Zaman Yolculuğu, Terminatör ve Bootstrap Paradoksu

İlk kez bilim kurgu yazarı Robert A. Heinlein'ın By His Bootstraps adlı kitabı tarafından popülerleştirilen Bootstrap Paradoksu, adını imkansız "kendini ayakkabı bağcıklarından tutup kaldırma" fikrinden alır. Senaryoda, bir zaman yolcusu, görünüşte gelecekteki halinden gelen, veya hiçbir yerden gelmeyen, bilgilerle çekilir.

Kitapta, başkahraman Bob Wilson, zaman yolculuğu icat edilmeden önce, zamanda yolculuk üzerine bir tez üzerinde çalışmaktadır. Bir gün, [spoiler uyarısı] gelecekteki hali olduğu ortaya çıkacak biri yatağına oturur ve ona tezinin yanlış olduğunu ve bir zaman portalından geleceğe gelmesini söyler.

Bob söyleneni yapar ve 3000 yıl gelecekte, artık uysal bir insanlıktan faydalanmak ve kendisini kral olarak ilan etmek için zamanda yolculuk yapmış, Diktor adında bir adamla tanışır. Kitabın paradokslarından biri için önemli olan, Diktor'un kölelerinin dilini çok daha kullanışlı 20. yüzyıl İngilizcesine çeviren bir defteri olması.

Kendi zamanına dönen Bob, kısa sürede tezinden sıkılır ve geleceğe yolculuk yapmaya karar verir. Diktor'un, uygun olarak zaman portalının yanına yerleştirilmiş, defterini bulur ve kendi çıkarı için kullanmaya karar verir, Diktor'la tanışmadan on yıl öncesine gider ve Diktor fırsat bulamadan kendini kral ilan eder.

Tabii ki, bunu, başından beri kendisinin aslında Diktor olduğunu ve Diktor'un sadece gelecekteki kölelerin dilinde "kral" anlamına geldiğini fark etmeden önce yapar. Bu, başlı başına bir tür Büyükbaba Paradoksu veya yazgı paradoksu olsa da, Bootstrap Paradoksu için önemli olan defterdir.

Bob, şimdi Diktor, çeviriyi ve bu dönemde nasıl yerel halkın kralı olunacağına dair diğer faydalı notları kullanmaya devam eder ve kullandıkça defter parçalanır. Bilgileri yeni bir deftere kopyalar ve eskisini yok eder, ancak yeni defterin şu anki halinin aslında gençken aldığı defter olduğunun farkına varır. Tek yaptığı defterden bir şeyler öğrenmek ve sonra da kendisinin öğrenmesi için yeni bir deftere kopyalamak olduğundan, defterin içerdiği bilgilerin gerçekte nereden geldiğini düşünür.

Bootstrap Paradoksu’nun daha yeni bir örneği Terminatör filmlerindedir, yapay zeka Skynet, Terminatörlerin nasıl yaratılacağını biri geçmişe dönüp öldükten, yani incelenebildikten, sonra öğrenir.

Zamanda geriye gidip kendi büyükbabanızı öldürdüğünüz, büyüyüp kendi büyükbabanızı öldürmek için doğmanızı imkansız kılan Büyükbaba Paradoksu'nun aksine, Bootstrap Paradoksu kendi içinde tutarlıdır ve yalnızca kendi iç mantığıyla geri alınamaz.

Yine de, gelecekte geçmişi etkileyen bir şeyler gösteriyor gibi göründüklerinden, bazen adlandırıldıkları şekliyle "kapalı nedensel döngülerde" birkaç sorun vardır. Entropi yasası, fiziksel bir cisim söz konusu olduğunda olduğu gibi, döngü versiyonları için de bir sorun teşkil eder.

Bob'un bilgileri yeni bir deftere kopyalamadığını, ancak aynı fiziksel defteri zamanda geriye gönderdiğini varsayalım. Defter, zorunlu olarak, sistemlerin bir düzen durumundan düzensiz bir duruma aktığı yasasını takip ederdi ve zamanda ileri ve geri gittiğinden sonunda parçalanırdı. Sonuçta, parçalandığından, genç Bob'un en başta bilgiyi alabileceği hiçbir yer kalmadığı için bir paradoksla yeniden karşı karşıya kalırdık. Bazıları, bu bozulmanın sadece defterin sayfalarındansa, bilginin kendisinde de olması gerektiğini öne sürdü.

Tüm fikir ne kadar tuhaf olsa da, bilim insanları paradoksu denemenin teorik yollarını önerdiler.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'de makine mühendisliği profesörü Seth Lloyd, "Parça A" adlı bir bilgi parçasını alıp ikinci bir parça olan "Parça B"ye kopyalamayı önerdi.

Lloyd, Popular Mechanics'e, "Parça B geçmişe geri gönderilir ve burada geçmişteki B'nin aslında gelecekte A haline gelen aynı parça olduğu ortaya çıkar. Ancak, kendi içinde tutarsızlığa neden olmak yerine, bootstrap/kanıtlanmamış teorem deneyi tamamen kendi içinde tutarlıdır.” diye açıkladı.

“Bootstrap paradoksu her zaman paradoksal değildir. Örneğin, önerdiğimiz deneyde [...] parçanın tamamen rastgele olduğunun ortaya çıkacağını tahmin ediyoruz.” diyor. "Gelecekte veya geçmişte hiçbir noktada onu rastgele olmaktan başka bir şey yapacak herhangi bir yanlılık getirilmediğinden bu mantıklı."

Bu, bu tür paradoksların kendi içinde tutarlı olduğunu ve çözüm gerektiren paradokslar (ister her mantıksal tutarsızlık oluşturduğunuzda paralel evrenlerin yaratılması, ister en başta paradoksu oluşturmanızı engelleyen bir mekanizma olsun) olmadığını gösterir. Bununla birlikte, bunu göstermek için bir zaman makinesine ihtiyacınız olurdu, ki kabul edelim, birisi bir zaman makinesinden çıkıp bize tam olarak nasıl yapılacağını söylemedikçe muhtemelen gerçekleşmeyecek.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.