Antarktika'nın Altında Gizli ve Büyük Bir Nehir Keşfedildi

Dünya ısınırken Antarktika'daki buz kaybını tahmin etmek söz konusu olduğunda bilim insanlarının her türlü değişkeni hesaba katması gerekiyor.

Şimdi araştırmacıların buzun altında, yaklaşık 460 kilometrelik, derinde akan dev bir nehri hesaba katması gerekiyor. Bu, Birleşik Krallık'ta Londra'nın içinden geçen Thames nehrinden daha uzun bir mesafe.

Uzmanlar, yeni keşfedilen su yolunun ve dallarının, üzerindeki buzun akma ve erime şeklini önemli ölçüde etkileme potansiyeline sahip olduğunu söylüyor.

Keşfin arkasındaki araştırmacılar, buzun içinden bakabilen havadan radar araştırmaları ve su akışı modellemesinin bir kombinasyonunu kullandılar. İncelenmekte olan geniş alan, Weddell Denizi'ne akan su ile Antarktika'daki hem doğu hem de batı buz tabakalarından gelen buzları içermektedir.

Birleşik Krallık'taki Imperial College London'dan buzulbilimci Martin Siegert, "Bu çalışmanın dayandığı bölge, deniz seviyesini küresel olarak 4,3 metre yükseltmeye yetecek kadar buz barındırıyor" diyor.

Bu buzun ne kadarının ve ne kadar çabuk eridiği, buzun tabanının ne kadar kaygan olduğuna bağlı. Yeni keşfedilen nehir sistemi bu süreci güçlü bir şekilde etkileyebilir.

Bilim insanları uzun zamandır suyun buz tabakalarının altında aktığını biliyorlar. Bu iki şekilde gerçekleşir: jeotermal ısı ve sürtünme buzulun altındaki buz tabakalarını eritebilirken, moulin adı verilen derin yarıklar yüzeydeki erimiş suyu tabanına yönlendirebilir. İkincisi, buz kalınlığında daha fazla mevsimsel değişimin olduğu Kuzey Kutbu ve Grönland'da çok daha fazla bu eğilimdedir.

Yeni çalışmanın gösterdiği şey, Antarktika'da, buz tabakalarının tabanında nehirlerin oluşmasına yetecek kadar erime oluyor. Bu yüksek basınçlı tatlı su kanalları, buzulun denizle buluştuğu noktada tabanı daha az kararlı hale geldikçe buz eritme sürecini hızlandırabilir.

 

Fotoğraf: Grönland'da buz erimesi moulins aracılığıyla gerçekleşir (solda). Buzul altı sularının yüzlerce kilometre boyunca aktığı Antarktika'da farklı süreçler gözlemleniyor (sağda). (Dow ve diğerleri, Nature Geoscience 2022)

Kuzey ve Güney Kutuplarında ne kadar buzun eridiğini ölçmek ve bu erimeyi sağlayan süreçler karmaşıktır. Burada yapılana benzer keşifler, altta yatan süreçleri daha iyi anlamamızı sağlıyor, bu da gelecekteki buz kaybının daha doğru modellerinin üretilebileceği anlamına geliyor.

Birleşik Krallık'taki Newcastle Üniversitesi'nden buzulbilimci Neil Ross, "Önceki araştırmalar, erimenin neye benzediğini belirlemek için buz tabakalarının kenarları ile okyanus suyu arasındaki etkileşime baktı" diyor. "Ancak, bu süreçlerden bazılarını sürdüren yüzlerce kilometre iç kısımlara ulaşan bir nehrin keşfi, tüm sistemi göz önünde bulundurmadan buz erimesini tam olarak anlayamadığımızı gösteriyor."

Tüm bu faktörler, ek erimenin kendisinin daha da hızlı buz kaybı oranları yarattığı geri bildirim döngülerine yol açabilir.

Şimdi ekip, kıtanın diğer bölgelerinde konuşlandırılan diğer aletleri kullanarak, bilim insanlarının bilmediği başka neler olduğunu görmek, buzun altında akan ana nehirlerin olası zincirleme etkilerini görmek için kullanmak istiyor.

Araştırma Nature Geoscience'da yayınlandı.