GALAKSİLERDEN KOVULAN YILDIZLAR
Yıldızlar çok nadiren görülen istisnalar dışında, gökada içlerinde oluşur. Çünkü, yıldız oluşumu için büyük miktarda yoğunlaşmış gaza ihtiyaç vardır ve bu gazlar sadece galaksilerde bulunur. Şartlar normal ise, hiçbir yıldız bulunduğu galaksiden ayrılıp hiçbir yere gidemez. Çünkü galaksinin çekim kuvveti, yıldızları kendi yörüngelerinde bulunmaya zorlar. Yıldızın galaksinin çekiminden kurtulabilmesinin tek bir yolu vardır; hızlanmak.
Her gökcismi gibi, galaksilerin de bir “kaçış hızı“ vardır. Bu hız, bizim galaksimiz Samanyolu merkezi için saatte 1.6 milyon kilometre civarındadır. Eğer yıldız bu hızın üzerine çıkabilirse, galaksiden ayrılıp kendi tek başına bir ömür sürebilir. Kaçış hızının ne olduğu hakkında, sayfamızdaki notlarımız arasında bir makale bulunuyor, yukarıda da linkini verdik, okuyabilirsiniz. Bu arada belirtelim, Güneş’in Samanyolu’ndaki yörünge hızı yaklaşık 800 bin km/saat’tir.
Bazı istisnalar hariç, her galaksinin merkezinde dev kütleli bir karadelik olduğunu bilirsiniz. Merkezde çok yoğun halde bulunan yıldızlar, bu karadeliğin çevresinde oldukça eliptik yörüngelerde dolanırlar. Normalde başlarına hiçbirşey gelmeden, milyarlarca yıl boyunca bu yörüngede dertsiz tasasız yaşamlarını sürdürebilirler. Ancak, galaksi merkezleri çok kalabalıktır ve kazalar kaçınılmaz olabilir.
Eğer bir yıldız, galaksi çekirdeğindeki karadeliğin çevresinde dolanırken, başka bir “misafir” yıldızın çekim etkisi nedeniyle yörüngesinde bir değişiklik yaşarsa, karadeliğe normal yörüngesinden çok daha dar bir açıyla girebilir. Bu durum, karadeliğe yaklaşma hızını artırır. Öyle ki, hızı galaksinin çekiminden kurtulabileceği kaçış hızına ulaşır. Bu durumda yıldızımız karadelik çevresindeki normal yörüngesini tamamlayamaz ve galaksi merkezinden dışarı doğru, bir daha geri dönmemek üzere savrulur.
Artık yıldızın kaderi bellidir. Geri kalan ömünü uçuz bucaksız uzay boşluğunda tek başına geçirmek zorundadır. Bu arada, eğer varsa ve savrulma anında hasar görmemişlerse, beraberindeki gezegenleriyle birlikte galaksiden hiç durmadan uzaklaşmaya devam eder. Çok hızlı bir şekilde uzaklaştıkları için, bunlara “hiper hızlı yıldız” deniliyor. Yapılan araştırmalar sonucu, bu şekilde gerek Samanyolu’ndan, gerekse yakınımızdaki galaksilerden dışlanmış onlarca hiper hızlı yıldız keşfedildi.
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")