Selamlar.
\"Manyetik alanların kesişmesi sonucu birbirlerini söndürmeleri mümkün müdür?\" sorusunun kısa cevabı şudur: \"Evet, mümkündür.\"
Bu soruya açıklamalı cevap vermek için öncelikle fiziksel büyüklükler hakkında hatırlatma yapmak gerekir.
Araştırmacılar, üzerinde deneme yaptıkları konuyla ilgili fiziksel büyüklüklerin matematik olarak değerlerini kaydederken ve aralarındaki bağlantıları formülize etmeye çalışırken, görmüşlerdir ki bütün fiziksel büyüklükler aynı tabiatta değildir.
Bazı fiziksel büyüklüklerin değerini belirtmek için, sadece miktarını belirtmek yeterlidir.
Bu tür fiziksel büyüklükler, skaler fiziksel büyüklük olarak adlandırılır. Bunlarda yön kavramı yoktur.
Bunlar matematik olarak reel sayılarla gösterilebilir. Bu tür fiziksel büyüklükler, aralarında işlem yapılırken, reel sayıların matematikte tanımlanan toplama, çıkarma, çarpma, bölme vs. işlemlerinin kurallarına uyarlar.
Örnek olarak;
kütle (SI sisteminde birimi kg, kilogram)
enerji (SI sisteminde birimi J, Joule)
sıcaklık (SI sisteminde birimi derece K, derece Kelvin)
sayılabilir.
Bazı fiziksel büyüklüklerin değerini belirtmek için, sadece miktarını belirtmek yeterli değildir. Bunlarda ayrıca yön de belirtilmelidir. Bu tür fiziksel büyüklükler, vektörel fiziksel büyüklük olarak adlandırılır.
Bunlar matematik olarak vektörlerle gösterilir. Bu tür fiziksel büyüklükler, aralarında işlem yapılırken, vektörler için matematikte tanımlanan iki vektörün toplanması, bir vektörden başka bir vektörün çıkarılması, bir reel sayı(skaler) ile bir vektörün çarpımı, iki vektörün çarpılması (2 farklı şekilde tanımlanmıştır), vs. işlemlerinin kurallarına uyarlar.
Örnek olarak;
kuvvet (SI sisteminde birimi N, Newton)
hız (SI sisteminde birimi m/s)
lineer momentum (SI sisteminde birimi kg*m/s=N*s)
sayılabilir.
(Burada not olarak belirtmeliyim ki, iki vektörün birbirine bölümü matematikte tanımlanamaktadır. Tanımlı olan vektörel toplama, vektörel çıkarma, bir reel sayı ile bir vektörün çarpımı, iki vektörün birbiriyle skaler çarpımı, iki vektörün birbiriyle vektörel çarpımı işlemleri hakkında detaylı bilgi için \"Vektör Cebri\" başlığı altında araştırma yapmanı tavsiye ederim.)
Üçüncü bir grup olarak bazı fiziksel büyüklükler vardır ki, bunlar yön kavramı içermektedir; dolayısıyla skaler değildir, reel sayılarla gösterilemez. Fakat bu tür fiziksel büyüklükleri vektör olarak da göstermek mümkün olmamaktadır. Çünkü bu grup fiziksel büyüklüklerin özellikleri, matematikte tanımlanan vektörlerin özelliklerine uymamaktadır.
Örnek olarak;
açısal yerdeğişimi (SI sisteminde birimi radyan)
(Not olarak belirtmeliyim ki, 3 boyutlu uzayda yapılan, sınırlı değere sahip açısal yer değiştirmenin, yani dönmenin neden vektör olarak gösterilemediğinin detaylı açıklaması için, benim bildiğim bir kaynak :
\"Berkeley Fizik - Birinci cilt : Mekanik\" kitabının ilgili kısmını okumanı tavsiye ederim.)
Sonuç olarak, manyetik alanların kesişmesi veya üstüste gelmesi (buna Fizikte süperpozisyon adı verilmektedir.) sonucu birbirlerini söndürebilirler.
Manyetik alan kuvveti vektörel bir büyüklüktür. Matematikte sıfırdan farklı iki vektörün toplamının, veya bileşkesinin sıfır olması hangi şartlarda mümkün oluyorsa, o şartlar gerçekleştiğinde, sıfırdan farklı iki manyetik alanın etkisinde olan bir cisim üzerinde sıfır manyetik alan oluşur. Yani iki manyetik alan kuvveti biribirini söndürmüş olur. Bunun şartı da, bir noktaya etki eden iki farklı manyetik alan kuvvetinin değerlerinin eşit ve yönlerinin zıt olmasıdır.
Cevabı uzattığım ve ikinci soruya da cevap veremeyeceğim için özür dilerim.
Selamlar.
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")