Hubble, 'Salyangoz' Görüntüsü Oluşturan, Üst Üste Binmiş 2 Galaksi Yakaladı

Hubble Uzay Teleskobu'ndan alınan yeni bir görüntü, gökbilimcilerin uzaydaki mesafe konusunda neden bu kadar dikkatli olmaları gerektiğini güzel bir şekilde gösteriyor.

1 milyar ışık yılı uzaklıkta, karanlıkta yüzen iki gökada, salyangoz benzeri sarmallar oluşturuyor ve sanki çarpışma sırasında yakalanmış gibiler. SDSS J115331 ve LEDA 2073461 olarak adlandırılan bu 2 galaksi aslında hiç etkileşime girmiyorlar.

Oldukça büyük bir mesafe ile uzak olsalar da bu görüş açısı tesadüfü bizlere uyumlu bir manzara sunuyor.

Aslında uzayda galaksiler çarpışabilir, oldukça sık olarak, ortak bir galaktik merkeze doğru çekilirler.

Bu sürecin, merkezlerindeki süper kütleli karadeliklerin Güneş'inkinin milyarlarca katı kütleye ulaşmasının bir sonucu olduğu düşünülüyor: Galaksiler birleştiğinde, merkezi karadelikler de birleşir.

Ancak uzay geniştir ve içinde pek çok şey vardır, bu nedenle bilim insanları aynı yerde gibi görünen iki nesneyi yorumlarken dikkatli olmalıdırlar. Etkileşimdeler mi, yoksa aralarında çok büyük bir mesafe mi var?

Fotoğraf: Örtüşen galaksilerin Hubble görüntüsü, SDSS J115331 ve LEDA 2073461. (ESA/Hubble & NASA, W. Keel)

Mesafe, çevremizdeki Evreni yorumlamak için sahip olduğumuz en önemli araçlardan biridir. Birçok nesnenin boyutu, kütlesi ve parlaklığı, doğru bir mesafe ölçümü olmadan doğru bir şekilde ölçülemez.

Ancak uzaydaki mesafeleri ölçmek de zor olabilir. Ne kadar ışık yaydığını bilmiyorsanız, sadece ona bakarak bir şeyin ne kadar uzakta olduğunu söyleyemezsiniz.

Bu nedenle, bilinen bir içsel parlaklığa sahip olan süpernova gibi şeyler, uzayda mesafeyi ölçmek için kullanışlı bir araçtır.

Nispeten yakın nesneler için, nesnelerin gökyüzünde birbirleriyle ilişkili olarak hareket etme şekli olan paralaksı kullanabiliriz.

Ancak, belirli bir mesafenin ötesinde, tek tek nesneleri görmek giderek zorlaşır. Bu nedenle bilim insanları, Evrenin genişlemesinin uzaktaki nesnelerden gelen ışığı yayması gibi diğer araçlara güveniyorlar.

SDSS J115331 ve LEDA 2073461'in dev bir çarpışmanın ortasında olmadığını bu şekilde biliyoruz, ancak başka ipuçları da var: İki gökada fazlasıyla düzenli; bir çarpışma onları mahvederdi.

Samanyolu'nun yakınında bile mesafeleri ölçmek zor olabilir. Son zamanlarda, bilim insanları, bir gama radyasyonu kaynağının düşündüklerinden daha uzak olduğunu keşfettiler.

Örtüşen gökadalar bilim insanlarının gökada çarpışmalarını ve birleşmelerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmasa da, sarmal gökadaları anlamak için kullanılabilirler.

Daha uzak bir gökada tarafından arkadan aydınlatıldığında, ön plandaki bir gökadadaki yıldızlararası tozun görülmesi daha kolay olabilir. Astronomlar, birden fazla galaksideki yıldızlararası tozun dağılımını haritalamak için bu hizalanma tuhaflığını kullandılar.

Hubble'ın SDSS J115331 ve LEDA 2073461 görüntüsünün bu amaçla kullanılıp kullanılmayacağı belli değil. Ama bakması inanılmaz güzel.

Bu görüntüyü duvar kâğıdı boyutunda Hubble web sitesinden indirebilirsiniz.