedir. Bu sürekliliğe, "zaman" demeyelim de "vakit" diyelim. Bu sürenin içindeki herhangi bir aralığına "süre" diyelim... Fizikte bir boyut olarak ele aldığımız değişime ise; "zaman" diyelim sadece. Bu "zaman"ın çeşitli durumlarına da bir ek kelime ile tanımlayalım. ....................... Öncelikle kaç boyut var bilmiyorum. Sicim teorisine göre 10+1 ile 11 boyut olabiliyor ama matematiksel olarak sonsuza kadar tanımlanabilir sanırım. Ancak kimi hesaplarda değişken sayısı herhalde 26 ya kadar artıyor ki, 26 boyut var diyorlar. Boyutları birer değişken olarak ele alın. Yani bundaki bir değişiklik ile incelediğimiz obje de, yer, durum, biçim veya herhangi bir başka şekilde değişiklik oluyor olsun. Adları bu nedenle değişken.

Okuduğunuz kitaptaki yaklaşım felsefi bir temelde. Bu nedenle karışıklığa yol açıyor. Bizim evrenimiz 3 boyutlu cisimlerin var olduğu bir evren, yani cisimlerin hacimleri var. Dolayısıyla kütleleri var. En, boy, yükseklik olarak bu üç boyut ile cisimleri tümden veya parça parça tanımlayabiliyoruz. Zaman ise burada elle tutulamayan, gözle görülemeyen ama etkileri kaçınılmaz olan bir değişken. Üstelik bu değişken tek yönlü yani geçmişteki bir vakitte olan ve bir süre geçtikten sonra ulaştığı nokta’dan (an’dan) önceki duruma dönmenin söz konusu olmadığı bir boyut. Entropi, değişim, süreklilik gibi kavramların temeli. Şimdi “zaman” ı incelersek, geçmişteki bir vakit üzerinde, belli bir an’ı görüntülersek, (ceteris paribus) diğer tüm durumlar sabitken, belli bir vakitteki durumu tanımlamış oluruz. Bu durumda zaman yoktur. Sadece bir an vardır. Bu nedenle değişim de yoktur. İleri vakit, geri vakit diye kavramlarda yoktur. Sadece bir an vardır. (Sanırım Einstein yeni gelişen sinema teknolojisinden de ilham almıştır o dönemde). Bizler geçmişe dönüp hatırladığımız da, beynimiz olayları an ve an tanımlar, sonra onları birleştirir ve olayları, olay akışlarını betimler. Sonra da sonuçlarını… Zihnimizde o anlarda hissettiklerimiz, duyduklarımızı, gördüklerimizi tekrardan oynatırız bu şekilde. Bu bizi geçmişe götürmez. (Götürseydi, belki geçmişteki hatalarımızı düzeltme imkânımız olurdu ama çok fantasik. ) Sadece seyirci olarak izlememizi sağlardı. Aynı 10 yıl evvel gerçekleşmiş bir olayın videosunu, 10 ışık yıl uzaktan TV ile seyretmek gibi… Aralarında çok fazla bir fark yok. Tek fark iç dünyamızla ilgili olan ve ekrana yansımayan, o an ki yoğun duygularımızın ve hormonlarımızın da tekrarlanması (hafif düzeyde) dır.

Ama bizim fizikte kullandığımız “zaman” somuttur. Vakit gibi, soyut değildir. Bu ele aldığımız kavram; “zaman” tek yönlü, geri dönülemez, entropiyi tek yönlü yapan, objelerinde üzerinde sürekli hareket ettiği bir kavramdır. Bana göre evrenin genişlemesi ile objenin, değiştirdiği yer, konumdur. Genişleme tek yönlü olduğu için tek yönlüdür. (Bir gün evren daralmaya başlarsa, vakit geriye gitmeyecek, yan, film geriye sarılmayacak, olaylar tersten olmayacak, ama “zaman” olacak tek yönlü olacak çünkü gene beraberinde değişimi getirecek. Eğer içi suyla doldurulan balonda, şiştikten sonra daralırken tüm moleküller eski konumlarına dönecekse yanılıyorumdur. ) Bizim “zaman”ımız somuttur. Çünkü objenin konumunda ve durumunda değişikliğe neden oluyor. Kime göre? Evrene göre… Evren genişlediği için ilk üç –uzamsal boyutlara (hiç hareket yok ise)göre konumuz hep aynıdır. Değişmez. Kendimizi hareketsiz varsayabiliriz. (Aslında şu an evrenin genişlemesi hariç, Samanyolu ve güneş sistemi ile bile saat de binlerce kilometre hız ile yolculuk yapıyoruz. Ama onlar bile dursa sabit olsa, zamandaki değişim aynı) Ama sadece fark etmediğimiz genişleme içindeki hareketimizi gözlerseniz. (Evrenin sanal bir merkezi olduğunu canlandırın) Biz yer değiştirmişizdir. Yani konumuz değişmiştir. İşte bu değişimin adı “zaman”dır ve fizikte ele alınan hesaplara katılan diğer boyutlar gibi etkilidir. Diğer boyutlardan farkı, bu boyuttaki hareketimiz istemsiz ve kontrol edilemez, geri dönüşü olmayan bir yönde oluşudur. Bir de hareket eden cisimler için değişken bir “zaman” durumu var. Buna görelilik diyoruz. Evrendeki zaman ile aynı yapıda ve aynı şartlara tabi. Ancak 3 boyuttan herhangi birindeki değişimle( yani hareket, hız işin içinde girdiğinde) nitelikleri değişen bir boyuttur. Hareket yönünde hız artıkça, ilgili uzamsal boyut sıkışır. İlgili obje için bu hareket yönünde zaman yavaşlar. Bunlara da “türev zamanlar” diyorum. Dış evrenin “zaman”ından beslenen, ancak hıza, kütleye göre farklılık sergileyen boyutlar bunlarda. Zaten “zaman” somut bir boyut gibi olmasaydı, diğer uzamsal boyutlardan etkilenmez, onları etkileyemez, cismin durumunu da etkileyemezdi. Bunlar mevcut fiziğin “zaman”ı bir boyut olarak ele alışının açıklamaları… Şahsi kanaatim ise, “zaman” kendisi bir boyut değildir. Ama “Hız” bir boyuttur. Kıvrık bir boyuttur. Ancak enerji aktarıldığında genişlemektedir. “Zaman”, “Hız” a bağımlıdır. Siz “Hız “için enerji aktardığınızda, bu boyut genişlerken bunun türevi de “zaman” olarak karşımıza çıkmaktadır. Yeterince uzun oldu. Daha da okumak isterseniz, http://burtaym.blogspot.com.tr/p/blog-page_82.html

bundan daha iyi cevap olamaz sanırım çok sağolun

canlı olmasaydı zamanın bir anlamı olmazdı ,zaman olmazdı , zaman insan ürünüdür,ortamdan bağımsız akar