JWST, "Canavar" Kara Delik Etrafında Birleşen Birden Fazla Galaksi Tespit Etti
Gözlemler, galaksi kümelerinin erken evrende nasıl oluştuğuna dair anlayışımızı geliştirebilir.

Üç antik galaksi, "son derece kırmızı kuasar" denilen bir kuasar etrafında birleşirken yakalandı ve modern galaksi kümelerinin nasıl oluşmuş olabileceğine dair büyüleyici yeni bilgiler sağlıyor. NASA'nın JWST'si tarafından tespit edilen olay, yaklaşık 11,5 milyar yıl önce, erken evrende galaksi oluşumunun en yoğun alanlarından biri olabilecek yerde meydana geldi.

Son derece kırmızı kuasarlar, kozmik mahallemizin hiçbir yerinde bulunmayan, nadir ve oldukça parlak bir aktif galaktik çekirdek türüdür. Devasa galaksilerin merkezindeki kara delikler etrafını saran yığılma diskinden madde yuttuğunda meydana gelirler ve bu da inanılmaz derecede güçlü bir iyonize gaz çıkışına neden olur.

Söz konusu kuasar ilk olarak Hubble Uzay Teleskobu tarafından tanımlandı, bu da bazı akışlarını vurguladı ve bir galaksi birleşmesinin merkezinde var olabileceğine dair teorilere yol açtı. Kuasar hakkında yakında yayınlanacak olan bir çalışmanın yazarı Nadia L. Zakamska, bir açıklamada, “Önceki görüntülerde, galaksinin birleşme yolunda diğer galaksilerle muhtemelen etkileşime girdiğine dair ipuçları gördüğümüzü düşündük, çünkü bu süreçte şekilleri bozulur ve biz de bunu görmüş olabileceğimizi düşündük.” dedi.

Ancak, kozmik canavarı JWST'nin Yakın Kızılötesi Spektrografını (NIRSpec) kullanarak yeniden inceledikten sonra, gök bilimciler, kuasarın etrafında dönen en az üç ayrı galaksi keşfettiklerinde hayrete düştüler. Araştırmacılar, erken evrenin bu yoğun cebinde bulunan devasa miktardaki malzemenin hareketini haritalayarak, kuasarın gerçekten de yoğun bir galaksi oluşumu düğümünün merkezinde olduğu sonucuna varabildiler.

Yaklaşık 39.000 ışık yılı uzaklıktaki kuasarın çevresinde dönen üç yoldaş galaksi inanılmaz yüksek hızlarda hareket ediyor, bu da küme içinde muazzam miktarda kütle bulunduğunu gösteriyor. Ancak, tüm bu kütlenin tam olarak nereden kaynaklandığı bir sır.

JWST quasar galaxy merger

NASA'nın JWST'si, bölgeyi Hubble'dan daha ayrıntılı olarak yakalayabildi ve her bir yoldaş galaksinin hızlarını ve hareket yönünü ortaya koydu.

 

Çalışma yazarı Dominika Wylezalek, "Yoğun bir karanlık madde düğümü bile bunu açıklamak için yeterli değil." dedi. "İki büyük karanlık madde halesinin birleştiği bir bölge görüyor olabileceğimizi düşünüyoruz."

Karanlık madde haleleri, hiçbir zaman doğrudan gözlemlenmemiş ancak galaksileri sardığı düşünülen, varsayımsal karanlık madde bölgeleridir.

JWST, erken evrene bakarak ve bunun gibi olayları gözlemleyerek, gök bilimcilerin kozmosta gördüğümüz bazı yapıların nasıl ortaya çıktığını bir araya getirmelerine yardımcı olabilir. Bu olayda, 11,5 milyar yıl önce böylesine yoğun bir galaksi oluşum bölgesinin incelenmesi, galaksilerin sonunda kendilerini kozmik ağda nasıl düzenlediklerine yeni bir ışık tutabilir.

Wylezalek, "Bu erken zamanda bilinen birkaç galaksi önkümesi var. Onları bulmak zor ve çok azının büyük patlamadan bu yana oluşmaya zamanı oldu." dedi. "Bu, sonunda yoğun ortamlardaki galaksilerin nasıl geliştiğini anlamamıza yardımcı olabilir. Bu heyecan verici bir sonuç."

Çalışma Astrophysical Journal Letters dergisinde baskıda ve şu an arXiv'de görüntülenebilir.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum