Andre Marie Ampere
1775 yılında Fransa'da Lyon'da doğan Andre Marie Ampere (Amper), matematikçi, filozof, fizikçi ve kimyacı olmasına rağmen,daha ziyade fizik alanındaki çalışmaları ve buluşlarıyla tanınır.

Amper daha küçük yaştayken matematik ve fizikle ilgiliydi. 1793 yılında babasının ihtilalciler tarafından idam edilmesiyle ruhi bir buhran geçirmiş,bir süre sonra botanik, edebiyat, müzik alanında çalışmalara girişmiştir. Devrin ünlü fizikçilerinden Lavoisier (Lavazye)'nin etkisiyle fizik ve kimya öğrenimine başladı. 1801 yılında Bourg'da fizik profesörü oldu.l802'de ilk eserini yazdı. 1805 yılında, onu ünlü Politeknik Okulu'nda analiz üzerine ders verirken görüyoruz. 1806'da Üniversite Genel Müfettişi olmuş, 1809 yılında tekrar Politeknik'de ders vermiş, 1814'de Akademi üyeliğine seçilmiştir.

Ünlü Amper kanunlarını formülleştirmesi 1819 yılına rastlar. Bu kanunlar elektromanyetikle ilgilidir. 1820'de eletrodinamik ilminin temel ilkelerini ortaya koyan Amper, 1824 yılında Fransa Kolleji'nde profesör olarak öğretim üyeliğine atanmıştır.

Daha yukarda değinmiş olduğumuz gibi asıl çalışmalarım fizik alanında yoğunlaştıran Amper, özellikle elektrik ve manyetik konularıyla ilgileniyordu. Akımların mıknatıslanmış bir iğne üzerindeki etkisi kanununu bulması da, bu alandaki yoğun çalışmalarının sonucudur. 1821 yılında, akımların akımlar üzerindeki etkisini keşfetmiş, 1822'de mağnetik konusunda elektrodinamik kuramını ortaya koymuştur.

(İlimlerin Felsefesi Üzerine Deneme) adındaki eserini tamamlayamayan Amper, 1836 yılında Marsilya'ya yaptığı bir seyyahat esnasında hayata gözlerini yummuştur.

Amper kanunlarını şöyle belirleyebiliriz:

1-Aynı yönlü ve paralel gidişli elektrik akımları birbirlerini çekerler.

2-Ters yönlü ve paralel elektrik akımları birbirlerini iterler.

3-Aynı yönlü iki çapraz akım birbirlerini çekerler.

4-Ters yönlü iki çapraz akım birbirlerini iterler.

Ampermetre,amper-saat ve elektrik akımının şiddetini ölçmekte kullanılan "Amper" birimi, ünlü bilginin adından temellenerek verilmiştir. 1 amper, saniyede bir kulon taşıyan şiddeti sabit bir akımın şiddetidir. Ampermetre ise, elektrik akımının şiddetini direk olarak ölçmeye yarayan ölçü aletidir

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum