Ay'da Yeni Su Rezervi, Çarpma Cam Taneciklerinde Keşfedildi
Ay'daki su döngüsünün gizemi, çok önemli yeni bir bilgi ediniyor.

Ay'da su bulunduğunu biliyoruz. Son birkaç on yıldaki birkaç görev, doğal uydumuzun daha önce düşünüldüğü kadar kuru olmadığını göstermiştir. Sonsuz gölgedeki bölge dışında, uzun ay günü boyunca topraktan su buharlaşır. Bu, topraktaki bir şeyin bu döngüyü devam ettirecek kadar su tuttuğunu gösterir. Ve şimdi, araştırmacılar bunun ne olduğunu bildiklerinden eminler: cam.

Herhangi bir cam değil, meteoritlerin çarpmasıyla oluşan cam. Bu fikir bir süredir ortalıkta dolaşıyordu, ancak Chang'e 5 görevinden güçlü destekleyici kanıtlar geldi. Çin görevi, ülkenin ilk ay örnek getirme göreviydi ve bazıları toprağın 1 metre derinliğinden toplananlar da dahil olmak üzere yaklaşık 1,7 kilogram ay maddesini Dünya'ya geri getirdi.

Bu örneklerin analizi, cam taneciklerin su açısından ne kadar zengin olduğunu ortaya çıkardı. Bu küçük yapılar ay regolitinde (Ay'ın toprağı) her yerde bulunur ve suyu emen süngerler gibi davranırlar. Araştırma, çarpma camının yüzde 0,2 sudan oluştuğunu tahmin ediyor.

Çin Bilimler Akademisi'nden kıdemli yazar Profesör Hu Sen, bir açıklamada, "Bu bulgular, Ay'ın yüzeyindeki çarpma camlarının ve güneş sistemindeki diğer havasız cisimlerin, güneş rüzgarından türetilen suyu depolayıp uzaya salma yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor." dedi.

Çalışma, lisansüstü araştırmacı He Huicun tarafından yönetildi ve çarpma cam taneciklerinin 300 milyar ila 270 trilyon kilogram su barındırabileceğini öne sürüyor. Üst sınır, Kuzey Amerika'daki Erie Gölü'ndeki su kütlesinin yaklaşık yarısına eş değer.

Bu örnekteki suyun analizi, kaynağının güneş rüzgarı olduğuna işaret ediyor. Güneş'ten gelen bu parçacık akışı, Ay yıldızımıza maruz kaldığında ay yüzeyine çarpar. Güneş rüzgarı çoğunlukla protonlardan oluşur, ki bunlar sadece elektronsuz hidrojen atomlarıdır. Ay regolitine çarptıklarında, suyu oluşturan madde ile etkileşime girebilirler ve su bu cam tanecikler sayesinde toprakta hapsolabilir.

schematic of the lunar water cycle

Ay'ın su döngüsü bu şekilde işliyor olabilir.

 

Taneciklerdeki suyun dağılımına dayanarak ekip, suyun bu camda sadece birkaç yıl içinde birikebileceğine inanıyor. Bu, difüzyon denilen bir süreç sayesinde olur. Ve su aynı hızla salınabilir, bu da bu cam taneciklerin ay su döngüsünde çok önemli oyuncular olabileceğini düşündüren bir başka önemli faktördür.

Cam taneciklerde hapsolmuş su, çıkarılması kolay olduğu için gelecekteki keşifler sırasında faydalı olabilir. Ve bu aya özel olmayabilir. Güneş sistemindeki diğer havasız cisimler de su açısından zengin bu tür cam taneciklere sahip olabilir.

Çalışma Nature Geoscience'da yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum